Qazanda törle millät xalqı yäşäwe mäğlüm. Alarğa üz tuğan tellären öyränü, saqlaw häm üsterü öçen maxsus programma buldırılğan ide. Şunıñ öçen yıl sayın aqçalar bülep birelä şähär qaznasınnan. Sessiädä äytelgänçä, Qazandağı “Küpmillätle yäkşämbe mäktäbe” mäğärif üzägendä 21 milli bülekçä bar. Alarda ärmän, yähüd, mari, çuaş häm başqa millätlärgä tuğan tellärendä belem birü däwam itä dip äytelde sessiädä. Älege 2003 yılda qabul itelgän programma turında Qazan şähäre mäğärif idäräse citäkçese urınbasarı Marat Lotfullin
Programma ütälep bara, çönki finanslar qaralğan. Läkin anıñ ber äybere ütälmi – mäğärif häm mädäniät xezmätkärlärenä 15 protsent östämä tülänmäde. Ämma Qazan merı İlsur Metşin bu sessiädä finans idäräsenä 15 protsentnı tüläwne däwam itärgä quştı häm minem uylawımça, ul sentäberdän tülänäçäk.
Marat Lotfullin äytüençä, programmanı äzerläwdä ul üze dä qatnaşqan. 2008-2010 yıllarğa isäplänäçäk programmanı buldıruda da här telägän keşe qatnaşa ala dip äytte ul. Bilgele bulğança, Qazan sessiäsendä anıñ proyektın inde äzerli başlarğa kiräklegenä basım yasaldı. Marat Lotfullin Qazanda tatar telen öyränergä bar mömkinleklär dä qaralğan di. Marat Lotfullin
Mäktäplärdä tatar tele uqıtıla, keşelärneñ tatar telen öyränügä mömkinlege bar. Tırışlıq kiräk. Ägär här tatar keşese genä dä üz tuğan telendä söyläşsä programma ütäläçäk. Anı däwlät orğannarında ütäw öçen qanun nigezläre buldırılğan. Nindi teldä söyläşäseñ häm eşliseñ – şul xalıqqa xezmät itäseñ.
Qazan şähäre mäğärif idäräse citäkçese urınbasarı Marat Lotfullin tatar telendä belem alırğa böten mömkinleklär bar disä dä, ictimaği tormışta tatar häm rus tellären tigez qullanu citärlek däräcädä tügel. Bu xaqta sessiädä dä äytelde. Tatar tele ikençe sortlı bulıp qala birä. Şulay uq şähärneñ atributikasın bizäwdä dä rus tele östenlek itä. Monı berençe çiratta finanslawnıñ citärlek däräcädä bulmawı belän añlattılar. İnde yartı yıl waqıt uzuğa qaramastan, bıyıl programmağa dip isäplängän aqçanıñ äle 9 protsentı ğına totılğan. Barlığı 2006 yılğa 15 millionnan sumnan artıq aqça qaralğan bulğan, xäzergä äle anıñ 1 million yarımı ğına bülengän. 2007 yılnı isä programmanı tulı külämdä finanslaw zarur dielde sessiädä. Häm berençe çiratta milli-mädäni üzäklär eşçänlegenä yärdäm itü kiräklege äytelde.
Landış Xarrasova