►“Qazan xalqı Tuqaynıñ tuğan könen bilgeläde ►Hämmäse dä Tuqayğa bağışlana ► Bäyrämne urıslar da kötep tora ►26 aprel: Qoyaşlı könneñ külägäse ►Qazanda yäşäw ni belän üzençälekle?
--------------------------------------------------------------------------------------------
►“Qazan xalqı Tuqaynıñ tuğan könen bilgeläde
Tuğan tel bäyräme Tuqay häykäle qarşındağı şigriat bäyrämennän başlanıp kitte. Annan Qazannıñ başqa mäydannarına cäyelde.
Bıyıl Tuqay tuğan kön şimbägä turı kilü säbäple, şiğri miting ğädättägedän irtäräk – köndezge säğät berdä başlandı. Biredä Tuqay isemendäge Däwlät büläkläreneñ laureatları, kürenekle şağıyrlär, ädäbiät, sänğät ähelläre qatnaştı.
Bu yulı prezident ukazı häm anıñ iğlan itelüe ğädättägedän ayırılıp tordı. Prezident M. Şäymievnıñ näq şuşı könnärdä Çexiädä yal itä.Ämma Tuqay büläge häm Respublikadağı xällärne küz uñayında tota ikän.
Salawat Fätxetdinov "Min yaratam sine, Tatarstan" cırın başqara cırçı Salawat Fätxetdinov "Min yaratam sine, Tatarstan" cırın başqara küp yıllar buyı başqarıp, xalıqnı ruxlandırğan Salawat Fätxetdinovtan başqa älege cırnıñ avtorların da Tuqay bülägenä layıq dip tapqan.
Ğädättägeçä, Tuqay häykäle yanında tanılğan şağıyrlär çığış yasadı. G.Tuqay äsärlärennän özeklär kürsätelde. Bäyräm tamaşasın yazuçılar berlege räise İlfaq İbrahimov alıp bardı.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Hämmäse dä Tuqayğa bağışlana
24 äprel könne Ufadağı 84nçe sanlı tatar gimnaziasendä, 25 äpreldä 65nçe tatar gimnaziasendä häm Başqortstan däwlät universitetında ädäbi-muzıkal kiçälär ütte.
Aldağı könnärdä dä bäyräm çaraları däwam itäçäk. Şularnıñ berse şimbä könne – Tuqaynıñ tuğan könendä şulay uq Ufada ütä. Başqaladağı “İxlas” mäçete bik üzençälekle bäyräm çarası äzerlägän. Ufa “Nur tatar däwlät drama teatrı artistları belän berlektä başta “İxlas”ta, annan soñ teatrda ütäçäk ul tantanalar. Başta kön üzägendä Tuqay ruxına bağışlap Qorän ayätläre uqılaçaq, maxsus çalınğan qorbanlıqtan aş mäclese ütäçäk. Ä inde kiçen “Nur” teatrında Tuqayğa bağışlap maxsus säxnäläşterelgän “İ möqäddäs moñlı sazım” isemle yaña spektakl kürsätelä.
--------------------------------------------------------------------------------------------
► Bäyrämne urıslar da kötep tora
Rusiädä saban tuyları çorı başlana. Milli bäyräm serlären Apas rayonında säxnädän añlattılar. Maxsus tamaşada balalarğa milli tärbiä turında basım yasaldı. Balalar saban tuyı küreneşe näni Azamatnıñ säxnädän yılawı belän başlandı. Äise häm babası anı anda: “Sin bit Azamat atlı, bulaçaq mäydan batırı! Saban tuyı könne yılap yatma İnde!” – dip söylände. Ul arada säxnädä yola küreneşläre urın aldı, çülmäk wattıldı, su taşıldı, köräş yasadılar. Bäyräm klub qarşında da däwam itte. Qunaqlar şul yarışlarda üzläre dä qatnaşıp büläk aldı.
Ä menä Färit Lyapin İvanovodağı tatar cämğeyäte häm mäxälläse citäkçese. Ul andağı milli bäyrämne töp oyıştıruçı. Şulay uq İvanovoda äle ber mäktäptä balalar öçen ayırım saban tuyı da yasala ikän. Anda da, ölkännär saban tuyında da törle millät keşeläre qatnaşa, di.
