Qazannıñ Gor’kiy isemendäge Üzäk parkında ütkänne, Sovet zamanın sağınuçılarnı, älege waqıt belän qızıqsınuçılarnı cıydılar. Monda retro stilendäge bäyräm uzdı. Parkka kilüçelärne iske maşinalar kürgäzmäse, sovet zamanındağı cır-biülär, 30-80 yıllar stilendäge bizäleş qarşı aldı. Äytergä kiräk, älege çarağa kilüçelär şaqtıy ide. Citäkçeläre dä älege çaranı iğtibarsız qaldırmadı. Bäyrämgä Mintimer Şäymiev kilep, anıñ bik äybät oyıştırılğan buluın maqtadı. Qunaqlar bik teläp sovet zamanı simvolları yanında fotoğa töşte, qızıl galstuk taqqan pionerlar, komsomollarnı qızıqsınıp, xätta sağınıp qaradı. Anda yörgän xalıqtan bez “Sez yañadan Sovet çorına qaytırğa telär idegezme”, dip soraştıq.
Min xäzer Sovet çorına kire qaytır idem. Çönki ul çağında tärtip bar, ildä xuca bar ide. Xalıq arasında mögälämä bötenläy başqa ide. Yalanğaç, aç, naçar kiem belän bulsın, no ber-bersenä keşe yaxşı mönäsäbättä ide. Baylar, yarlılar ayırılıp, ildä xuca yuq. Kem närsä teli, şunı eşli. Xalıqnıñ fikere belän berkem dä xisaplaşmıy.
Elekkege yıllarğa äylänep qaytmas idem, çönki ul waqıtlarda xalıqqa tieşle däräcädä yäşärgä, irkenlek yuq ide.
Min küp mäs'älälär buyınça kire Sovet çorına qaytır idem. Döres, anda matur da kienmädek, ul qadär kibetlärdä rizıqlar da yuq ide, çiratı da bar ide. Ämma ul waqıtta keşelär tigez sıman ide. Şulay uq bez ul waqıtta buşqa däwalandıq. Xäzer isä bar närsägä dä tülärgä kiräk.
Ul zamanda min maşinağa utırıp yöri idem, ä xäzer maşinanıñ qoyrığın da kürgän yuq. Benzinnan qimmät, niçek itep aña utırıp yöriseñ. Menä şuşı yäş waqıtlarnı iskä töşerergä dip şuşında kildek. Üzemneñ elek eşlägän Ğaz 67 maşinasın qarap qayttım. Tämle su eçärgä dip kilgän idek, 3 tien bula dip äytkännär ide dä, ul 3 sum buldı. Xätta 3 tienlek iske aqça da alıp kilgän idem.
Xäzer bezneñ aşarğa bar, ul waqıtta bez talunğa aşadıq. Läkin ul zamanda zarlanırğa urın bar ide. Xäzer isä däwwä belän bara torğan ber cir dä yuq. Min Sovet çorına kire qaytır idem. Äle minem küñellärem tuldı. Şuşı parkqa kergändä pioner galstukları taqqan yäşlär qarşı aldı bezne.
Min uzğan zamanğa kire qaytır idem, ä xäzerge zamanğa barmas idem.
Min Sovet çorlarında yäşämägän äti-äni, äbi- babaylar söyläwe buyınça ğına beläm. Bügenge çor mine bik tä qanäğätländerä häm mömkinlek bulsa da, min uzğan zamanğa qaytmas idem.
İske tormışnı kire qaytarırğa teläwçelär az tügel. Xäyer, şunısın da äytep kitärgä kiräk, Retro bäyrämgä kübräk olı yäştäge keşelär kilgän ide. Alarnıñ yäş çaqların matur itep iskä aluı, anda kire qaytarğa teläwe añlaşıladır. Şuña da, keşelär sovet zamanınıñ kübräk yaxşı yaqların ğına iskä alıp, uzğan tarixnıñ tiskäre, xätta qurqınıç bitlären iskä almadı.
Gölnaz Şäyxetdin
