Ütkän atna üterelep 23 Ğinwarda kümelgän Ärmän jurnalistı Hrant Dink cenazası arqılı qabınıp kitkän säyäsi, ideologik debatlar däwam itä. Şuşı cenaza yolasında “Barıbız Ärmän, barıbız Hrant Dink” digän plakatlar bar ide. İstanbuldağı cenaza yolasına 100 meñ keşe qatnaştı. Bu san dörester dä, çönki mäyet uzdırılğan 8,5 km yul xalıq belän şığrım tulğan ide, yullarnıñ yabıluwı qayber rayonnarda paraliçqa kiterde.
Hrant Dinkneñ cenazasına şundıy küp keşeneñ qatnaşuwı, bez ärmänbez digän şiğarlar yazılğan plakatlar yörtelüwe Törkiädä qabat debatlarğa yul açtı. Parlamentta ağzası bulmasa da, kiläse saylawlarda parlamentta qabat mandat aluğa ireşäçäk, dip faraz itelgän Millätçe Xäräkät Partiäse (MXP) liderı Däwlät Bahçeli, “Törkiä 1984 yıldan birle PKK terrorına sansız şähit birde. Şuşı cenazalarda Törek milläte ağzası buluların kürsätmägän qayber dairälärneñ, xäzer şundıy şiğärlär kütärüläre bik ğäcäp. Törek millätçelären ğäyeple kürsätergä tırışuçılarnıñ qoralı bu” digän reaksiä kürsätte. Parlamentta oppozitsiädäge iñ zur partiä sotsial-demokrat Cömhuriät Xalıq Partiäse äğzası professor Tülay Özüerman “Törekbez dip äytergä oyalu däräcäsenä cittek. Min üzem Törek häm şuşı cinayätne bitärlim. Cenaza yolasında ''hämmäbez adäm balası'' digän şiğar kütärelsä ide” digän reaksiä kürsätte. Premier-ministr Tayip Erdoğan 24 Ğinwarda Dinkneñ ğailäse belän ärmän cirkäwe yepiskopına vizit yasadı häm “Xaq-xoquq tanımağan, ğäyepsez keşelärne ütergän millätçelek bula almıy” dip belderde.
Gazetalar arasında iñ köçle reaksiä “Tercüman” gazetasınnan kilde. Ul 24 Ğinwar sanın “Törkiä Töreklärneñ” digän rubrika belän çıqtı. 25 Ğinwarda “Bu däwlätneñ iseme ‘Törek däwläte’, milläteneñ iseme ‘törek milläte’, watanı isä ‘Törkiä’ Konstitusiägä kürä dä watandaşlıq belän bäyle här kemgä Törek dip äytelä. Grek, ärmän, körd, bosniäle, alban, çärkäz -hämmäbez törek milläten täşkil itäbez, dip yaza.
Şulay uq millätçe Türkiye gazetasınnan Rahim Er “Diaspora qotırta” digän mäqäläsendä “töp ğäyeple Ärmän disporası. Könbatışnıñ täräqqi itkän illärendä mullıq eçendä yäşilär. Berse dä ni Ärmänistanda, ni Anatoliädä yäşämi. Tik ber eşläre bar - üç, näfrät” digän fiker alğa sörä.
MXP basması Ortadoğu gazetasında Taylan Sorgun “Bu forsattan faydalanğannar, berençedän, Törkiäneñ uydırma Ärmän genosidasın qabul itüwen, ikençedän, Törek konstitusiäsen üzgärtüwen; öçençedän, Törkiäneñ milli däwlät, unitar sistemasın almaştırunı taläp itälär” dip yaza. Ul ayruça AQŞ Kongresı da Ärmän genosidasın qabul itü aldında tora, di.
Hürriyet gazetasınnan Mehmet Yılmaz “Min Hrantnıñ cenaza yolasında ber genä başı bäyle xatın kürmädem, şulay uq plakatlar arasında ber genä Törek bayrağı da yuq ide” dip yaza.
Milliyet gazetası isä baş mäqalädä “Hrant Dinkqa yasalğan attentat ilebezdä tınıçlıqnıñ nindi neçkä ber bawğa bäyle buluwın kürsätte. Başta cinayätçe citeştergän atmosfera belän köräşergä, rasizm üçen xökem itärgä kiräk” dip urta yulnı kürsätä. Şul uq Milliyettä Hasan Pulur başqa ber Ärmän jurnalistı Ethem Mahçupyannıñ “Nindi Törek” digän süzenä işarä itä häm Töreklär almaşa ala, ämma tege töreklär almaşa alır mı?” digän sorawına “Monı äytü bik qıyın” digän cawap qaytara.
