Yewropa Berlege Üzbäkstanğa qarşı bıltırğı qanlı Andican waqıyğalarınnan soñ kertelgän çikläwlär möddäten ozaytu mömkinlegen qaraw öçen üzbäk räsmilären oçraşuğa çaqırdı. Ändicandağı xalıq kütäreleşe qoral belän bastırılğannan soñ Taşkentnıñ bäysez tikşerü ütkärüne kire qağuına cawap itep Yewropa Berlege qoral häm säfär çikläwläre kertekän ide.
Yewropa Komissiäse Noyäber başında üzbäk räsmiläre belän oçraşu ütkärgännän soñ Üzbäkstanğa qarşı çikläwlärene tağın ber yılğa ozaytu-ozaytmaw mäsäläse qaralaçaq dip belderde.
Yewropa berlege qoral çiklärelären, häm üz cirlärenä qayber üzbäk räsmiläreneñ kerüen uzğan közdä ğämälgä quyğan ide.
Pänceşämbe könne Strassburgtra Yewropa Parlamentına möräcäğät itep Yewropa awıl xucalığı häm awıl cirläre komissionerı Mariann Fischer Boel bu oçraşu Üzbäkstannıñ qaraşın belü häm Yewropanıñ rizasızlığın belderü mömkinlege biräçäk dide.
"Yewropa Berlege illärenä Üzbäkstandağı wäzğiät turında tulı häm häryaqlı mäğlümät alu mömkinlege birü öçen noyäber başında Üzbäkstan belän xezmättäşlek şurası utırışı ütäçäk. Xezmättäşlek şurası Yewropa Berlegenä turıdan turı Üzbäkstan xakimiätläre belän ministrlar däräcäsendä Andican waqıyğaları häm annan soñğı xälläre turındağı küp kenä borçılularıbıznı kütärü mömkinlege biräçäk" dide Fischer Boel.
Anıñ äytüençä, çikläwlärne ozaytu-ozaytmaw qararı 14 noyäbergä qabul itelergä tieş.
Ul Üzbäkstandağı xälneñ yaxşırmawına, xoquq yaqlawçılarnı ezärlekläwlär, törmägä yabular däwam itügä qaramastan xäzerge çikläwlärgä yañası östälmäs kebek dide.
Pänceşämbe könne qabul itelgän rezolütsiädä Yewropa Parlamentı viza çikläwlären ozaytu yäki ul çikläwlärne prezident İslam Kärimovqa häm başqa üzbäk räsmilärenä qarşı da kertü täqdimen kire qaqtı.
Şul uq waqıtta parlament qoral häm xärbi ölkägä qarağan başqa çiklärlärne ozaytırğa kiräk dip isäpläwlären belderde.
Ber yıl elek Yewropa Berlege qabul itkän çikläwlär isemlegendä barlıq däräcädäge säyäsi elemtälärne tıyu da bar ide. Üzbäk räsmiläre belän xezmättäşlek şurası ul isemlektän çigenüne añlata ala.
Avgust axırında Yewropa Berlege räsmiläre törkeme Üzbäkstannıñ Taşkentqa kilergä çaqıruın qabul itte. Yewropa törkeme başlığı, fin diplomatı Antti Turunen älege säfärdän soñ Azatlıq radiosına Üzbäk xökümäte Ändicanda bulğan xällär turında belgeçlär däräcäsendä söyläşügä berqädär açıq dip belderde.
Brüssel barlıq çikläwlärne beterü öçen Andicandağı qan qoyış turında tulısınça häm bäysez xalıqara tikşerü ütkärü röxsäte taläbennän äle dä çigenmi.
Bu atnada Taşkentta Yewropa Berlegeneñ başqa ber törkeme bulıp qayttı. Anı küptän tügel Berlekneñ Üzäk Aziä öçen wäkile itep bilgeländän Pierre Morel citäkläde.
Morel Üzbäk tışqı eşlär ministrı Vladimir Norov belän oçraştı. Alar aldağı oçraşunı niçek ütkärü turında da kileşkängä oxşıy.
Yewropa Berlegeneñ tışqı säyäsät öçen cawaplı yuğarı wäkile Javier Solana süzçese Cristina Gallach Azatlıq radiosına Morel säfäreneñ maqsatı turında belderde.
"Bez Brüseldä üzbäk räsmiläre belän oçraşuğa äzerlekneñ niçek baruın belergä telibez. İlçe Morelnıñ diplomatik säfäre andağı wäzğiätne bäyäläw maqsatında oyıştırıldı" dide Gallach.
Ğinwarda Berlek citäkçelegen yartı yılğa üz qulına alaçaq Germaniä Yewropa Berlegendä Üzäk Aziä öçen yaña strategiä buldırırğa teläwen belderde.
