Yaqın könçığıştağı wazğiät

Yaqın könçığışta nindi genä uñay täräqqiät turında xäbär itelmäsen, azmı-küpme täcribä bu turıda härwaqıt saqlıq belän söylärgä mäcbür itä, xörmätle tıñlawçılar. Äle şuşı aynıñ başında ğına İsrael belän Fälestin arasında ütkän oçraşular "solıx yulı" dip atalğan plannıñ ğämälgä quyılaçağına ömetlär uaytqan ide. Uzğan atna terror ğämälläre näticäsendä 50-dän artıq keşe xäläk bulğannan soñ, bu ömetlär tağın çäl-pärämä kilde. Yäkşämbedä ike tarafnıñ iminlek köçläre arasında ütkän oçraşular yänä küpmeder ömet uyata sıman. Fälestinneñ iminlek köçläre başlığı Möxämmät Dahlan basıp alınğan cirlärdän İsrael ğäskärlären çığarırğa sorağannan soñ, İsrael yağı Ğaza häm Bäytlehemneñ ber öleşennän ğäskären çığaru mömkinlegen belderde. Ğäskär çığaru – "solıx yulı" dip atalğan plannıñ ber öleşe bulıp tora. Fälestin yağı bu planğa nigezdä rizalıq birsä, İsrael yağı berniçä şart quydı. Şul isäptän häm berençe çiratta İsraelgä qarşı teror ğämälläre başqaruçı qorallı törkemnärne bastırırğa taläp itä. Tik bu eş Fälestinneñ yaña premier-ministrı Mäxmüt Abbas qulınnan kilä torğan eş tügel. Hamas ta, İslam Cihadı da aña buysınmıy. Düşämbedä Misır wäkillärennän torğan ber delegatsiä Ğazağa kilep bu radikal törkem citäkçelären künderü maqsatında söyläşülär alıp bardı. Näticä yuq däräcäsendä: törkem citäkçeläre üzläreneñ elekke taläplären qabatladı: İsrael basıp alınğan cirlärdän kitergä tieş. Yağni mäsälän, sixerle bocra digän süz. Şuşı sixri bocranı özü öçen, küplär, berdän-ber yulı dip, töbäkkä xalıqara köçlär kertergä täqdim itä. Elegräk bu turıda Berläşkän Millätlär sekretare Kofi Annan äytkän ide. Yäkşämbedä älege fikerne Fransiä tışqı eşlär ministrı Dominique de Villepin qabatladı. Bügen Luxemburgta Yevropa Berlegeneñ tışqı eşlär ministrları Yaqın könçığıştağı wazğiät häm Fransiäneñ täqdimen tikşerde. Oçraşuda qatnaşqan Fälestin tışqı eşlär ministrı Nabil Şaat, "bez töbäktä tınıçlıq urnaştıru öçen anda xalıqara köçlär kertügä bik uñay qarıybız, dip belderde:

Audio

İsrael yağı töbäkkä xalıqara köçlär kertügä kisken qarşı çığa. Premier-ministr süzçese Raanan Gissin "töbäkkä xalıqara köçlär kertügä ber ixtiyac da yuq" dip belderde. Premier Ariel Şaron – ägär Hamas kebek törkemnär tınmasa, İsrael xärbiläre alarğa qarşı operatsiäsen däwam itäçäk dip kisätte. Yäkşämbedä Amerikan prezidentı George Buş, Hamas suğışçıların üterüçelär dip atadı, häm alar belän qırıs eş itergä çaqırdı:

Audio

Senatnıñ tışqı bäyläneşlär komitetı räise, respublikan Riçard Lugar, bu eşkä xättä Amerikan xärbilären cälep itü ixtimalın äytte. Yäkşämbedä Fox News kanalında çığış yasap, Lugar, ägär ul terorçılarnı yuq itü öçen köç kiräk bula ikän, bu eştä Amerika qatnaşırğa mömkin dip belderde. Quşma Ştatlarnıñ Yaqın könçığıştağı maxsus wäkile John Wolf İsrael häm Fälestin citäkçeläre belän söyläşülären däwam itä.

Ali Ğilmi, Praga