Tizdän Rusiädä saban tuyları çorı başlana. May ayında başlanğan bäyrämnär tezmäse ğädättä yül ayına qädär däwam itäçäk. Uzğan tapşırularbızda xäbär itelgänçä Tatarstannıñ mädäniät ministrlığı häm Bötendönya tatar kongressı şul bäyrämnärne yasawçılar öçen saban tuyı uquların yasadı. Bu seminärdağılar Apas häm Bua rayonnarında da buldı. Alarğa balalar saban tuyın, köräş yarışların oyıştırıp ta kürsättelär
--------------------------------------------------------------------------------------------
►26 äprel: Qoyaşlı könneñ külägäse
Şiğer bäyrämendä meñnärçä yeget häm qızlarnıñ tatarça söyläşüe, cırlaşuı, ekranda, efirda tieşle çağılış tapmadı.
Uzğan şimbädä, Qazanda, Tuğan tel bäyräme qısalarında küp kenä çaralar ütte. Tuqay tuğan könne respublika citäkçelege isemennän Däwlät şurası räise Färit Möxämmätşin xalıqqa möräcäğät itep, tuğan tel, milli rux häm icat turında möhim fikerlär äytte. Bu könne Qazandağı Tuqay häykällärenä çäçäklär salındı, şiğer bäyräme ütte, yäş kino töşerüçelärneñ “Cisem” festiwäle humanitar universitet binasında açıldı, “Min tatarça söyläşäm” dip atalğan maxsus aksia Bawman uramında häm Kamal teatrı yanındağı mäydanda kiçke säğät 11 gä qädär däwam itte.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Qazanda yäşäw ni belän üzençälekle?
17-19 mart könne SuperJob.ru portalınıñ tikşerenü üzäge “Sezgä üz şähäregezdä yäşäw oşıymı?” digän soraw belän Rusiäneñ 13 qalasında soraştıru uzdırğan. Anda Wolğoğrad, Yekaterinbur, Krasnoyarski, Tübän Novgorod, Novosibirski, Omski, Perm, Rostovtağı Don, Samar, Çiläbe, Qazan häm Ufa şähärläre xalqı qatnaşqan.
Şular arasında iñ berençe urında - Çiläbe. Ekologik yaqtan pıçraq buluğa qaramastan, Çiläbe xalqınıñ 92% prosentı üz şähären yaratuın äytkän. Qazan ikençe, ä Ufa öçençe urında ikän. Azatlıq radíosına qazanlılar üz şähären yaratuın bolay dip añlattılar:
Qazan xalqı üz qalasın başqa şähärlärdän östenräk kürä. Ä bu küreneşne matbuğat çaraları tudıra. Yäğni radio-televidenie, gazetalar Qazanda yäşäw ciñeleräk, räxäträk digän mäğlümatnı härwaqıt xalıq başına señderep kilä. Alar Tatarstanda Rusiäneñ başqa töbäkläre belän çağıştırğanda, azıq-tölek häm başqa xezmät kürsätü ölkäsendä bäyälär arzanraq dip citkerä. Bu älbättä bäxäsle mäsälä (misal öçen, Qazanda autobusta yörü yaña yıldan 15 sum bulsa, kürşe Kirovta - 9, ä Başqortstanda - 6 sum). Ämma xalıq üze kürmägäç, mäğlümat çaralarına ışanırğa mäcbür. Häm şul räweşle “yarıy äle Qazanda yäşim” digän qaraş tua.
Tizdän Qazan yılğası yanında küpqatlı yortlar tözeläçäk dip belderelä. Dimäk, Tatarstan başqalası tağın da üseş alaçaq digän ömet tä inde anı yaratuğa säbäp bulıp tora.
Soraştıruda Ufadağı xalıqnıñ 85% üz şähären yaratuın beldergän. Annan soñ Novosibirski belän Tübän Novgorod kilä - 83%. Volgogradta bu san - 81%, Rostovtağı Donda häm Xabarovskida - 80%, Krasnoyarskida - 77%, Yekaterinburda - 73%, Samarda - 72%, Omskida - 67%, ä Permdä - 63%.