Tışqı eşlär ministrı Frank-Walter Steinmeyer yaña yılğa qädär 5 Üzäk Aziä ilenä, şul isäptän Taşkentqa da barırğa cıyına. Üzbäkstannıñ Termez xärbi nığıtmasında Äfğänstandağı operatsiälärdä qatnaşuçı Germaniä xärbiläre tora. Yewropa Berlege Üzbäkstan, Qazaxstan häm Törkmänstannı energiä ölkäsendä Rusiägä bäylelekne kimetü öçen möhim illär dip bilgeläde.
Naif Aqmal, Praga.
Yewropa berlege qoral çiklärelären, häm üz cirlärenä qayber üzbäk räsmiläreneñ kerüen uzğan közdä ğämälgä quyğan ide.
Pänceşämbe könne Strassburgtra Yewropa Parlamentına möräcäğät itep Yewropa awıl xucalığı häm awıl cirläre komissionerı Mariann Fischer Boel bu oçraşu Üzbäkstannıñ qaraşın belü häm Yewropanıñ rizasızlığın belderü mömkinlege biräçäk dide.
"Yewropa Berlege illärenä Üzbäkstandağı wäzğiät turında tulı häm häryaqlı mäğlümät alu mömkinlege birü öçen noyäber başında Üzbäkstan belän xezmättäşlek şurası utırışı ütäçäk. Xezmättäşlek şurası Yewropa Berlegenä turıdan turı Üzbäkstan xakimiätläre belän ministrlar däräcäsendä Andican waqıyğaları häm annan soñğı xälläre turındağı küp kenä borçılularıbıznı kütärü mömkinlege biräçäk" dide Fischer Boel.
Anıñ äytüençä, çikläwlärne ozaytu-ozaytmaw qararı 14 noyäbergä qabul itelergä tieş.
Ul Üzbäkstandağı xälneñ yaxşırmawına, xoquq yaqlawçılarnı ezärlekläwlär, törmägä yabular däwam itügä qaramastan xäzerge çikläwlärgä yañası östälmäs kebek dide.
Pänceşämbe könne qabul itelgän rezolütsiädä Yewropa Parlamentı viza çikläwlären ozaytu yäki ul çikläwlärne prezident İslam Kärimovqa häm başqa üzbäk räsmilärenä qarşı da kertü täqdimen kire qaqtı.
Şul uq waqıtta parlament qoral häm xärbi ölkägä qarağan başqa çiklärlärne ozaytırğa kiräk dip isäpläwlären belderde.
Ber yıl elek Yewropa Berlege qabul itkän çikläwlär isemlegendä barlıq däräcädäge säyäsi elemtälärne tıyu da bar ide. Üzbäk räsmiläre belän xezmättäşlek şurası ul isemlektän çigenüne añlata ala.
Avgust axırında Yewropa Berlege räsmiläre törkeme Üzbäkstannıñ Taşkentqa kilergä çaqıruın qabul itte. Yewropa törkeme başlığı, fin diplomatı Antti Turunen älege säfärdän soñ Azatlıq radiosına Üzbäk xökümäte Ändicanda bulğan xällär turında belgeçlär däräcäsendä söyläşügä berqädär açıq dip belderde.
Brüssel barlıq çikläwlärne beterü öçen Andicandağı qan qoyış turında tulısınça häm bäysez xalıqara tikşerü ütkärü röxsäte taläbennän äle dä çigenmi.
Bu atnada Taşkentta Yewropa Berlegeneñ başqa ber törkeme bulıp qayttı. Anı küptän tügel Berlekneñ Üzäk Aziä öçen wäkile itep bilgeländän Pierre Morel citäkläde.
Morel Üzbäk tışqı eşlär ministrı Vladimir Norov belän oçraştı. Alar aldağı oçraşunı niçek ütkärü turında da kileşkängä oxşıy.
Yewropa Berlegeneñ tışqı säyäsät öçen cawaplı yuğarı wäkile Javier Solana süzçese Cristina Gallach Azatlıq radiosına Morel säfäreneñ maqsatı turında belderde.
"Bez Brüseldä üzbäk räsmiläre belän oçraşuğa äzerlekneñ niçek baruın belergä telibez. İlçe Morelnıñ diplomatik säfäre andağı wäzğiätne bäyäläw maqsatında oyıştırıldı" dide Gallach.
Ğinwarda Berlek citäkçelegen yartı yılğa üz qulına alaçaq Germaniä Yewropa Berlegendä Üzäk Aziä öçen yaña strategiä buldırırğa teläwen belderde.
Tışqı eşlär ministrı Frank-Walter Steinmeyer yaña yılğa qädär 5 Üzäk Aziä ilenä, şul isäptän Taşkentqa da barırğa cıyına. Üzbäkstannıñ Termez xärbi nığıtmasında Äfğänstandağı operatsiälärdä qatnaşuçı Germaniä xärbiläre tora. Yewropa Berlege Üzbäkstan, Qazaxstan häm Törkmänstannı energiä ölkäsendä Rusiägä bäylelekne kimetü öçen möhim illär dip bilgeläde.
Naif Aqmal, Praga.