Tarix institutı çığarğan kitaplar kiştäsenä tağın beräw östälde: “Tatar tarixı”nıñ berençe tomı

Elekke zamannarda 5 May – Karl Marks tuğan kön, “Правда” gazetasınıñ berençe sanı basılıp çığu, ğomumän Matbuğat bäyräme bularaq istä qala ide. Bıyıl Tatarstanda 5 may - Milli tarix köne buldı. Cide tomlıq Tatar tarixınıñ berençe kitabın täqdir itügä respublika prezidentı Mintimer Şäymiev kilde. Älege Tatar tarixı buldırunıñ berençe näticäse Fännär akademiäse, anıñ Tarix institutı, Tatarstan ğalimnäre öçen zur qazanış dip bäyälände. Bu kitapnı täqdir itüneñ näq menä Bötendönya tatar kongressı Başqarma komitetı binasında ütkärüe bu waqiğanıñ ğomümtatar xalqı öçen tarixi buluına işarä itä. Kongressnıñ utırışlar zalındağı tügäräk östäl urınına 100 yaqın urındıq quyılıp, bu zur bulmağan binağa ğalimnär, säyäsätçelär, cämäğät eşlekleläre, räsmi oyışma wäkilläre cıyıldı. Prezentatsiäne Kongressnıñ Başqarma komitetı räise Rinat Zakirov açtı.

Rinat Zakirovnıñ tatar telendä yasağan çığışınnan soñ prezident Mintimer Şäymiev millät tarixın yazunıñ üzençälege, ähämiäte turında rus telendä zur ğına çığış yasadı. Prezidenttan soñ anıñ kiñäşçese Tarix institutı direktorı Rafail Xäkimov añlatmalar birde. Bu bäyrämneñ töp xucası häm kitap çığuğa iñ quanğan keşe ul buldı. Utırışlar zalınıñ vestibülendä Tarix institutı soñğı yıllarda çığarğan distälärçä kitaplar kürgäzmägä quyılğan ide.

Tatarstan prezidentı häm başqa çığış yasawçılar bu cıyıntıqnıñ äzerläwdä Tatarstannıñ ğına tügel, ä böten Rusiäneñ häm çit illärneñ ğalimnäre qatnaşuına iğtibar ittelär. İñ borınğı zamannardan, xunnar çorınnan, Bolğar däwlätenä qadär tarixqa bağışlanğan bu kitapnıñ fänni redaktorı – Peterburğta yäşäwçe ataqlı türkolog Sergey Klyaştornıy. Fänni redaksiä häm avtorlar arasında Amerikada yäşäwçe Ayşä Rorlix häm Yulay Şamiloglı, Törkiädä yäşäwçe Nadir Däwlät, Macarstannan İştvan Vaşari, Germaniädän Hansgerd Gekkenian, Kemper Michael häm başqa il wäkilläre bar.

Mirqasıym Usmanov institut direktorın çın citäkçe itep kürsätte. Rafail Xäkimov Tatar tarixın yazu häm çığaru öçen kiräkle barlıq şartlarnı da tä'min itte, digän ğayät yuğarı bäyä quydı.

Axırda şuşı kitap çığaruğa aqça birgän “Devon-kredit” bankınıñ direktorı Zöfär Nasibullin xalıq wäkile bularaq, üz fikerlären äytte.

Tatar tarixınıñ berençe tomı 10 meñ tiraj belän basılğan. Bäyäse, älbättä, keçkenä tügel. Şulay da, Tatarstan prezidentı qatnaşqan älege waqiğanıñ ähämiäte, çınnan da tarixi bulırğa oxşağan.

Rimzil Wäli, Qazan