Izrail Gaza Sızığı çigenä ğäskär tuplıy

Fälestin suğışçıları İzrailneñ ber soldatın totıq itep alğannan soñ İzrail Gaza Sızığına ğäskär kertü belän yanap üz köçlären çik buyına tuplıy başladı. İzrail'' premyer ministrı Ehüd Olmert fälestinlelärneñ totıq itep alınğan soldatnıñ qayda buluı turında mäğlümätkä almaşqa İzrail törmälärendäge fälestin xatın-qızlarnı häm üsmerlärne çığaru taläben kire qaqtı. Olmert uzğan yäkşämbedä ul soldatnıñ totıq itep alınuına kitergän höcüm öçen Xämas citäkçelegendäge fälestin xökümäte häm prezident Mäxmüt Abbas citäkçelegendäge Fälestin idaräse cawaplı dide.
İzrail belän Gaza Sızığı arasındağı çik buyında kierenke wäzğiät däwam itä. İzrail'' biregä yözlärçä xärbien häm tankların kiterde häm yäkşämbe könne üzeneñ ber xärbien totıq itep alğan fälestin suğışçılarına qarşı höcüm başlaw belän yanıy.

İzrail xärbie Gilad Şalitnı totıq itep alğan, Xämas citäkçelegendäge xökümätkä bäyläneşe bulğan xärbi törkemnär isä Şalitnıñ qaydalığı turında mäğlümät öçen İzrail törmälärendäge barlıq fälestin xatın-qızlarnı häm 18-e tulmağan balalarnı irekkä çığarunı taläp itä.

Ämma İzrail premyer ministrı Ehud Olmert bu taläplärne kire qağıp totqınnarnı çığaru mäsäläse qaralmıy dide.

"Bu söyläşülär mäsäläse dä, satularşu mäsäläse dä, kileşü mäsäläse dä tügel. Bu xalıqara cämäğätçelek tarafınnan qabul itelgän ğap-ğadi qağidälärne ütäw mäsäläse. Xalıqara cämäğätçelekneñ ber öleşe bulırğa teläwçelär bu qağidälärne ütärgä tieş. İzrail xökümäte totqınnarnı çığaru mäsäläsen bötenläy qaramıy" dide Olmert.

Gaza çige buyında saqta torğan Şalitnı uzğan yäkşämbe irtäsendä yäşeren cir astı yulınnan İzrailgä ütep kergän fälestin suğışçıları alıp kitkän. Ul höcüm näticäsendä 2 İzrail soldatı da hälak bulğan. Şalit soñğı 12 yılda fälestinlelär qulına totıq bulıp eläkkän berençe İzrail soldatı.

Fälestin isäpläwlärenä qarağanda İzrail törmälärendä 450-läp üsmer häm xatın-qız totqın bar. Xämasnıñ xärbi qanatı häm Xämas belän nıqlı bäyläneşläre bulğan Xalıq Qarşılıq Komitetlarınıñ 2 bülege alarnı irekkä çığaru taläben imzaladı. Bügen Gazadağı Xalıq Qarşılıq Komitetları süzçese Möxämmät Ğäbdel Ğäli İzrail soldatı Sionistlar taba almaslıq imin urında totıla dide.

Olmert Şalitnıñ iminlege öçen böten fälestin citäkçelege, şul isäptän prezident Mäxmüt Abbas ta cawaplı bulaçaq dide häm İzrail Xämasnıñ terrorçılıq yanawlarına birelmiäçäk dip kisätte.

İzrail Şalitnıñ Gazadan çitkä çığarıluınnan qurqıp Gazanı blokadağa aldı.

Gazada isä buldozerlar häm çäneçkele çıbıqlar belän yabılğan uramnarnı aftomat qorallar, tankka qarşı raketaatqıçlar totqan Xämas suğışçıları saqlıy.

Üzen Xämasnıñ xärbi qanatı süzçese Abu Ğabiedi dip tanıtqan bitlekle ber suğışçı İzrail Gazağa kersä aña qarşılıq kürsäteläçäk dide.

"Bez sionist doşmannı Gazada axmaq ğämällär qılmasqa dip kisätäbez häm bez Sionist doşmannarnıñ Gazağa bärep kerü plannarı häm härtörle cinayätlärenä qatı cawap bulaçaq dip kisätäbez. Monnan kilep çığaçaq närsälär öçen Zionist doşman cawaplı bulırğa tieş. Alarğa Gazada ciñel bulmıyaçaq häm Zionist doşman Gaza Sızığına bärep kerü turında uylağan çağı öçen ükenäçäk" dide Ğabiedi.

Bu xäl İzrail belän Fälestinlelär arasındağı kierenkelekne uzğan sintäber ayında İzrail Gazadağı yähüd utarların häm xärbilären çığarğannan soñğı iñ yuğarı noqtasına kütärde.

Yäkşämbe waqıyğasınnan soñ Xämasnıñ xärbi qanatı säyäsi citäkçelekkä buysınmıy digän farazlar da bulğan ide. Ämma Xämas süzçese Möşir äl-Masri "Xämas belän barlıq fälestin törkemnäre arasında açıq elemtä bar häm bez İzrailneñ bu yanawların citdigä alabız, ämma mondıy yanawlar fälestin xalqın qurqıtmıy, xalıq moña inde iäläşte" dide.

Xämasnıñ köndäşe bulğan Fätax xäräkäte citäkçese, prezident Mäxmüt Abbas İzrail soldatınıñ tabıluına ömetlänep Mısır aradaşçıları, şulay uq Ğäräp häm Könbatış citäkçeläre belän söyläşülär alıp bara dielä. Düşämbe könne ul Xämas citäkçese premyer ministr İsmail Xaniä belän oçraştı, tik bu uñay näticä birmäde.

AQŞ däwlät sekretare Condoleezza Rice Şalitnı azat itü öçen İzrailne diplomatiägä mömkinlek birergä çaqırdı.

Mısır İzrail Gazağa bärep kergän oçraqta qaçaqlar ağımına yul quymaw öçen çik buyına 2500-läp politsiä xezmätkäre quyuın belderde.

Ul arada Fatah belän Xämas räsmiläre ike köndäş xäräkätneñ İzrail däwläten tanuçı säyäsi dokument turında kileşüen belderde. Bu dokumentta İzrail yanında Fälestin däwläten oyıştıru turında süz bara dielä.

Naif Aqmal, Praga.