►“Qazan xalqı Tuqaynıñ tuğan könen bilgeläde
Tuğan tel bäyräme Tuqay häykäle qarşındağı şigriat bäyrämennän başlanıp kitte. Annan Qazannıñ başqa mäydannarına cäyelde.
Bıyıl Tuqay tuğan kön şimbägä turı kilü säbäple, şiğri miting ğädättägedän irtäräk – köndezge säğät berdä başlandı. Biredä Tuqay isemendäge Däwlät büläkläreneñ laureatları, kürenekle şağıyrlär, ädäbiät, sänğät ähelläre qatnaştı.
Bu yulı prezident ukazı häm anıñ iğlan itelüe ğädättägedän ayırılıp tordı. Prezident M. Şäymievnıñ näq şuşı könnärdä Çexiädä yal itä.Ämma Tuqay büläge häm Respublikadağı xällärne küz uñayında tota ikän.
Salawat Fätxetdinov "Min yaratam sine, Tatarstan" cırın başqara cırçı Salawat Fätxetdinov "Min yaratam sine, Tatarstan" cırın başqara küp yıllar buyı başqarıp, xalıqnı ruxlandırğan Salawat Fätxetdinovtan başqa älege cırnıñ avtorların da Tuqay bülägenä layıq dip tapqan.
Ğädättägeçä, Tuqay häykäle yanında tanılğan şağıyrlär çığış yasadı. G.Tuqay äsärlärennän özeklär kürsätelde. Bäyräm tamaşasın yazuçılar berlege räise İlfaq İbrahimov alıp bardı.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Hämmäse dä Tuqayğa bağışlana
24 äprel könne Ufadağı 84nçe sanlı tatar gimnaziasendä, 25 äpreldä 65nçe tatar gimnaziasendä häm Başqortstan däwlät universitetında ädäbi-muzıkal kiçälär ütte.
Aldağı könnärdä dä bäyräm çaraları däwam itäçäk. Şularnıñ berse şimbä könne – Tuqaynıñ tuğan könendä şulay uq Ufada ütä. Başqaladağı “İxlas” mäçete bik üzençälekle bäyräm çarası äzerlägän. Ufa “Nur tatar däwlät drama teatrı artistları belän berlektä başta “İxlas”ta, annan soñ teatrda ütäçäk ul tantanalar. Başta kön üzägendä Tuqay ruxına bağışlap Qorän ayätläre uqılaçaq, maxsus çalınğan qorbanlıqtan aş mäclese ütäçäk. Ä inde kiçen “Nur” teatrında Tuqayğa bağışlap maxsus säxnäläşterelgän “İ möqäddäs moñlı sazım” isemle yaña spektakl kürsätelä.
--------------------------------------------------------------------------------------------
► Bäyrämne urıslar da kötep tora
Rusiädä saban tuyları çorı başlana. Milli bäyräm serlären Apas rayonında säxnädän añlattılar. Maxsus tamaşada balalarğa milli tärbiä turında basım yasaldı. Balalar saban tuyı küreneşe näni Azamatnıñ säxnädän yılawı belän başlandı. Äise häm babası anı anda: “Sin bit Azamat atlı, bulaçaq mäydan batırı! Saban tuyı könne yılap yatma İnde!” – dip söylände. Ul arada säxnädä yola küreneşläre urın aldı, çülmäk wattıldı, su taşıldı, köräş yasadılar. Bäyräm klub qarşında da däwam itte. Qunaqlar şul yarışlarda üzläre dä qatnaşıp büläk aldı.
Ä menä Färit Lyapin İvanovodağı tatar cämğeyäte häm mäxälläse citäkçese. Ul andağı milli bäyrämne töp oyıştıruçı. Şulay uq İvanovoda äle ber mäktäptä balalar öçen ayırım saban tuyı da yasala ikän. Anda da, ölkännär saban tuyında da törle millät keşeläre qatnaşa, di.
