Ğiraq suğışı turında söylägändä ğädättä süz qayda niçä bomba şartlawı, niçä keşeneñ ülüe, niçä ğisyançınıñ qulğa alınuı turında bara. Köndälek tormışları yäşäw öçen awır köräşkä äwerelgän, suğışta tuğannarın yuğaltqan ğailälärneñ könküreşe isä iğtibardan gel çittä qala.
7 aylıq qız bala Nada bu suğışnıñ üz ğailäsenä ni qädär ğazaplar kitergänen belmi äle.
Anıñ anası 20 yäşlek Maha Um Nada qızı turında "Ul bezne dä bäxetle itä, üze dä şatlana" di.
Anıñ ire berniçä ay elek tönyaqtağı Irbilgä qaçıp kitkän. Qorallı törkem qurqıtıp aqça taläp itkäç qaçıp kitärgä turı kilgän.
Bu yortta Um Nada anası Suad, 80 yäşlek äbise Äl-Xaciä Um Sälim häm qızı belän yäşäw öçen kön sayın köräş alıp bara.
"Irem Irbildä, şuña kürä 4-ebez genä qaldıq, äbiem, min, anam häm qızım" di Um Nada.
Anıñ äbise Äl-Xaciä Um Sälim 20 yıldan elegräk tol qalğan. Anıñ 2 ulı bar. Berse injiner, berse tabib. Tormışlarına qurqınıç yanaw säbäple bıltır alar da qaçıp kitärgä mäcbür bulğan.
"Ir atlar kitte, bez qaldıq, min monda yäşim" di Um Sälim.
Alar qayda soñ digän sorawğa isä "Alla qulında" dip cawap birä.
Tormış alıp barunıñ töp yöge, şuşı äbineñ qızı, inde 7 ay elek üze dä äbi bulğan Suadqa turı kilä.
50-gä yaqınlaşıp kilüçe Suad iren Iran-Ğiraq suğışında yuğaltqan.
"Anam häm min, qızım häm onığım. 4 buın. Berebez qalğan öçebezne qararğa tieş. Min alarnı qarap toram. Alarnı min qararğa tieş" di Suad.
4 xatın-qız yalğızları ğına yäşägän bu yortta barı Suad qına eşkä yöri. Ul xökümät eşenä yöri. Ämma eşkä baru-qaytu yulı bik qurqınıçlı di.
Azıq-tölekne dä Suad alıp qayta, aşarğa da ul peşerä. Um Nada bäbien qarasa, qart äbineñ aşarğa peşererlek xäle yuq. Başqalarnı aşatqannan soñ Suadnıñ üzenä rizıq ta bik az qala.
Elektr utı bulmaw tormışnı tağın da qatlawlandıra. Ut kilgändä isä, yoqını qaldırıp bulsa da köndälek eşlärne kübräk eşläp qalırğa tırışalar.
"Bez ut birgänne kötep kenä torabız, ä ul bik siräk bula. Ut birü bezneñ öçen bäyräm. Yoqlağan bulsañ da tiz genä torıp qayber eşlärne eşlärgä kiräk. Ker yuu maşinasın yä başqa berär cihazbı qabızırğa. Andıy çaqlarda waqıt belän yarış başlana. Andıy çaqlarğa äzerlänep torırğa kiräk. Şulay uq bez kürşe ğailälär belän elektr generatorın bergäläp qullanabız. Çıbıqnı bezneñ yortqa suzıp fen yäki televizornı eşlätep bula" di Suad.
Tirä yaqta isä suğış bara. Oçqıç tawışları, avtomattan atular, minaatqıç höcümnäre. 7 aylıq sabıynıñ anası bez inde bu tormışqa kündek disä dä, Suad äytüençä, qart äbineñ nervaları şaqtıy qaqşağan.
"Qıyın, bik qıyın. Berençedän min törle tawışlarnı aña añlatıp birergä tieş. Ul naçar işetä. Şuña kürä berärse kersä dä, raketa tawışın da, minaatqıç höcümen dä añlatıp birergä turı kilä. Aña ul tawışlarnıñ qurqınıçlı bulmawın belep toru kiräk. Qayçaq isä ul bezne kürgäç tä qurqıp kitä" di Saud.
Suğışqa Qarşı Xatın-qızlar dip atalğan oyışma isäpläwençä, Bağdadta ğına da 400 meñläp tol xatın yäşi. Balası bulmağan tol xatınğa ayına 34 dollar, yäğni 850 sum külämendä aqça birelä. 5 yäki annan da kübräk balası bulğan tol xatın isä, 80-läp dollar, yäğni 2 meñ sumnan beraz artığraq külämdä aqça alırğa mömkin.
Ämma Xezmät häm Sotsial mäsälälär ministrlığınnan bu aqçalar yış qına soñarıp kilä, yäisä bötenläy dä kilmi.
Tormışnıñ açısın küp tatığan qart äbi könnären Qorän uqıp uzdıra.
