“Sotsium” tikşerenülär üzäge bu könnärdä Mäskäwdäge studentlar arasında zamannıñ möhim problemaları turında soraştıru uzdırğan. 650гә yaqın student “saylawlar”, “tösle inqilablar”, “realiti-tamaşalar” turında üz fikerlären citkergän. Äytergä kiräk, yäşlär bügen cämğiättä zur urınnı biläp tora, şul säbäple alarnıñ fikerläre berençe çiratta iğtibarğa alına. Tatarstanda da yäşlär xäräkätläre aktivlaşa bara, alar säysät, iqtisad, sotsial' mäs'älälär belän qızıqsınıp kilälär. Läkin küpläre Rusiädä “tösle inqilab” bulırğa mömkin, ä Tatarstanda yuq dip sanıy.
Rusiädä, ayırım alğanda Tatarstanda da yäşlärneñ kübese üz tormışınnan qänäğät dip assızıqlana. Bu, bilgele, xakimiät öçen ütä dä faydalı, çönki bügenge köndä yäşlär zur ber köçne biläp tora häm alar arasında qänäğätsezlek tuu şaqtıy qurqınıç näticälär kiterergä mömkin. “Sotsium” tikşerenülär üzäge uzdırğan soraştırular buyınça, ägär Rusiä prezidentı saylawları yaqın könnärdä uzsa, anda 650дән barlığı 65 protsent studentları qatnaşırğa teläk beldergän bulğan. Häm şularnıñ 18 protsentı Rusiä Xökümät räise urınbasarı Dmitriy Medvedev öçen tawış biräçägen äytkän, firqälär arasında östenlek “Berdäm Rusiägä”gä birelgän – barlığı 24 protsent student. Soraştırulardan kürengänçä, 75 protsenttan artıq yäşlär Gruziä, Ukraina, Qırğızstanda uzğan “tösle inqilab” turında belä. Şunıñ 50 protsentqa yaqını Rusiädä mondıy inqilab hiç bula almıy dip sanasa, 18 protsenttan artığı kiresençä uylıy. Häm bu “tösle inqilab”nı Vladimir Jirinovskiy häm Gennadi Zyuganov oyıştırırğa mömkin dip assızıqlıy. Tatarstanda isä säyäsät fännäre kandidatı, Tatar yäşläre forumı byurosı citäkçese, İlşat Säetov Rusiädä neft'kä bäyälär yuğarı qalğanda “tösle inqilab” bula almıy dip sanıy. İlşat Säetov:
Xäzer xalıq iqtisadi mäs’älägä zur iğtibar birä, nindider ruxi mänfägat'lärne qayğırtu öçen äle ul üsep citmägän. Rusiädä “tösle inqilab” bula almıy, çönki aña qarşı torırlıq ikençe eçke köçlär bar. Bilgele Mäskäwdä, Voronejda millätçelär çığarğa mömkin, läkin alar bernärsägä dä ireşä almayaçaq.İlşat Säetov äytüençä, milli mänfägat'lärne qayğırtıp uramğa çığular xäzer inde mömkin tügel. Bilgele bulğança, 90нчы yıllar başında bäysezlekne yaqlap çığuçılar şaqtıy buldı. Xäzer keşelärne kübräk köndälek mäs'älälär borçıy.
Şunı äytergä kiräk, “Sotsium” soraştıruı buyınça, 25 protsent yäşlär “tösle inqilab” bula qalsa yaqlap çığarğa äzerlegen belderälär. Tatarstanda moña farazlar birep bulmıy. Yäş jurnalist Rimma Gatina:
Yäşlärneñ xäzer qiblası yuq. Annarı alarnıñ fikerläre älläni iskä dä alınmıy. Mäsälän, Qazan finans-iqtisad institutı yegetläre namaz uqu öçen bülmä däğwalap yörgännär ide, alarğa anı birmädelär.Rimma Gatinaga quşılıp İlşat Säetov isä Tatarstanda “tösle inqilab” bula almıy dip sanıy. İlşat Säetov:
Tatarstan bäysez däwlät tügel, anı Mäskäw tiz arada basaçaq. Annarı bezdä tormış totrıqlı häm inqilabqa çığu ixtıäcı tumıy.Säyäsät fännäre kandidatı İlşat Säetov “tösle inqilab” barı yäşlär qatnaşında ğına bulırğa mömkin dip bilgele, qartlarnıqı isä nindider uram cıyınına ğına äylänep qala di. Bilgele bulğança, törle sotsial' taşlamalar beterelgäç Tatarstanda da şawqımnar bulğan ide, ul waqıtta da uram cıyınına näq tä şul ölkännär genä çıqtı.
Landış Xarrasova