Tizdän Rusiädä saban tuyları çorı başlana. May ayında başlanğan bäyrämnär tezmäse ğädättä yül ayına qädär däwam itäçäk. Uzğan tapşırularbızda xäbär itelgänçä Tatarstannıñ mädäniät ministrlığı häm Bötendönya tatar kongressı şul bäyrämnärne yasawçılar öçen saban tuyı uquların yasadı. Bu seminärdağılar Apas häm Bua rayonnarında da buldı. Alarğa balalar saban tuyın, köräş yarışların oyıştırıp ta kürsättelär
--------------------------------------------------------------------------------------------
►26 äprel: Qoyaşlı könneñ külägäse
Şiğer bäyrämendä meñnärçä yeget häm qızlarnıñ tatarça söyläşüe, cırlaşuı, ekranda, efirda tieşle çağılış tapmadı.
Uzğan şimbädä, Qazanda, Tuğan tel bäyräme qısalarında küp kenä çaralar ütte. Tuqay tuğan könne respublika citäkçelege isemennän Däwlät şurası räise Färit Möxämmätşin xalıqqa möräcäğät itep, tuğan tel, milli rux häm icat turında möhim fikerlär äytte. Bu könne Qazandağı Tuqay häykällärenä çäçäklär salındı, şiğer bäyräme ütte, yäş kino töşerüçelärneñ “Cisem” festiwäle humanitar universitet binasında açıldı, “Min tatarça söyläşäm” dip atalğan maxsus aksia Bawman uramında häm Kamal teatrı yanındağı mäydanda kiçke säğät 11 gä qädär däwam itte.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Qazanda yäşäw ni belän üzençälekle?
17-19 mart könne SuperJob.ru portalınıñ tikşerenü üzäge “Sezgä üz şähäregezdä yäşäw oşıymı?” digän soraw belän Rusiäneñ 13 qalasında soraştıru uzdırğan. Anda Wolğoğrad, Yekaterinbur, Krasnoyarski, Tübän Novgorod, Novosibirski, Omski, Perm, Rostovtağı Don, Samar, Çiläbe, Qazan häm Ufa şähärläre xalqı qatnaşqan.
Şular arasında iñ berençe urında - Çiläbe. Ekologik yaqtan pıçraq buluğa qaramastan, Çiläbe xalqınıñ 92% prosentı üz şähären yaratuın äytkän. Qazan ikençe, ä Ufa öçençe urında ikän. Azatlıq radíosına qazanlılar üz şähären yaratuın bolay dip añlattılar:
Qazan xalqı üz qalasın başqa şähärlärdän östenräk kürä. Ä bu küreneşne matbuğat çaraları tudıra. Yäğni radio-televidenie, gazetalar Qazanda yäşäw ciñeleräk, räxäträk digän mäğlümatnı härwaqıt xalıq başına señderep kilä. Alar Tatarstanda Rusiäneñ başqa töbäkläre belän çağıştırğanda, azıq-tölek häm başqa xezmät kürsätü ölkäsendä bäyälär arzanraq dip citkerä. Bu älbättä bäxäsle mäsälä (misal öçen, Qazanda autobusta yörü yaña yıldan 15 sum bulsa, kürşe Kirovta - 9, ä Başqortstanda - 6 sum). Ämma xalıq üze kürmägäç, mäğlümat çaralarına ışanırğa mäcbür. Häm şul räweşle “yarıy äle Qazanda yäşim” digän qaraş tua.
Tizdän Qazan yılğası yanında küpqatlı yortlar tözeläçäk dip belderelä. Dimäk, Tatarstan başqalası tağın da üseş alaçaq digän ömet tä inde anı yaratuğa säbäp bulıp tora.
Soraştıruda Ufadağı xalıqnıñ 85% üz şähären yaratuın beldergän. Annan soñ Novosibirski belän Tübän Novgorod kilä - 83%. Volgogradta bu san - 81%, Rostovtağı Donda häm Xabarovskida - 80%, Krasnoyarskida - 77%, Yekaterinburda - 73%, Samarda - 72%, Omskida - 67%, ä Permdä - 63%.