Pakstan xärbiläre Islamabadnıñ Qızıl Mäçetendäge qorallı şäkertlär, suğışçılar törkemeneñ qaldıqların yuq itü, mäçetneñ barlıq bülmälären suğışçılardan çistartu eşeneñ berençe öleşe tämamlandı. Şäkertlärneñ tuğannarı isä alarnıñ yazmışı turında xäbär kötä. Sişämbe könne mäçetne iminlek köçläre yawlağanda kimendä 62 keşe hälak buldı.
Pakstan räsmiläre Qızıl mäçetne suğışçılardardan çistartu eşeneñ berençe öleşe tämamlandı dip belderde. Qorallı törkem totıqlar alıp 3-nçe yüldä mäçetkä sıyınğannan soñ ber atna bäwam itkän qarşılıqtan soñ sişämbe tañ aldınnan xökümät ğäskärläre mäçetne yawlıy başlağan ide.
Pakstan xärbiläre süzçese general mayor Wahit Arşad äytüençä, xäzer xärbilär mäçetne şartlamıy qalğan granalardan, suğışçılar quyıp qaldırğan şartlatqıçlardan häm mäyetlärdän çistarta.
Arşad sişämbe könne höcüm waqıtında qorallı törkem citäkçese, suğışçan din ähele Ğäbderäşit Ğazinıñ üterelüe turındağı xäbärne rasladı.
Arşad xäbärçelärneñ mäçettä totıq bulğan xatın-qızlar häm balalarğa ni buldı digän sorawına Ğazi axırğaça qarşılıq kürsätkändä qayber totıqlar ülde dip cawap birde. Şul uq waqıtta Arşad ülgännärneñ küpmeseneñ suğışçılar tarafdarı, küpmeseneñ totıq bulğanlığın äle açıqlarğa kiräk dide.
"Mäçet qorılmasında totılğan xatın-qızlar häm balalar da ide. Sişämbe könne annan 27 xatın-qız häm 3 bala çığarıldı. Başqa totıqlarğa kilgändä, sişämbe könne bazlarnı çistartu çarası başlanğaç hälak bulğan keşelär dä bar. Alar Ğazi belän bergä üterelde. Ul operatsiädä totıqlar da hälak buldı" dide Arşad.
Çärşämbe könne isä soñğı bäreleşlärneñ tötene Islamabad üzägendä taralğanda Qızıl mäçet mädräsäse şäkertläreneñ tuğannarı mäçet yanında täwlek buyı xäbär kötä.
Şundıylarnıñ berse, çärşämbegä qarşı tönne mäçet yanında ütkärgän Kifayatulla "Tuğanımnıñ ulı Räşit Äxmätne ezlim, ul monda uqıy ide" dide.
Tuğannarnıñ qayberläre Ğaziğa teläktäşlek, anıñ ülemenä qayğı häm açu belderä. Şundıylarnıñ berse mädräsädä uqığan ber qıznıñ tuğanı Xalidä Begum "Ğazineñ üleme turında işetep bik nıq qayğırdıq. Ğazi şähit kitte, dinebez öçen yuğaltu buldı. Bez Ğazine yuğaltuğa Qızıbıznı yuğaltqannan da qatıraq qayğırabız" dide.
Analitiklar fikerençä, sişämbe höcümendä distälärçä islamçı suğışçını üterü bolay da zur qarşılıqqa duçar bulğan prezident Pärwäz Möşärräf xökümätenä qarşı qorallı kütäreleşkä kiterä ala. Şul uq waqıtta belgeçlär xökümätneñ başqa radikal mädräsälärgä mönäsäbäte nindi buluğa qarap, sişämbe höcüme Pakstanda islamnıñ radikalläşüen awızlıqlarğa yardäm dä itä ala di.
Soñğı yıllarda Möşärräf ilneñ iñ radikal mädräsälären üzgärtergä tırışıp qaradı. Ämma radikal din ähelläre moña ällä ni mömkinlek birmäde.
Şundıylarnıñ berse, Pakstan parlamentınıñ yuğarı pulatı äğzası, qädimçe mullalarnıñ Dar-ul-Uloom e Haqania berektäşlege citäkçese Sami-ul-Haq Ğazine üterü tiskäre näticälärgä kiteräçäk, Möşärräf mädräsälärgä bik qatı qarşı çığuın däwam itsä köç qullanu belän cawap birülär bulaçaq dide.
"Alar bu mädräsäne cimerergä tieş tügel ide. Çönki xikmät mädräsälärdä tügel häm mädräsälärne yabıp qına mäsäläne çişep bulmıyaçaq. Pakstanda 100 meñnän artıq mädräsä bar. Alar ber keşeneñ saqsızlığı arqasında küp mädräsälärne cäzalarğa tieş tügel. Häm alar Ğazine Pakstandağı barlıq dini keşelärneñ yöze itep kürsätergä tieş tügel. Ul ber keşe genä. Pakstan xökümäte bu mädräsäne cimerüe belän üzeneñ yözen qaralttı" dide Haq.
