Канун тикшерелгәндә депутатлар бу канун беренче чиратта кырымтатарларга кагылганын искәртте. Канун сөргенгә дучар булганнарның статусына кем ия булганын, тартып алынган мөлкнең компенсациясе механизмнарын билгели. Сөргенгә дучар булганнар итеп сөргәнә сөргенгә җибәрелгән кырымтатарларның гәиләләрендә түган балалар да таныла бу канун буенча.
238 депутатның тавышын жыйган бу канун икенче укылышта кабул ителде, аның проектын Мостафа Җәмилев тәкъдим иткән иде. Хәзергә шартларда бу канун Кырымда эшли алмаячак, ул тик Украинаның Херсон, Запорожье өлкәләрендә яшәгән кырымтатарлары өчен эшли ала. Ләкин кырымтатарлар бу урыннарда тик 5-7 мең тирәсе. Бюджетта моңа акча булачагы да билгесез. Сөргенгә дучар булганнар итеп Украина ватандашлыгын кабул иткән, милләтенә бәйле рәвештә СССР хакимияте карарлары нигезендә бүгенге Украинаның чикләренә кергән җирләрдән сөрген ителгән кырымтатарлар һәм башка халыклар вәкилләре кергәнен таный бу канун.
Кайбер матдәләрдән тыш бу канун имзалангач өч айдан соң көчкә керәчәге хәбәр ителде.
Азатлык бу канун турында кайбер кырымтатарлар фикер сорашты.
Исемен күрсәтергә телемәнгән мәҗлес әгъзасы: "Еллар буе кабул ителмәгән бу канунның хәзер кабул ителүен мин Украина кырымтатар мәсьәләсен куллана, бу канунны хәттә бер провокация кебек кабул итәр идем. Без бит беләбез бу канунны ничә ел Украина Югары радасыннан коттек. Без бу мәсьәләне күтәргәндә безгә башка халыклар да бар, бүтән сылтауларны, сәбәпләрне китереп тордылар, ә инде Кырым Русия кулында булганда бу канунны кабул иттәләр. Украинаның бербөттенлеген саклау өчен кырымтатарлар мәсьәләсен дә кулланалар."
Али Хәмзин
Али Хамзин, Мәҗлеснең тышкы эләмтәләр бүлеге җитәкчесе: "Мин бу канунга соң булса да хәерлегә булсын дигән күзлектән карыйм. Мин аның белән әлә җитәрлек таныш булмадым, ләкин монда ниндидер нонсенс килеп чыга. Мин бу кануннан файдалану өчен Украина ватандашлыгымны сакларга тиеш. Ярар, сакладым, Русия кулында булган Кырымда яшим. Русия гражданы булмагач мин Кырымда тору өчен рөхсәт алырга тиеш, ә Украина миңа ничек ярдәм итәчәк? Ничек җир аерачак, йорт салачак, социаль ярдәм күрсәтәчәк? Мин украин гражданы буларак Кырымда вакытлы рөхсәт алып (вид на жительство) яшәргә мәҗбүр булачам, димәк йортым да, җирем дә минеке булмаячак. Ә бәлки Украина миңа Закарпатьедамы, Херсондамы торырга урын бирәчәк, димәк мин миграциягә китергә тиеш, ә мин бит Кырымда яшәргә тәлим. Миңа бу канун ошамады. Бу канун проекты эзерләнгәндә, тәкъдим ителгәндә шартлар да икенче иде. Без Украинада яши идек, ә хәзер икенче шартлар. Миңа калса, безнең мәсьәлә турында Владимир Путин да нәрсәдер әйтергә тиеш. Кырымтатарлар белән бәйле указмы, канунмы чыгарырга тиеш."
Риза Фазыл
Риза Фазыл, кырымтатар язучылары берлеге рәисе: "Бездә аталар сүзе бар: Туйдан соң хынаны бер урынга як. Бу Кырым яулап алынганнан соң канун кабул итү дә шуңа охшый. Канунның исемен дә үзгертергә теләмәгәннәр. “Милләте буенча сөргенгә дучар булган кешеләрнең хокукларын торгызу хакында канун” (О восстановлении прав лиц депортированных по национальному признаку). Нинди “прав лиц”? Канун турыдан туры кырымтатар халкының хокукларын торгызу хакында дип аталырга тиеш иде. Канунның матдәләрендә кырымтатарларның исеме бар бугай... Бу канунның безгә инде әһәмияте юк. Менә Русия кырымтатарларга хәзер нәрсә әйтер, аны карарбыз. Ләкин Мәҗлес бу мәсьәләдә кыймылдамый утыра. Алар нәрсә уйлый -- белмим. Таләпләребезне, тәкъдимнәребезне Мәҗлес җиткәрергә тиеш. Онлайн очрашуында 17 апрельда Путин кырымтатарлар хакында сөйләгән иде. Карарбыз, нинди карар ул чыгарыр. Без тәкъдим, тәләпләребезне җиткерегә тиеш Русиягә."
