Mısır häm Ürdün tışqı eşlär ministrları Ğäräp däwlätläre isemennän Yaqın Könçığışta tınıçlıq urnaştıru turında söyläşü öçen Izrailgä kilde. Alarnıñ bu säfäre aldan uq tarixi säfär dip bäyälände. Ğäräp Ligasın wäkillek itüçe ministrlar Izrailneñ basıp alğan cirlärdän çigenüenä häm Fälestin qaçaqları mäsäläseneñ çişelüenä almaşqa solıq kileşüe turında söyläşä. Bu Ğäräp Ligası wäkilläreneñ Izrailgä berençe räsmi säfäre. Ğäräp illärennän barı Mısır belän Ürdün genä Izrailne räsmi räweştä tanıy.
Izraildäge bu söyläşülärdä Mısır häm Ürdün tışqı eşlär ministrları 2002 yılnıñ fevralendä Söğüd Patşalığı täqdim itkän tınıçlıq planına nigezlänüçe Ğäräp Tınıçlıq Täqdime turında söyliäçäk.
Bu plan Izrailneñ 1967 yılda basıp alğan barlıq cirlärdän, şul isäptän könçığış Yewrusalimnan çigenüen küzdä tota. Anda şulay uq fälestin qaçaqların häm alarnıñ warisların Izrailgä qaytaru kiräklege turında äytelä.
Berniçä yıl elek Izrail bu täqdimne kire qaqqan ide. Ämma küptän tügel ul bu täqdim nigezendä söyläşülär ütkärü mömkinlege turında belderde.
Monnan tış Yaqın Konçığışta xäzer başqa diplomatik eşçänleklär dä bara. BMO, Yewropa Berlege, AQŞ häm Rusiä tözegän Yaqın Könçığış Dürtlegeneñ Yaqın Könçığıştağı yaña maxsus wäkile Tony Blair da bu töbäktä yöri.
Sişämbe könne Könbatış Yardağı Fälestin şähäre Ramallada çığış yasap elekke Britan premyer minsitrı Blair "Minemçä, xäzer mömkinlek açılu sizelä. Minemçä bu mömkinlek mizgele. Ämma xäzer minem öçen iñ möhime tıñlaw häm öyränü häm şunı çaqıldıru" dide.
Çärşämbe irtän Izrail prezidentı Şimon Peres belän oçraşqan Mısır tışqı eşlär ministrı Äxmät Äbül Ğayt dä mömkinlek mizgele açıldı digän ömet belderde.
Sişämbe könne Ürdün patşası Ğabdulla isä Waşingtonda AQŞ prezidentı George Bushnıñ şäxsi kiçke aşında buldı.
Ä şul uq könne AQŞ däwlät sekretare Condoleezza Rice yülneñ 30-ınnan 2 avgustqa qädär Yaqın Könçığışta bulıp söyläşülärne canlandırırğa tırışaçağın belderde.
Bu tırışlıqlar Yaqın Könçığış nizağınıñ çişelüenä ömetne arttırsa da London Iqtisad Mäktäbeneñ Yaqın Könçığış belgeçe Yahia Säit ällä ni ömet bağlamıy.
"Qatnaşuçı taraflarnıñ bu mäsälälärne çişü öçen kiräkle qıyın qararlar qabul itärlek xäldä buluına ışanu bik tä awır. Teläk bik zur. Bigräk tä Quşma Ştatlar, Ğiraq sazlığına kompensatsiä bularaq Yaqın Könçığış krizisında çınnan da berqädär tärräqiätkä ireşergä teli. Ämma fälestin citäkçese Ğabbas belän Izrail citäkçese Olmertnıñ kiräkle awır qararlar qabul itä alaçağına ışanu bik qıyın. Alar ikese dä köçsez citäkçe. Üz illärendä alarnıñ xoquqıy nigezle buluına şik belderelä. Şuña kürä alarğa tärräqiätkä ireşü öçen zarur bulğan bertörle çigeneş yasaw bik tä qıyın bulaçaq" dide Säit.
