Tatar barda – xäbär bar dilär. Elekkege xätär bar digän dähşätle ğibärä onıtılıp bara. Xäyer, xäbär üze dä xätär närsä bit. Şulay bulmasa, bayğan keşelär küpme aqçalar tügep, gäcit, radio, televidenie açmas idelär. Xäzer zamanı da bit äle. Teläsä kem, aqça tüläp yäki üç alu maqsatınnan aqnı qara dip yazdırıp yäki ekrannan kürsätep, radiodan kürsätep risway itärgä, xurlarğa mömkin. İñ betkän, pıçraq tuzanğa batqan bändä dä jurnalistlarnı yallap üzen färeştä, xäzer İl'yas kebek aq kiemnärdän, tup-turı yullardan yomşaq qına basıp yörüçe itep kürsätä ala.
Bu comğada menä şuşı xäbär, fiker taratuçılar bäyräme. Tatarstan matbuğatı köne. Näq şuşı könne 101 yıl elek Nur gäciten çığarırğa röxsät alınğan. Tatarstan matbuğatı inde şaqtıy üzgärgän, millät üze dä üzgärgän bit. Xäbärçelär dä, möxbirlär dä, türälär dä üzgärgän. Xäzer inde gäcitkä yazğan keşene raykomğa çaqırıp sükmilär. Änä, Zvezda Povolj'ya gäciten beryulı berniçä keşe mäxkämägä birgän. Närsäneder döres yazmağannar, dip sanala. Bu gäcitne özelep söyüçelär anı yaqlap 3-4 tapqır piketqa çıqtılar. Ägär dä kem dä bulsa gäcitkä yazğan belän riza bulmasa, üz xaqiqäten söyläsen, anı da basarlar. Zur aqçalar tülätep bolay da fäqir jurnalistlarnı talarğa kiräkmi, dip sanıy alar. Ämma, härkemneñ üz ixtiarı.
Ğomumän, küp kenä töbäklärgä qarağanda, Tatarstan matbuğat sabantuyın xäterlätä. Bik küp gäcit, jurnal, berniçä meñ jurnalist, distälän teleradiokompaniä – härqaysı üzençä qılana. Bik tärtädän dä çığıp kitärgä aşığuçılar yuq diärlek. Senzura bulmasa da beläseñ bit inde – närsä yarıy, närsä yaramıy. Şulay da, yaramağan närsälärne ayırım gäcitlärdä bastırıp, gäcit kibetlärendä satu tabiği xäl. Mäsälän, Tormış firkäseneñ häm dä Namuslı süz dip atalğan gäcitneñ här bitendä Tatarstannıñ citäkçelären, waq-töyaq häm urta qul türälären adäm qaramaslıq xälgä kiterelep, alarnıñ tetmäsen tetälär. Ä tegelär isän-saw, teşlären qısıp bulsa da çıdıylar. Menä şuña kürä inde jurnalistlar räxätlänep bäyräm itä bu comğada.
Şulay da, jurnalist xalqın da artıq maqtarğa yaramıy. Xäbär taratuçılar da, anı uquçılar da masayıp kitä qayçaq. Jurnalistlar, mäğlümat çaraları küp häm barısın da belep, taratıp ölgerä almıybız. Xäbärlär bezneñ üzebezne kümep kitä.yu Gäcitkä yazıp, televizordan söyläp tä istä qalmağan xällär dä bar. Mäsälän, şuşı atnada näq pänceşämbe, comğa könnärdä bezneñ qulğa kilep kergän berniçä xäbärne äytäm. Äytik, Pol'şada tatarlar qorıltayında qatnaşıp, ällä nilär kürep qaytqan räsmi wäkillärne häm artistlarnı totıp, soraştırırğa waqıt yuq. Menä ike kön inde Qazan buylap şerplar yöri. Bu şäriv tügel, ä dönyanıñ iñ zur 8 däwläteneñ räsmi wäkilläre, finans ministrları Qazanğa kilgäç niçek, qayda, nişläp yörülären aldan bilgeläwçe keşelär. Alar yäşerenep yörmi, bik zur häm qızıqlı adämnär. Kiläse yılda sigezlekneñ finans ministrların Qazanda qabul itü tärtiben xäl itä alar. Alarnı Rusiä xökümäteneñ Apparat citäkçese Şuvalov alıp kilgän. Ä bezneñ tatar jurnalistlarınıñ andıy türälär belän bulışu qayğısı yuq. Bälki bu dörester dä.
Uzğan pänceşämbedäge xäbärlär isemlegenä Tübän Novgorodnıñ Mädinä näşriäteneñ İslam universitetında üz basmaların täqdir itüe kerä almadı diärlek. Ul ğına da tügel, yartı kön buyı Tatarstan arxitektorları üzläreneñ plenumında yaña citäkçe saylap pır tuzdılar. Bik qatı talaşqannar di, imeş. Nihayät, elekke räis Tokarev urınına şähärneñ arxitektura idäräse başlığınıñ elekke citäkçese Vitaliy Loginovnı saylağannar. 1000 yıllıq Qazanıñ yözen bilgeläwçe keşelär kemne saylağan, ni turında söyläşkän dip bez anı yanına barıp tormadıq. Bu xäbärne sez berençe bulıp işetäsez.
Ä inde yaña spektakl' premyeraları, bersennän-berse konsert, tamaşalar turında äytep tä mataşmıym. Alar küp, härqaysın ğäcäyep sälätle, poçti dahi keşelär äzerli. Meñnän artıq jurnalist alarnı öyränep, yaqtırtıp beterä almıy. Minem üzemneñ dä sezneñ belän süz quyırtıp torırğa waqıtım yuq. Xäzer Piramidağa kitäm. Anda jurnalistlar cıyılğan. Xäbär qayğısı yuq äle. Bäyräm itäse bar.
Rimzil Wäli
