Qullanılmağan terminnar buldıruda ni fayda?

Terminnar turında tıñlarğa konferensiägä kübesençä tatar telle jurnalistlar kilgän ide. Bu çaranı Qazan däwlät universitetı, ayırım alğanda jurnalistika bülege “Tatmedia“ belän berlektä oyıştırdı. Monda şulay uq Ministrlar Kabinetı wäkilläre dä qatnaştı. Tatar telendä berdäm terminologiä buldıru turında soñğı waqıtta jurnalistlarğa şaqtıy söyli başladılar. Gazeta-jurnallarda ber süzne älläniçä törle qullanu, şulay uq alınma, ayırım alğanda ğäräptän kergän süzlärne kertü, rusçadan tup-turı tärcemä itü näticäsendä tel çuarlana. Törle basma, radio-televidenie dä törleçä – üzenä oşağança qullana. Terminologiägä bäyle konferensiälärneñ daimi oyıştırıla başlawı da şuña nigezlänä. Qazan däwlät universitetınıñ jurnalistika häm sotsiologiä bülege dekanı Wasil Ğarifullin

Konferensiädä telne qullanunıñ törle ölkäläre belän bäyle, şularnı öyränüçe uqıtuçılar fikerlären citkeräçäk.

Bilgele ki, törle ölkägä qarağan terminnar xäzer uylanıla tora, ayırım xezmätlär dä çığa, ämma anı ğämäldä kertü şaqtıy qatlawlı. Ul şul yazılğan kitaplarda ğına qala. Bu xaqta Qazan däwlät universitetınıñ filologiä fännäre kandidatı Räsimä Şämsetdinova bolay dide

Berençe çiratta ixtıäc bulırğa tieş. Ägär terminnarnı buldırıp ta ul ğämäldä qullanılmasa tärcemä süzleklärne tözep quyunıñ kiräge yuq. Bezneñ xalıq belän bäyle ölkälärendä dä nigezdä aralaşu urıs telendä alıp barıla. Şuşı wäzğıättä telne, terminnarnı üsteräbez dip söyläw süz genä bulıp qala.

Räsimä Şämsetdinova meditsina terminologiäse buyınça xezmät tä çığarğan. Läkin bügenge köndä ul şul ölkädä eşläwçelärgä genä taratılğan. Şulay uq KDU dotsentı studentlar belän bu mäs'älädä eşli torğan tügäräk tä oyıştırğan. Räsimä Şämsetdinova

Bez yuridik fakul'tet studentları belän yuridik, sud dokumentların tärcemä ittek. Alarnıñ qızıqsınuı iskitkeç, alar bu blanklar sud eşçänlegenä taralaçaq dip uyladılar. Läkin bügen ul tärcemä itelgän kileş tik yata.

Räsimä Şämsetdinova konferensiädä terminnarnı barlıqqa kiterü neçkäleklärenä tuqtaldı. Xäzer ğäräpneken, latinnıkın kertüme yäki urısnııkın qaldırumı digän saylaw tora. Häm törle jurnalistlar törleçä qullana. Monıñ öçen bilgele terminologiä komissiäse kiräk. Räsimä Şämsetdinova

Bezneñ bügen terminologiä komissiäse yuq häm eşlämi. Oyat bulsa da äytim bezneñ cıyılğan yuq.

Räsimä Şämsetdinovanıñ bu süzläre Xökümät wäkillärenä bilgele oşap betmäde. Ministrlar Kabinetınıñ mädäniät häm tellär üseşe bülege citäkçese baş kiñäşçese Ğalimcan Gıyl'manov

Bügenge köndä berniçä terminologiä komissiäse eşli. Bezneñ bülektä komissiä bar. Ul şaqtıy tarqaw, çönki elekke komissiä, ämma xäzer yañasın buldırabız. Anda 20 keşe bulaçaq. Şulay uq “Tatmedia”, Tel, ädäbiät häm sänğät institu qarşında komissiälä eşli. Monnan tış TR Däwlät Şurasında da bu eş belän şöğellänüçe bülek bar.

Komissiälär küp buluğa qaramastan, bügenge köndä bu eş belän ayırım keşelärneñ genä şöğellänüe kürenä. Konferensiädä neft' tarmağı buyınça terminnar eşlägän Bögelmädän Tahir Minhacev, “Sälät” fondı citäkçese Cäwdät Söläymanov ta üz eşçänlekläre turında söyläp kittelär. Cäwdät Söläymanov isä xätta bu ölkädäge belgeçlärne xezmättäşlekkä dä çaqırdı. Bilgele ki, bergä-bergä uylap eşlägändä genä nindider uñay näticälärgä kilep bula. Mäsälän, ictimaği-säyäsi terminnar ölkäsendä “Azatlıq” radiosı da yärdäm itä ala. Konferensiädä teläk belderüçelär şaqtıy buldı. Läkin Räsimä Şämsetdinova tärcemä eşenä bügen küplär tabış kiterä torğan xezmät itep qarıylar häm böten eşne üzlärenä alırğa tırışalar dide. Häm irekle tärcemä nigezendä isä törle çıqtım arıqlı küper süzlär kilep çığa.

Landış Xarrasova