Säit Olmertnı Izraildä bıltır Libanda Xizbullağa bäyle ğämälläre öçen öçen tänqitläsälär, Ğabbastan köndäşe suğışçan Xämas Ğäzzä Sızığın tartıp aldı di. Näticädä alarnıñ ikeseneñ dä alğa taba xäräkät irege şaqtıy çiklänergä mömkin.
Naif Aqmal
Bu plan Izrailneñ 1967 yılda basıp alğan barlıq cirlärdän, şul isäptän könçığış Yewrusalimnan çigenüen küzdä tota. Anda şulay uq fälestin qaçaqların häm alarnıñ warisların Izrailgä qaytaru kiräklege turında äytelä.
Berniçä yıl elek Izrail bu täqdimne kire qaqqan ide. Ämma küptän tügel ul bu täqdim nigezendä söyläşülär ütkärü mömkinlege turında belderde.
Monnan tış Yaqın Konçığışta xäzer başqa diplomatik eşçänleklär dä bara. BMO, Yewropa Berlege, AQŞ häm Rusiä tözegän Yaqın Könçığış Dürtlegeneñ Yaqın Könçığıştağı yaña maxsus wäkile Tony Blair da bu töbäktä yöri.
Sişämbe könne Könbatış Yardağı Fälestin şähäre Ramallada çığış yasap elekke Britan premyer minsitrı Blair "Minemçä, xäzer mömkinlek açılu sizelä. Minemçä bu mömkinlek mizgele. Ämma xäzer minem öçen iñ möhime tıñlaw häm öyränü häm şunı çaqıldıru" dide.
Çärşämbe irtän Izrail prezidentı Şimon Peres belän oçraşqan Mısır tışqı eşlär ministrı Äxmät Äbül Ğayt dä mömkinlek mizgele açıldı digän ömet belderde.
Sişämbe könne Ürdün patşası Ğabdulla isä Waşingtonda AQŞ prezidentı George Bushnıñ şäxsi kiçke aşında buldı.
Ä şul uq könne AQŞ däwlät sekretare Condoleezza Rice yülneñ 30-ınnan 2 avgustqa qädär Yaqın Könçığışta bulıp söyläşülärne canlandırırğa tırışaçağın belderde.
Bu tırışlıqlar Yaqın Könçığış nizağınıñ çişelüenä ömetne arttırsa da London Iqtisad Mäktäbeneñ Yaqın Könçığış belgeçe Yahia Säit ällä ni ömet bağlamıy.
"Qatnaşuçı taraflarnıñ bu mäsälälärne çişü öçen kiräkle qıyın qararlar qabul itärlek xäldä buluına ışanu bik tä awır. Teläk bik zur. Bigräk tä Quşma Ştatlar, Ğiraq sazlığına kompensatsiä bularaq Yaqın Könçığış krizisında çınnan da berqädär tärräqiätkä ireşergä teli. Ämma fälestin citäkçese Ğabbas belän Izrail citäkçese Olmertnıñ kiräkle awır qararlar qabul itä alaçağına ışanu bik qıyın. Alar ikese dä köçsez citäkçe. Üz illärendä alarnıñ xoquqıy nigezle buluına şik belderelä. Şuña kürä alarğa tärräqiätkä ireşü öçen zarur bulğan bertörle çigeneş yasaw bik tä qıyın bulaçaq" dide Säit.
Säit Olmertnı Izraildä bıltır Libanda Xizbullağa bäyle ğämälläre öçen öçen tänqitläsälär, Ğabbastan köndäşe suğışçan Xämas Ğäzzä Sızığın tartıp aldı di. Näticädä alarnıñ ikeseneñ dä alğa taba xäräkät irege şaqtıy çiklänergä mömkin.
Naif Aqmal