Qısqası, ärmän jurnalistı Dinkneñ üterelüwe tağın ber märtäbä etnik problemalarnı kön tärtibenä menderde. Bu debatlar asılda ozaqqa suzılaçaq.
* * *
Törkiä Awazı” radiosınıñ waqıtlıça tuqtılğan Tatar tapşıruları bu atnada qabat başlandı. Läkin, tapşırular, kadrlar ciştmäw säbäple, könenä yartı säğat kenä bulaçaq. Bu tapşırularnı qısqa dulqınnarda, yä internet aşa tıñlap bula.
* * *
1-2 Fevraldä İstanbulda Rusiä-İslam Dönyası isemle 3nçe cıyılış bulaçaq. Bu xalıqara cıyılışta Tatarstan prezidentı Miñtimer Şäymiev tä qatnaşaçaq, dip xäbär itelde.
Äxtäm İbrahim, İstanbul
Gazetalar arasında iñ köçle reaksiä “Tercüman” gazetasınnan kilde. Ul 24 Ğinwar sanın “Törkiä Töreklärneñ” digän rubrika belän çıqtı. 25 Ğinwarda “Bu däwlätneñ iseme ‘Törek däwläte’, milläteneñ iseme ‘törek milläte’, watanı isä ‘Törkiä’ Konstitusiägä kürä dä watandaşlıq belän bäyle här kemgä Törek dip äytelä. Grek, ärmän, körd, bosniäle, alban, çärkäz -hämmäbez törek milläten täşkil itäbez, dip yaza.
Şulay uq millätçe Türkiye gazetasınnan Rahim Er “Diaspora qotırta” digän mäqäläsendä “töp ğäyeple Ärmän disporası. Könbatışnıñ täräqqi itkän illärendä mullıq eçendä yäşilär. Berse dä ni Ärmänistanda, ni Anatoliädä yäşämi. Tik ber eşläre bar - üç, näfrät” digän fiker alğa sörä.
MXP basması Ortadoğu gazetasında Taylan Sorgun “Bu forsattan faydalanğannar, berençedän, Törkiäneñ uydırma Ärmän genosidasın qabul itüwen, ikençedän, Törek konstitusiäsen üzgärtüwen; öçençedän, Törkiäneñ milli däwlät, unitar sistemasın almaştırunı taläp itälär” dip yaza. Ul ayruça AQŞ Kongresı da Ärmän genosidasın qabul itü aldında tora, di.
Hürriyet gazetasınnan Mehmet Yılmaz “Min Hrantnıñ cenaza yolasında ber genä başı bäyle xatın kürmädem, şulay uq plakatlar arasında ber genä Törek bayrağı da yuq ide” dip yaza.
Milliyet gazetası isä baş mäqalädä “Hrant Dinkqa yasalğan attentat ilebezdä tınıçlıqnıñ nindi neçkä ber bawğa bäyle buluwın kürsätte. Başta cinayätçe citeştergän atmosfera belän köräşergä, rasizm üçen xökem itärgä kiräk” dip urta yulnı kürsätä. Şul uq Milliyettä Hasan Pulur başqa ber Ärmän jurnalistı Ethem Mahçupyannıñ “Nindi Törek” digän süzenä işarä itä häm Töreklär almaşa ala, ämma tege töreklär almaşa alır mı?” digän sorawına “Monı äytü bik qıyın” digän cawap qaytara.
Qısqası, ärmän jurnalistı Dinkneñ üterelüwe tağın ber märtäbä etnik problemalarnı kön tärtibenä menderde. Bu debatlar asılda ozaqqa suzılaçaq.
* * *
Törkiä Awazı” radiosınıñ waqıtlıça tuqtılğan Tatar tapşıruları bu atnada qabat başlandı. Läkin, tapşırular, kadrlar ciştmäw säbäple, könenä yartı säğat kenä bulaçaq. Bu tapşırularnı qısqa dulqınnarda, yä internet aşa tıñlap bula.
* * *
1-2 Fevraldä İstanbulda Rusiä-İslam Dönyası isemle 3nçe cıyılış bulaçaq. Bu xalıqara cıyılışta Tatarstan prezidentı Miñtimer Şäymiev tä qatnaşaçaq, dip xäbär itelde.
Äxtäm İbrahim, İstanbul