"Suğış bik küp ğazaplar kiterde, Min doğa qılıp Qörän uqıdım" di Sälim
Bu yorttağı dürt xatın-qıznıñ öçese dä keçkenä Nada üsep citügä anı yaxşıraq tormış kötär dip ömetlänä.
Naif Aqmal
Anıñ anası 20 yäşlek Maha Um Nada qızı turında "Ul bezne dä bäxetle itä, üze dä şatlana" di.
Anıñ ire berniçä ay elek tönyaqtağı Irbilgä qaçıp kitkän. Qorallı törkem qurqıtıp aqça taläp itkäç qaçıp kitärgä turı kilgän.
Bu yortta Um Nada anası Suad, 80 yäşlek äbise Äl-Xaciä Um Sälim häm qızı belän yäşäw öçen kön sayın köräş alıp bara.
"Irem Irbildä, şuña kürä 4-ebez genä qaldıq, äbiem, min, anam häm qızım" di Um Nada.
Anıñ äbise Äl-Xaciä Um Sälim 20 yıldan elegräk tol qalğan. Anıñ 2 ulı bar. Berse injiner, berse tabib. Tormışlarına qurqınıç yanaw säbäple bıltır alar da qaçıp kitärgä mäcbür bulğan.
"Ir atlar kitte, bez qaldıq, min monda yäşim" di Um Sälim.
Alar qayda soñ digän sorawğa isä "Alla qulında" dip cawap birä.
Tormış alıp barunıñ töp yöge, şuşı äbineñ qızı, inde 7 ay elek üze dä äbi bulğan Suadqa turı kilä.
50-gä yaqınlaşıp kilüçe Suad iren Iran-Ğiraq suğışında yuğaltqan.
"Anam häm min, qızım häm onığım. 4 buın. Berebez qalğan öçebezne qararğa tieş. Min alarnı qarap toram. Alarnı min qararğa tieş" di Suad.
4 xatın-qız yalğızları ğına yäşägän bu yortta barı Suad qına eşkä yöri. Ul xökümät eşenä yöri. Ämma eşkä baru-qaytu yulı bik qurqınıçlı di.
Azıq-tölekne dä Suad alıp qayta, aşarğa da ul peşerä. Um Nada bäbien qarasa, qart äbineñ aşarğa peşererlek xäle yuq. Başqalarnı aşatqannan soñ Suadnıñ üzenä rizıq ta bik az qala.
Elektr utı bulmaw tormışnı tağın da qatlawlandıra. Ut kilgändä isä, yoqını qaldırıp bulsa da köndälek eşlärne kübräk eşläp qalırğa tırışalar.
"Bez ut birgänne kötep kenä torabız, ä ul bik siräk bula. Ut birü bezneñ öçen bäyräm. Yoqlağan bulsañ da tiz genä torıp qayber eşlärne eşlärgä kiräk. Ker yuu maşinasın yä başqa berär cihazbı qabızırğa. Andıy çaqlarda waqıt belän yarış başlana. Andıy çaqlarğa äzerlänep torırğa kiräk. Şulay uq bez kürşe ğailälär belän elektr generatorın bergäläp qullanabız. Çıbıqnı bezneñ yortqa suzıp fen yäki televizornı eşlätep bula" di Suad.
Tirä yaqta isä suğış bara. Oçqıç tawışları, avtomattan atular, minaatqıç höcümnäre. 7 aylıq sabıynıñ anası bez inde bu tormışqa kündek disä dä, Suad äytüençä, qart äbineñ nervaları şaqtıy qaqşağan.
"Qıyın, bik qıyın. Berençedän min törle tawışlarnı aña añlatıp birergä tieş. Ul naçar işetä. Şuña kürä berärse kersä dä, raketa tawışın da, minaatqıç höcümen dä añlatıp birergä turı kilä. Aña ul tawışlarnıñ qurqınıçlı bulmawın belep toru kiräk. Qayçaq isä ul bezne kürgäç tä qurqıp kitä" di Saud.
Suğışqa Qarşı Xatın-qızlar dip atalğan oyışma isäpläwençä, Bağdadta ğına da 400 meñläp tol xatın yäşi. Balası bulmağan tol xatınğa ayına 34 dollar, yäğni 850 sum külämendä aqça birelä. 5 yäki annan da kübräk balası bulğan tol xatın isä, 80-läp dollar, yäğni 2 meñ sumnan beraz artığraq külämdä aqça alırğa mömkin.
Ämma Xezmät häm Sotsial mäsälälär ministrlığınnan bu aqçalar yış qına soñarıp kilä, yäisä bötenläy dä kilmi.
Tormışnıñ açısın küp tatığan qart äbi könnären Qorän uqıp uzdıra.
"Suğış bik küp ğazaplar kiterde, Min doğa qılıp Qörän uqıdım" di Sälim
Bu yorttağı dürt xatın-qıznıñ öçese dä keçkenä Nada üsep citügä anı yaxşıraq tormış kötär dip ömetlänä.
Naif Aqmal