Pakstannıñ tönyaq könbatış qasaba cirlärendäge elekke iminlek köçläre citäkçeläreneñ berse Mäxmüt Şah aldağı könnärdä Pakstanda suğışçılardan üç alu höcümnäre bulırğa mömkin dide.
Ul şulay uq bu xällärdän soñ ata analar üz balaları radikal mädräsälärgä cibärergä bik telämäs dide.
Naif Aqmal
Pakstan xärbiläre süzçese general mayor Wahit Arşad äytüençä, xäzer xärbilär mäçetne şartlamıy qalğan granalardan, suğışçılar quyıp qaldırğan şartlatqıçlardan häm mäyetlärdän çistarta.
Arşad sişämbe könne höcüm waqıtında qorallı törkem citäkçese, suğışçan din ähele Ğäbderäşit Ğazinıñ üterelüe turındağı xäbärne rasladı.
Arşad xäbärçelärneñ mäçettä totıq bulğan xatın-qızlar häm balalarğa ni buldı digän sorawına Ğazi axırğaça qarşılıq kürsätkändä qayber totıqlar ülde dip cawap birde. Şul uq waqıtta Arşad ülgännärneñ küpmeseneñ suğışçılar tarafdarı, küpmeseneñ totıq bulğanlığın äle açıqlarğa kiräk dide.
"Mäçet qorılmasında totılğan xatın-qızlar häm balalar da ide. Sişämbe könne annan 27 xatın-qız häm 3 bala çığarıldı. Başqa totıqlarğa kilgändä, sişämbe könne bazlarnı çistartu çarası başlanğaç hälak bulğan keşelär dä bar. Alar Ğazi belän bergä üterelde. Ul operatsiädä totıqlar da hälak buldı" dide Arşad.
Çärşämbe könne isä soñğı bäreleşlärneñ tötene Islamabad üzägendä taralğanda Qızıl mäçet mädräsäse şäkertläreneñ tuğannarı mäçet yanında täwlek buyı xäbär kötä.
Şundıylarnıñ berse, çärşämbegä qarşı tönne mäçet yanında ütkärgän Kifayatulla "Tuğanımnıñ ulı Räşit Äxmätne ezlim, ul monda uqıy ide" dide.
Tuğannarnıñ qayberläre Ğaziğa teläktäşlek, anıñ ülemenä qayğı häm açu belderä. Şundıylarnıñ berse mädräsädä uqığan ber qıznıñ tuğanı Xalidä Begum "Ğazineñ üleme turında işetep bik nıq qayğırdıq. Ğazi şähit kitte, dinebez öçen yuğaltu buldı. Bez Ğazine yuğaltuğa Qızıbıznı yuğaltqannan da qatıraq qayğırabız" dide.
Analitiklar fikerençä, sişämbe höcümendä distälärçä islamçı suğışçını üterü bolay da zur qarşılıqqa duçar bulğan prezident Pärwäz Möşärräf xökümätenä qarşı qorallı kütäreleşkä kiterä ala. Şul uq waqıtta belgeçlär xökümätneñ başqa radikal mädräsälärgä mönäsäbäte nindi buluğa qarap, sişämbe höcüme Pakstanda islamnıñ radikalläşüen awızlıqlarğa yardäm dä itä ala di.
Soñğı yıllarda Möşärräf ilneñ iñ radikal mädräsälären üzgärtergä tırışıp qaradı. Ämma radikal din ähelläre moña ällä ni mömkinlek birmäde.
Şundıylarnıñ berse, Pakstan parlamentınıñ yuğarı pulatı äğzası, qädimçe mullalarnıñ Dar-ul-Uloom e Haqania berektäşlege citäkçese Sami-ul-Haq Ğazine üterü tiskäre näticälärgä kiteräçäk, Möşärräf mädräsälärgä bik qatı qarşı çığuın däwam itsä köç qullanu belän cawap birülär bulaçaq dide.
"Alar bu mädräsäne cimerergä tieş tügel ide. Çönki xikmät mädräsälärdä tügel häm mädräsälärne yabıp qına mäsäläne çişep bulmıyaçaq. Pakstanda 100 meñnän artıq mädräsä bar. Alar ber keşeneñ saqsızlığı arqasında küp mädräsälärne cäzalarğa tieş tügel. Häm alar Ğazine Pakstandağı barlıq dini keşelärneñ yöze itep kürsätergä tieş tügel. Ul ber keşe genä. Pakstan xökümäte bu mädräsäne cimerüe belän üzeneñ yözen qaralttı" dide Haq.
Pakstannıñ tönyaq könbatış qasaba cirlärendäge elekke iminlek köçläre citäkçeläreneñ berse Mäxmüt Şah aldağı könnärdä Pakstanda suğışçılardan üç alu höcümnäre bulırğa mömkin dide.
Ul şulay uq bu xällärdän soñ ata analar üz balaları radikal mädräsälärgä cibärergä bik telämäs dide.
Naif Aqmal