Татарстан мәктәпләрендә рәсми рәвештә сатып алынган һәм татарча “аңлаган” компьютер програмаларын куллана башлаячаклар. Бу турыда Татарстан мәгълүматлаштыру һәм Элемтә министры Фәрит Фазылҗанов хәбәр итте: “Татар мәктәпләрендә төп (базалы) программалы продуктлар куллана башлыйбыз. Алар татар теленә дә җирләштерелә”.
Фәрит Фазылҗанов моңарчы да Татарстан хөкүмәте тарафыннан “Microsoft” кебек санак дөньясын яулап алган ширкәтләрнең киң таралган продуктларын татарлаштырганлыгы турында әйттеи. Кайберләрен шул ширкәтләр үзләре дә эшләгән. Тик министр “бушка юк” ди. “Без аларга, алар безгә татарча эшләүче программаларны эшләргә ярдәм иттек. Шул ук вакытта аларның бары тик кулланырга рөхсәт булган программаларын гына кулланабыз. Мәктәпләрдә дә, бюджет оешмаларында аларны кулланабыз”. Ә Русиядә исә урланган программалар кулланыла. Татарстан исә кануни юлны сайлаган.
“Belem.ru” порталы хуҗасы Раил Гатауллин мәктәпләрдә татарча программаларны кертүне рухланып кабул иткән. Ул татарча информатика укытучысы һәм милли мәгърифәтче буларак мөһим программаларны татарлаштыруга уңай карашта тора. Ул шулай ук татар телендә фән яки белем бирү, аеруча математика яки информатиканы аңлату кулай дип саный. Информатиканы татарча укыту буенча галим Гатауллин югары технологияләрне дә татарча укыту бик кирәкле әйбер дип белдерә.
Раил Гатауллин да “Microsoft” ширкәте вәкилләре белән аралашкан һәм хезмәттәшлек иткән. “Windows”ны татарлаштырганда БДБ илләрендәге вәкиле килгән иде. Урыс кешесе иде, авырдан татарча өйрәнде. 2007 елгысын тәкъдим иткәндә бер норвегиялы кеше килде. Ул инглиз телле иде. Бик тиз татарча аңлый башлады. Бу да татар теленең кадере барлыгын аңлата”, - дип саный Гатауллин.
“Windows” яки башка продуктларны татарлаштыру скепсис яки мыскыллы караш та очрый. Моңарча татарчалаштырылган билгеле прогрммалар кулланучыларда ниндидер битарафлык та уяткан иде. Сүздә аларны татарлаштырып булса да, гамәлдә куллану әлегә аз булып кала.
“Тәҗрибәсез башланган эш. Беренче коймак төерле дә була ала. Тик моны эшләргә кирәк иде. Мин үзем катнаштым “Microsoft” office -2007 ны татарлаштыруда. Тик сүзләр тупланмасы булмаенча моны эшләп булмый. Әнис Галимьянов махсус сүзлек эшләде. Монда тулы бер глоссарий кирәк”, - ди Раил Гатауллин.
Татарстан мәгълүматлаштыру һәм Элемтә министры Фәрит Фазылҗанов та шул глоссарийны искә төшерә. “Microsoft” программа продуктларын татарлаштыру өчен үзе дә акча тоткан. Ә Татарстан хөкүмәте дә аңарга татарча сүзләрне туплап биргән. “Бу эшне без Зилә Вәлиева җиткәчелегендә эшләгән идек”. Фәрит Фазылҗанов программаларны татарчалаштыруны эшмәкәрлек проекты дип түгел, ә иҗтимагый проект дип атый.
