Yewropa "yurğanın" kem qaya tarta?

Yewropa Berlegeneñ ber äğzaları könçığıştağı kürşe illär belän, ikençeläre – könyaqtağıları belän xezmättäşlek itergä çaqıra.
Düşämbedä Brusseldä Yewropa Berlege illäreneñ tışqı eşlär ministrları utırışında "Könçğış partnerlığı" dip atalğan yaña plan taratıldı. Polşa belän Şvetsiä alğa sörgän bu planda Berlekneñ könçığıştağı kürşeläre belän elemtälärne nığıtu täqdim itelä.

27 ildän torğan Yewropa Berlegeneñ tirä yaqtağı kürşelär belän xezmättäşlek itü turında "Kürşelek säyäsäte" dip atalğan ber dokumentı inde bar ide. Anda Könçığış Yewropadan alıp Kavkaz häm Tönyaq Afrikağa qadär barlığı 16 il belän xezmättäşlek itü qaralğan. Bu isemlektä Ukraina belän Moldova, Ärmänstan belän Äzerbaycannan alıp, Misır belän Tunisqa qädär illär bar.

Berlekneñ qayber yaña äzğaları, berençe çiratta Polşa, şuşı çuar kürşelektä beraz tärtip urnaştırırğa çaqıra. Polyaklar Urta diñgez illärenä qadär başta Ukraina häm Moldova kebek ut-kürşelär belän tığızraq mönäsäbät urnaştırırğa kiräk di.

Düşämbedä Brusseldä ministrlar utırışı aldınnan Polşa tışqı eşlär ministrı Radoslaw Sikorski räsmi Warşawnıñ fikeren añlattı:

"Bez Polşada könyaq belän könçığış arasında ayırma küräbez, – di Polşa ministrı. - Ayırma şunda: könyaqta – Yewropanıñ kürşeläre, könçığışta – Yewropa kürşeläre. Bu bik zur ayırma. Belarus, Ukraina, Moldova kebek illär tulısı belän Yewropada yata. Rim kileşüe nigezendä, alarnıñ qayçan da bulsa, şartlar ütälgäç, Berlekkä kerü öçen möräcäğät itü xoquqı bar."

Polşanıñ şuşı täqdimen Şvetsiä häm tağın Germaniä, Çexiä kebek berniçä il xupladı.

Ä Berlekneñ könyağında urnaşqan illär, berençe çiratta Fransiä, xezmättäşlekne könyaq kürşelär belän nığıtırğa çaqıra. Yül ayında räislekne üz qulına alaçaq Parij "Urta diñgez berlege" digän proyektnı alğa sörer dip kötelä. Bu proyekt nigezendä, Urta diñgez buy häm Tönyaq Afrika illäre belän tığızraq elemtälär urnaştıru küzdä totıla. Fransiäneñ bu töbäk belän tarixi bäyläneşläre bar.

Kiläse yılda räislek Çexiägä küçä. Räsmi Praga yögänne yänä könçığışqa bormaqçı.

"Bez Polşa-Şvetsiä täqdimen xuplıybız. Bu bez telägän yünäleş, - di Çexiä vitse-premierı Aleksandr Vondra. - Şuña kürä, bıyıl Urta diñgez yılı bulsa, kiläse yıl – könçığış yılı bulaçaq."

Şulay itep, Yewropa Berlegendä härkem yurğannı üzen yağına tarta kilep çığa.

* * *

Utırışta şulay uq Rusiä belän söyläşülärne yañartırğa qarar itelde. Elegräk Litva moña veto salğan ide. Räsmi Vilnus vetosın kire alğannan soñ, Yewropa Berlege belän Rusiä arasında partnerlıq turında söyläşülärne yün ayında yañartırğa qarar itelde.