Düşämbe könne Pekindä Qıtay kommunistlarınıñ 17 qorıltayı açıldı. Anda dönyada iñ zur templar belän üsä torğan şuşı ilneñ aldağı biş yılda nindi yünäleştä baraçağı xäl itelä. Älegä Qıtay öçen nıq iqtisadi üseş, ämma säyäsi ölkädä şaqtıy torğınlıq xas. Citäkçel partiä moña üzgäreşlär kertüne yaqlarmı, ällä inde barısın da elekkeçä qaldırırmı?
Kompartiä qorıltayı ğädättägeçä general'' sekretar, häm berük waqıtta Qıtaynıñ prezidentı da bulıp torğan Xu Cintaonıñ xisap notığı belän açıldı, häm şul çığış andıy cıyınnarğa xas bularaq, küpsanlı "köçle alqışlar" belän bülenep tordı.
Biş yıl elek kebek ük, kompartiä citäkçese bu yulı da "Qıtay üzençälege bulğan sotsializm bayrağın yuğarı kütärü" kiräklege, fängä nigezlängän täräqqiät, reformalar häm açıqlıq turında söyläde. Yäğni qayber küzätüçelär kötkänçä, Qıtaynıñ kiläçäktä dä bazar prinsiplarına nigezlängän iqtisadın barı ber partiä - kommunistlar ğına citäkçelegendä alıp baraçağına işarä itte.
Ämma Xu çığışında şul uq waqıtta, ildä sotsial tigezsezlekneñ artuı, moxitne saqlaw problemalarınıñ kiskenläşüe turında da süzlär buldı.
"Tulayem alğanda bar keşe öçen dä çağıştırmaça yaxşı ğına yäşäw standartlarına ireşelsä dä, keremnärne ğadel bülü ölkäsendä üsä barğan upqın tendensiäsen haman da äle kire borılmadı. Şähärdä dä, awılda da, fäqir häm tübän keremle keşelär citärlek, häm xäzer bar taraflarnıñ da mänfäğätlären köyläw eşe tağın da qatlawlandı", dip belderä Qıtay kommunistları citäkçese ildäge sotsial'' wäzğiätneñ üzgärä baruın tanıp.
Hongkong şähäre universitetınıñ Qıtaynı öyränü üzäge citäkçese Joseph Çañ, räsmi Pekin ildäge qänäğätsezlek xisläreneñ fetnägä kiterüe qurqınıçın bik yaxşı añlıy, di:
"Qıtay citäkçelege, citez iqtisadi üseşkä qaramastan, baylar häm fäqirlär arasındağı upqınnıñ kiñäyüe häm sotsial'' qarşılıqlarnıñ kiskenläşüe turında bik yaxşı belä", di Çañ Qıtay kommunistları öçen kiläçäktä awır problemalar tuu ixtimalı xaqında.
Uzğan atnada, nigezdä möselmannar yäşägän Şıñcan töbägendä, cirle xalıqnıñ mamıqnı arzanğa satıp aluğa qarşı çualışlar oyıştıruı, anda kimendä 40 keşeneñ törle cäräxätlär aluı xaqında xäbär kilgän ide.
Qorıltayda şulay uq partiä eçendäge tärtipne nığıtu, töbäk citäkçelären üzäktäge idarä qaramağına nığraq bäyläw mäs''äläse dä qaralaçaq dip kötelä. Älegä isä urındağı partiä türäläre berkemgä dä buysınmıy, üzlärenä-üze patşa bulıp yäşi häm, misal öçen, moxitne, awıl xucalığı cirlären saqlaw turında üzäktän kilgän kürsätmälärne ütämi, dip xäbär itelä. İkençe yaqtan, bu urta buın citäkçelär arasında rişwätçelek kebek küreneşneñ cäyelüenä kiterä.
Yuğarı citäkçelekkä kilgändä, general'' sekretar Xu Cintao, Politburoga üzeneñ yaña keşelären kertep, urının saqlap qalır dip kötelä.
Qıtay kommunistlarınıñ 17-nçe qorıltayı 10 kön däwam itäçäk.
Kärim Kamal
Biş yıl elek kebek ük, kompartiä citäkçese bu yulı da "Qıtay üzençälege bulğan sotsializm bayrağın yuğarı kütärü" kiräklege, fängä nigezlängän täräqqiät, reformalar häm açıqlıq turında söyläde. Yäğni qayber küzätüçelär kötkänçä, Qıtaynıñ kiläçäktä dä bazar prinsiplarına nigezlängän iqtisadın barı ber partiä - kommunistlar ğına citäkçelegendä alıp baraçağına işarä itte.
Ämma Xu çığışında şul uq waqıtta, ildä sotsial tigezsezlekneñ artuı, moxitne saqlaw problemalarınıñ kiskenläşüe turında da süzlär buldı.
"Tulayem alğanda bar keşe öçen dä çağıştırmaça yaxşı ğına yäşäw standartlarına ireşelsä dä, keremnärne ğadel bülü ölkäsendä üsä barğan upqın tendensiäsen haman da äle kire borılmadı. Şähärdä dä, awılda da, fäqir häm tübän keremle keşelär citärlek, häm xäzer bar taraflarnıñ da mänfäğätlären köyläw eşe tağın da qatlawlandı", dip belderä Qıtay kommunistları citäkçese ildäge sotsial'' wäzğiätneñ üzgärä baruın tanıp.
Hongkong şähäre universitetınıñ Qıtaynı öyränü üzäge citäkçese Joseph Çañ, räsmi Pekin ildäge qänäğätsezlek xisläreneñ fetnägä kiterüe qurqınıçın bik yaxşı añlıy, di:
"Qıtay citäkçelege, citez iqtisadi üseşkä qaramastan, baylar häm fäqirlär arasındağı upqınnıñ kiñäyüe häm sotsial'' qarşılıqlarnıñ kiskenläşüe turında bik yaxşı belä", di Çañ Qıtay kommunistları öçen kiläçäktä awır problemalar tuu ixtimalı xaqında.
Uzğan atnada, nigezdä möselmannar yäşägän Şıñcan töbägendä, cirle xalıqnıñ mamıqnı arzanğa satıp aluğa qarşı çualışlar oyıştıruı, anda kimendä 40 keşeneñ törle cäräxätlär aluı xaqında xäbär kilgän ide.
Qorıltayda şulay uq partiä eçendäge tärtipne nığıtu, töbäk citäkçelären üzäktäge idarä qaramağına nığraq bäyläw mäs''äläse dä qaralaçaq dip kötelä. Älegä isä urındağı partiä türäläre berkemgä dä buysınmıy, üzlärenä-üze patşa bulıp yäşi häm, misal öçen, moxitne, awıl xucalığı cirlären saqlaw turında üzäktän kilgän kürsätmälärne ütämi, dip xäbär itelä. İkençe yaqtan, bu urta buın citäkçelär arasında rişwätçelek kebek küreneşneñ cäyelüenä kiterä.
Yuğarı citäkçelekkä kilgändä, general'' sekretar Xu Cintao, Politburoga üzeneñ yaña keşelären kertep, urının saqlap qalır dip kötelä.
Qıtay kommunistlarınıñ 17-nçe qorıltayı 10 kön däwam itäçäk.
Kärim Kamal