Nindi çit telenä östenlek birergä? Bügenge zamanda çit tellärne niçek uqıtırğa? Sişämbe könne Qazanda açılğan “Dönya telläre häm Tatarstanda anıñ üseşe” digän Xalıqara fänni-ğamäli konferensiädä süz näq şul xaqta bardı. Anda Amerika Quşma ştatları wäkilläre dä qatnaştı. Ayırım alğanda Xalıqara belem birü Amerika Berlege Assotsiatsiäse prezidentı Den Devidson, anıñ urınbasarı Devid Patton häm älege Berlekneñ Rusiädäge wäkile Djoel Erikson kilgännär ide. Alar şulay uq çärşämbe könne Tatarstan premyer-ministrı Röstäm Miñnexanov belän dä oçraşaçaqlar.
Xalıqara belem birü Amerika Berlege wäkilläre Qazanğa düşämbe kiç kilde. Mäğärif ölkäsendäge Xökümätneke bulmağan iñ öre Amerika oyışması wäkilläre elekke Sovetlar Berlegenä kergän 15 il arasında Amerika Däwlät departamentı yärdämendä törle uqular, bäygelär, konferensiälär oyıştıralar. Alar Tatarstan belän dä elemtälärne nığıtırğa uylıy. Berençe bulıp sişämbe könne Amerika wäkilläre dönya tellärenä bağışlanğan konferensiädä qatnaştılar. Bu xaqta Tatarstan mäğärif häm fän ministrı Räis Şäyxelislamov:
Bu 70-80нче yıllarda dönyağa rus telen cäyelderü öçen oyışqan oyışma. Alar bezdäge tel öyränü perspektivaların belergä teli.Räis Şäyxelislamov belderüençä, Amerika wäkilläre xezmättäşlek itärgä teläk belderep xat yullağan bulğannar. Ayırım alğanda alar studentlarğa yärdäm itüne küzdä tota - finans yaqtan. Şulay uq, respublika prezidentı Mintimer Şäymiev ber zur çit il universitetı filialın açu turında da süz yörtkän ide. Şul xaqta da fiker alışu bulaçaq.
Dönya telläreneñ Tatarstanda üseşenä bäyle konferensiädä ayıruça qaysı çit tellärgä östenlek birergä kiräklege turında süz bardı. Bilgele bulğança, elektän ük Qazan Könçığış häm Könbatış arasında mädäni küper rolen uynadı häm küp çit tellär öyränelde. Bügen isä älege traditsiä kire äylänep qayta. Qazan däwlät universitetında qabat Şärıq telläre fakul'tetı açıldı. Tatarstanda 1,5 yarımğa yaqın mäktäptä ingliz telen öyränälär.
Tatarstan ğalimnäre küpçelektä könçığış tellärgä basım yasarğa kiräklegen äyttelär. Akademik Mirqasıym Ğosmanov isä dönyadan artta qalmas öçen qıtay telen öyränergä täqdim itte. Ämma bügen üsep kilüçe buın çit tellärne öyränmäüneñ nigezen kürmi dielde konferensiädä. Ministr Räis Şäyxelislamov çit telne öyränü öçen mäktäptä 1 meñ säğättän kübräk waqıt birelä, ul waqıt öçendä telne räxätlänep üzläşeterep çığarğa mömkin dide. Ä Amerikadan Den Devidson berençe çiratta telne yatlaw tügel, ä anıñ asılın añlaw zarurlığın bäyän itte. Den Devidson:
Qayber waqıtta çit tellärne añlap torıp ta, qayberläre kölgän äyberdän ikençeläre kölü mäğnäsen añlamıy. Monda töptän añlaw citep betmi.Xalıqara belem birü Amerika Berlege Assotsiatsiäse prezidentı Den Devidson rusça irken aralaşa. Anıñ citäkçelegendä Brin Mar universitetında rus tele häm başqa çit tellär buyınça 26 fänni xezmät yaqlanğan.
Landış Xarrasova