Vladimir Putin başındağı Monomax bürege tatarlarğa tanış
7 oktäber Rusiä prezidentı Vladimir Putinnıñ tuğan köne. Törkiäneñ könyağında Aq diñgez buyında yal itüçe Mintimer Şäymiev ta Putinnı 50 yäş tulu köne belän täbrik itkän. Qısqa waqıt eçendä KGB mayorı demokratik Peterburg administratsiäse xezmätkäre, annarı Rusiä prezidentınıñ kontrol' komissiäse citäkçese, FSB direktorı bulğannan soñ dönyadağı iñ zur illärneñ berseneñ prezidentı buldı. Küpmillätle, qatlawlı tarixlı Rusiä tirän üzgäreşlär kiçergän çorda bu wazifada eşläw ğadi tügellegen, Rusiä prezidentınıñ fikerläw häm eşläw räweşe, anıñ tiräsendäge çinovniklar küpmillionlı xalıqnıñ yazmışına tä'sir itüen añlarğa mömkin. Ni bulıp betä bu ildä? Dönyanı nilär kötä? - dip uylawçılar, borçıluçılar artqannan-arta.
Mäskäwdäge säyäsi dairälär tuğan könendä Kişinevqa kitkän Putinğa bik qızıqlı büläk uylap çığarğannar - Monomax büregeneñ kopiäsen aña tapşırırğa cörät itkännär. Tatarlar häm Tatarstan öçen dä tanış bürek ul. Qazanda basılğan Tatar ensiklopediä süzlegeneñ 366 bitendä bolay dip yazılğan. “Monomax bürege – rus knäzläreneñ häm patşalarınıñ tacı”. Süzlektä äytelgänçä, “bu Altın Orda xannarınıñ tantanalı baş kieme. XIII ğasır axırında – XIV ğasır başında tegelgän. Törki, qıpçaq xatın-qızlar baş kieme räweşendäge bu bürekne ence märcännär belän bizägännär, soñraq iñ yuğarı urınğa keçkenä qalfaq häm täre quyılğan.” Ber riwayät buyınça, Monomax büregen Vizantiä imperatorı Konstantin Monomax Kiev knäze Monomaxqa büläk itkän. Xäzer bu kiem Mäskäwdä Däwlät Qoral palatasında saqlana, dip yazılğan Tatar ensiklopediäsendä. Östäp äytik, bu Monomax bürege kopiäse Qazan milli-mädäni üzägendä kürgäzmägä quyılğan ide. İkençe ber kopiäse xäzer Putinğa büläk itelgän. Bälki, bürek tarixın başqaça añlatuçılar da bardır. Ämma tatar ğalimnäreneñ dalilläre xäzergä inqär itelmägän.
Mäskäwdäge säyäsi dairälär tuğan könendä Kişinevqa kitkän Putinğa bik qızıqlı büläk uylap çığarğannar - Monomax büregeneñ kopiäsen aña tapşırırğa cörät itkännär. Tatarlar häm Tatarstan öçen dä tanış bürek ul. Qazanda basılğan Tatar ensiklopediä süzlegeneñ 366 bitendä bolay dip yazılğan. “Monomax bürege – rus knäzläreneñ häm patşalarınıñ tacı”. Süzlektä äytelgänçä, “bu Altın Orda xannarınıñ tantanalı baş kieme. XIII ğasır axırında – XIV ğasır başında tegelgän. Törki, qıpçaq xatın-qızlar baş kieme räweşendäge bu bürekne ence märcännär belän bizägännär, soñraq iñ yuğarı urınğa keçkenä qalfaq häm täre quyılğan.” Ber riwayät buyınça, Monomax büregen Vizantiä imperatorı Konstantin Monomax Kiev knäze Monomaxqa büläk itkän. Xäzer bu kiem Mäskäwdä Däwlät Qoral palatasında saqlana, dip yazılğan Tatar ensiklopediäsendä. Östäp äytik, bu Monomax bürege kopiäse Qazan milli-mädäni üzägendä kürgäzmägä quyılğan ide. İkençe ber kopiäse xäzer Putinğa büläk itelgän. Bälki, bürek tarixın başqaça añlatuçılar da bardır. Ämma tatar ğalimnäreneñ dalilläre xäzergä inqär itelmägän.