Guantanamo totqını Ravil Mingazov

Rusiädäge basımnan qotılam digän ber tatarnıñ açı yazmışı.
Sansursuz.com törek internet säxifäsendä 16 ğinwar könne “Guantanamo totqınnarı il ezlilär” digän mäqälä urın aldı. Xäbärdä Äfğanstanda qulğa eläkkän yäki Paqıstan saqlıq köçläre tarafınnan AQŞ iminlek köçlärenä satılıp, Guantanamo törmäsenä yabılğan suğış totqınnarı turında süz bara. Şuşı totqınnar arasında 41 yäşlek tatar yegete, elekke balet biyüçese Ravil Mingazov ta bar. Soñğı könnärdä Ravilneñ awır xäle törek häm çit il matbuğatınıñ iğtibarın cälep itte.

Säxifädäge mäğlümatlarğa qarağanda, AQŞnıñ yaña prezidentı Baraq Obama Qubadağı Guantanamo xärbi bazasın yabu mäsäläsendä citdi qarar birgän buluğa oxşıy. Läkin Obamanıñ bu mäsäläne tikşergän xezmättäşläre bu eşneñ ciñel bulmawı turında anı kisätä. Törmäne yaba almawlarınıñ töp säbäbe – mondağı totqınnarnı qayda cibärü mäsäläse. Alarnı AQŞqamı, qabat üz illärenäme, yäki öçençe ber ilgä cibärergäme digän soraw tua.

Rusiä watandaşı Ravil Mingazov altı yıldan artıq Guantanamo törmäsendä utıra. Balet biyüçese möselmanlıqnı östen kürgäne öçen ezärlekläwlärgä duçar bulğaç, räxäträk yäşäw ömete belän ilen taşlağan. 2001 yılda AQŞ Äfğanstannı basıp alğaç, Paqıstanda ber qaçqınnar yortında polisia anı qulğa alğan. Annarı anı aqçağa AQŞ wäkillärenä satqan. Monnan soñ isä ozın ezärlekläw çorı başlana”, dip sansursuz.com.

İnternettağı Wikipedia ensiklopediäsendä Ravil Mingazovqa da urın birelgän. Keşe xoquqlarınıñ ütäleşen küzätep barğan “Human Rights Watch” ta 2007-nçe yılnıñ mart sanında, Ravilneñ Guantanomada zur ezärlekläwlärgä duçar buluın sürätlägän ide.

“The New York Times” gazetası 16 ğıynwar sanında isä “Guantanamoda xökem qararı kötkännär” isemle mäqäläsendä Ravilneñ 702 nomerle totqın bularaq altı yıl häm öç aydan birle törmädä totıluın yaza.

Anıñ östennän alıp barılğan xökem prosessında advokatlıq wazifasın ütägän Douglas Spaulding 2008 yılnıñ 18-nçe yülendä AQŞ Kolumbiä ölkä mäxkämäsenä birgän ğärizasında bolay dip yazğan: “Ravil Mingazov Guantanomada qalğan iñ soñğı Rusiä watandaşı. Rusiä möselmannarğa tüzemsezlege belän belenä. Monnan elek Guantanamodan irekkä çığarılıp Rusiägä tapşırılğan cide totqın, Rusiädä qatı törmä cazalarına, ezärlekläwlärgä, xätta berse üterelügä duçar itelde…

Mingazov 1967-nçe yılnıñ dekabrendä Kamçatqada tuğan. Soñraq ğailäse belän Tatarstannıñ Çalı şähärenä küçkän. Änise äledä anda yäşi. Xatını häm sigez yäşlek ulı bar.

Yäş çağında balet belän qızıqsına häm Çallınıñ sänğat mäktäbeneñ xoreografia bülegenä yazıla. 1981 yılda balet biyüçese bularaq törle balet törkemnärendä eşli. 1987 yılda armiagä alına, başta balet biyüçese soñgraq çik saqçısı wazifasın üti.

SSSR taralğaç Çallığa qayta, ber xärbi baza yanındağı azıq-tölek kibetendä eşkä kerä. Şul arada ul Islam dine belän qızıqsına başlıy. Qızğanıç, Rusiä häm rus armiase möselman gädätlären xörmät itmi, möselmannarğa qarata doşmanlıq xise bar. Ber könne ul eşlägän tözeleştä möselmannar belän möselman bulmağannar arasında çıqqan nizağta möselmannar safında urın ala. Şunan soñ FSBanıj öyendä tentü ütkärä, ğailäsenä tupas möğälämä kürsätelä. Şunda uq ul möselman bulıp tınıç yäşäw urını ezläw maqsatı belän Rusiädän kitä…

Mingazov hiç ber waqıt suğışqa qatnaşmadı häm AQŞ belän anıñ berektäşlärenä doşmanlıqnı yaqlamadı. Ul berqayçan da Äl-Qäida yäki Taliban äğzası yäki yaqlawçısı bulmadı. Mingazov suğış qırında äsirlekkä töşmäde. Ul, bernindi dä xärbi qonflikt bulmağan Paqıstanda qaçqınnar yortında qulğa alındı”, dip yaza advokat AQŞ mäxkämäsenä birgän ğärizasında.

Xäzerge waqıtta Mingazov Germaniadän säyäsi sıyınu xoquqı taläp itelgän altı totqın arasında. Läkin il bu xoquqnı birü turında ikelänä.