Xalıqara balalarnı yaqlaw köne aldınnan Ölkä başlığı Sergey Morozov ber aylıq eş xaqın Balalar fondına küçeräçägen beldergän ide. Anıñ ürnägennän çığıptır inde, Ölkä Xökümäte äğzaları da “Taza ğailä – taza Rusiä” digän çarada qatnaştılar. Läkin alar tıynağraq bulıp çıqtılar: ber könlek kenä eş xaqın sadaqa itep tapşıru belän çikländelär.
Xalıq tarafınnan saylanğan soñğı gubernatorlarnıñ berse bulğan Morozovnı, İlbaşı Putin täqdime buyınça, Ölkä Qanunnar çığaru cıyılışı üz urınında qaldırdı. Şuña bäyle räweştä, ölkäneñ Federatsiä Şurasındağı wäkile Röstäm Şiänov ta qabat raslandı. Anıñ turında Federatsiä Şurası räise Sergey Mironov bik tä yuğarı fikerdä ikän. Şunnan çığıp, cirle ğalimä-politolog Nina Dergunova Morozov qabul itkän qararlarnıñ xatasız buluın assızıqladı. Mondıy bäyälämälär tege-ye-ye ”iñ yaxşı” zamanalarnı da xäterlätä – bötenläy xatasız eşläw öçen bu mäxşärle dönyada päygambär buluıñ da citmider. Äytik, Cirle parlament, gubernator belän yaxşı mönäsäbätlärdä buluına qaramastan, Morozovnıñ sentäber ayında Keçe olimpiada oyıştıru turındağı qararın bik tä şiklänep qarşı aldı. Bu çarağa 50 million rubl' çaması aqça bülep birü mäs’äläse aydan artıq tikşerelde, barı tik 4-yençe märtäbä tawış birü genä näticäle buldı. Anda da 28 deputatnıñ 19 ğına xuplaw tawışı birde.
Zakonnar çığaru cıyılışı aldında tağın ber qatlawlı mäs'älä qalqıp çıqtı. Rusiä kiñleklärendä saylawlarnı barı tik firqälär isemlekläre buyınça ğına oyıştırunı üzebezdä niçek xäl itärgä? Älegä “Berdäm Rusiä” barı tik ber mandatlı okruglar aşa saylanğan deputatlar xisabına ğına küpçelekne bili. Firqäneñ abruyı ölkä buyınça tübän buluı arqasında, kiläse saylawlarda anıñ çittäräk qaluı ixtimal. Ölkä üzägendä anıñ reytingı tübän – 22 protsent qına. Älegä mäs'älä hawada elenep tora. Säyäsi küzätüçelär bu cähättän parlament belän xakimiät arasında qapma-qarşılııqlar ezlilär. Şul arada ölkä başlığı “Berdäm Rusiä” firqäseneñ cirle liderı Aleksandr Frolovnı firqäneñ çirattağı konferensiäsendä kisken tänqit utına tottı: “Buş süz botqası quyırtuda ğına uñışlarığız bar”, - dide. Elekke qararlar buyınça, firqä äğzaları sanı saylawçılar sanınıñ 3 protsentı täşkil itärgä tieş, ä ğämäldä nibarı 1 protsent. Başlanğıç oyışmalar sanı saylaw uçastokları sanınnan 6 märtäbä kim, tärtip yuq häm başqa, häm başqa şundıy citeşsezleklär. Partiäneñ cirle liderı Frolov isä “Konstruktiv tänqitegez öçen räxmät”tän başqa süz tapmadı. Afğanstan suğışında qatnaşqannar wäkile Vladimir Moratov äytüençä, Politsovetta xalıq yuq, anda barı tik ölkä häm şähär xakimiäte wäkilläre, deputatlar häm firqa funksionerları ğına kerep oyalağan. Häm alar xalıq arasında abruyları belän dä ğorurlana almıylar. Ä monısı inde - citäkçelärneñ baytağın pak'lıqta “ğäyepläp” bulmawdandır. Äle genä Sember qalası merı urınbasarı Vladimir Suxov rişwät öçen 3,5 yılğa utırtıldı. Şähär üzägendä Çäçtaraş pavil'onına urın birgäne öçen 35 meñ rubl' alğan ikän.
Tübän qatlamnıñ üz faciğäläre. İske Kulatkı rayonı Kiryäwıl (Kiryuşkin) awılınıñ sarıq kötüçese üzeneñ awıldaşı Rinat Azizovnı, sarıq urlawda şiklänep, sänäk belän çänçep ütergän. Üterüçe üz duamallığın Çeçenstan suğışı belän bäyli, di. “Minem tormışım şul suğış arqasında ğına pıran-zaran kilde”, digän ul militsiä soraw alğanda.
Möselman ziratında ömä uzdı
Tatar tormışınnan ber-ike qısqa xäbär. Ölkä üzäge eçendä isän qalğan berdän-ber möselman ziratında ömä uzdı. Ul 1976-yılğa qädär eşlägän. Xäzer isä anıñ tiräsendä yäşäwçelär “tırışlığı belän” çüplekkä äyländerelgän. Ömäçelär ziratnı öleşçä bulsa da şul çüptän arındırdılar. Lenin rayonı xakimiäte bu maqsatqa 2 traktor häm 5 yök maşinası cibärgän ide.
Baytaq millättäşlärebez Şähri Bolğarğa säyäxätkä cıyınalar. Tälğät xäzrät Tacetdin oyıştıra torğan bu çarağa baru öçen, xakimiät ölkä üzägendä eşläp kilüçe här mäxällägä berär avtobus wäğdä itkän.
Tatarça “Çişmä” häm çuaşça “Yetker” televizion tapşırularına qarşı oyıştırılğan höcümnär, alarnıñ bötenläy yabıluı turında xäbär itkännär buldı inde. Ä bu yulı yaxşıraq yañğırawçı süz: öleşçä bulsa da, kire qaytarmaqçılar ikän alarnı. Atna sayın bu ike xalıqqa 25 minut birelä, atna aralaş çiratlap qullanu öçen.
Ayrat İbrahim, Sember
