►Qazan Kirmänen qotqarıp bulamı? ►Söyläsennär äydä, Dinara! ►Qazanda ike bala poyızd astında xälaq bula ►Qazan xalqı çüpne ayırırğa äzer tügel äle ►Tabip, säyäsätçe Şamil Qaratay wafat buldı
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Qazan Kirmänen qotqarıp bulamı?
Tatarstan xalqı Qazan Kirmäne UNESCO isemlegennän töşep qalaçaq ikän dip şaw betä. Çönki bu tarixi urınğa uq terälep anıñ manzarasın yabıp binalar tözelä.
Ä Rosväzoxrankulturınıñ Tatarstan bülege başlığı urınbasarı Salawat Sadretdinov äytüençä, älegä bu xaqta alay uq xäweflänergä irtäräk häm irtägä ük UNESCO komissiase dä kötelmi. Şulay da itäklärne cıyarğa waqıt citkän ikän. Qazan Kirmäne UNESKOnıñ “qızıl isemlege”nä kerergä mömkin.
Xalıqara taläplär buyınça UNESCOnıñ dönya mädäni mirası isemlegenä kergän tarixi istälekkä iä urın böten yaqtan da yaxşı kürenep torırğa tieş. Anıñ tiräsendä yaña qorılmalar tözü bötenläy tıyıla. Barı tik moña qädär bulğannarın ğına tözekländerü, yäğni sipläw röxsät itelä.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Söyläsennär äydä, Dinara!
Düşämbe kiçen Rusiäneñ “Berençe kanal”ında Andrey Malaxovnıñ “Pust' govoryat” tapşırunıda Qazanda yäşäwçe millättäşebez Dinara Säläxova da qatnaştı.
Tapşırunıñ teması - “Min türä, ä sin kem soñ?”. Andrey Malaxovnıñ “Pust' ğovoryat” talk-şowı popular tapşırularnıñ berse bulıp sanala. Älege tapışırunı äzerläwçelär Dinaranıñ erotik räsemnär bäygesendä qatnaşqanı öçen eşennän quılu tarixı belän qızıqsınıp, anı Mäskäwgä çaqıra.
Millionlağan tamaşaçılar çibärlär bäygesenä fotosüräten cibärgäne öçen Dinara Säläxovanı Tatarstan eş berlekläre federasiasendä eşlägän cirennän kitärgä mäcbür itü tarixın tıñladılar. Şunda uq ekranğa Dinaranıñ bäygegä cibärelgän räsemnäre kürsätelde. Ekspertlarnıñ fikere ayırıldı. Beräwlär, Dinaranıñ xalıq belän eşli torğan profsoyuz oyışmasındağı mäğlümat üzägennän quıluı anıñ citäkçeläre öçen xurlıq dip sanıy. Däwlät Duması deputatı Sergey Abeltsev möselman tradisialäre kiñ taralğan Tatarstandağı räsmi oyışma wäkile mondıy erotik räsemgä töşep, dönyağa kürenergä tieş tügel digän fikeren äytte.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Qazanda ike bala poyızd astında xälaq bula
Belgeçlär äytüençä soñğı arada Tatarstanda yäşüsmerlär üleme kübäygän. Balalar suğa da bata, qar astında qala, törle cinayätçelär tarafınnan üterelä, axır çiktä üz-üzlärenä qul sala. Atna başında tağın şundıy ber teträndergeç xäbär buldı. 3 may könne Därbişlär bistäse timer yulı stansiase yanında 2 qız balanı poyızd bärep kitä. Qızlarnıñ quyın däftärendäge yazulardan kürengänçä, tikşerüçelär, bu xälne üz-üzlären üterü oçrağı dip bäyäli. Yäşlärneñ yazğan soñğı süzläre, ul Germanianeñ ber cır törkemenä mäxäbbätlären añlatu bulğan. Belgeçlär ätüençä, bu qızlar bilgele ber ağımğa tabınğan.
Ämma tikşerüçelär monı, ğädättän tış xäl oçrağı bulırğa mömkinlegen dä kire qaqmıy. Çönki oxşaş waqıyğanıñ moña qädär dä bulğanı bar ikän inde. Timer yulnıñ bu öleşendä poyızdlar ike yaqlap kilä ikän, häm küp oçraqta berse ütkänen kötep torğanda, ikençeseneñ kilgänen sismiçä xaläk bulalar keşelär. Älegä bu eş tikşerelä.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Qazan xalqı çüpne ayırırğa äzer tügel äle
Gazetalar yazğança, Qazandağı här keşedän kön buyına ber kilogrammap çüp cıyıla. Plastik qapçıqlar, siğäret qapları, su şeşäläre, tartmalar, aşamlıqlar häm başqalar.
Qazanda çüpne törlärgä ayırıp salu öçen 3-4 törle çüp sawıtların quyunı irtäräk dip sanıylar. Qazandağı xalıq, Yewropadağı bu tärtipkä äle äzer tügel. Tatarstan prezidentı da şul fikerdä tora. Qazandağı çüp eşkärtü qorılmasında yörgändä ul, cirle mäğlümat çaralarına, xalıqnı tärtipkä öyrätergä kiräk başta, dip belderde.
Qazan uram cıyıştıruçıları cıyğan, maşinalar kitergän çüpne, çüp eşkärtü qorılmasında maxsus keşelär ayırıp tora. Qazannan könenä meñläp tonna çüp çığarıla dielä, ä yaña açılğan qorılmada anıñ yartısı genä eşkärtelä. İtaliadän kiterelgän cihazlarda şuşı çüp yömnären qäğäz, plastik, pıyala, metal, barlığı 15 törle fraksiagä ayıralar, ikençe tapqır qullana alırlıq çimalğa äwerelderälär. Alarnı sänäğät oyışmalarına cibärälär. Şulay itep, Qazan xalqınnan qalğan çüptän aqça eşlilär.
Qazanda, yıl axırına şundıy tağın ber qorılma açılaq ikän. Çüp eşkärtü, şaqtıy uñışlı biznes buluına oxşağan, “Qommersant” gazetası xäbär itkänçä, cihazlarnıñ bäyäse 7 yıl eçendä qaytaçaq.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Tabip, säyäsätçe Şamil Qaratay wafat buldı
Qayğılı xäbär. Düşämbe, üzeneñ eş urınında, yöräk tuqtawınnan Tatarstannıñ ğädättän tış xällär ministrlığınıñ reabilitasia üzäge citäkçese, Däwlät Şurası deputatı Şamil Qaratay wafat buldı. Tatar cämäğätçelege anı tanılğan tabip, Medisina universitetında kafedra citäkçese buluı belän berrättän, osta säyäsätçe bularaq ta tanıy.
