Süzebez 30 sanı turında barır. Ayda 30 kön, Tatarstanda Utız İmän awılı bar, şağir Ğabdraxman Utız-İmäni şul awıldan. Qız da utızda dip uftana torğan ğädätne xäterlibez. Şuşı yılnıñ 30 avgustında Qamal teatrı qarşında “Tatar radiosı” ütkärgän dä miting-konsertqa 30 meñ keşe kilgän ide. Küpçelege, älbättä, tatarlar häm yäşlär. Bu qädär küp tatar keşelären ber urında küptän inde kürgän yuq ide. Dimäk, milli estrada häm qızıqlı yäş artistlar şul qädär keşene cälep itä ala. Döres, uzğan pänceşämbedä şul uq Qamal teatrınnan yıraq bulmağan Peçän bazarı mäçete yanında Xäter könenä bağışlanğan piketçılar tiräsenä cıyılğan keşelär 30га citär citmäs buldı. Çittän genä qarap kitüçelärne isäpkä almağanda.
Şuşı xikmätle 30 sanı uzğan pänceşämbedä Qazannıñ İrek mäydanında yañğıradı. 500-600ләп yaxşı kiengän yäş häm urta yäşlärdäge keşelär şunda cıyılıp, piketta tordılar. Bolay aç-yalanğaç bulmasalar da, üzlären qızğanıç xäldäge qorban itep kürsätergä omtıldılar. Bez 30 meñ keşe dip täqrarlawları ällä qaylarğa yañğıradı. Närsä teli soñ 30 meñ keşe isemennän cıyılğan 600 piketçı. Yuq, alar tatar tele, respublika möstäqillege, milli mäğrifät dip tawış kütärmi. Xätta aralarında tatarça ber-ike süz äyterlek keşe tabıp bulmadı. Bolar uyın avtomatların eşlätep, şularğa tulğan aqçalarnı sanap-buşatuçı xezmätkärlär häm şul avtomatlarnıñ xucaları bulıp çıqtı. Yäisä alar isemennän qıçqırırğa tieşle yallanğan studentlar. Soñğıları äydä öçençe parğa ölgeräbez dip üz ara söyläşä ide.
Añlaşılmağan häm xikmätle närsä şul – 30 meñ keşe. Küp bit bu. Änä Bars-Media ütkärgän konsertqa 30 avgustta kilüçelär Qamal teatrı qarşındağı mäydanğa sıymıyça, Gumanitar universitet aldına tulğan idelär. Dimäk avtomat tiräsendä tamaq tuydırıp, iñ kimendä ayına 15 meñ sum eş xaqı aluçılar şul qädärle bulıp çığa. Alar bergä cıyılsalar, Tatarstan uramınıñ Qaban küle yanındağı başı häm andağı mäydannar tulası ikän. Yarıy, bu statistika aqılğa sıymasa da, aqça uyını belän mawıqqan keşelärneñ yançıqlarınıñ küpme aqça çıqqanın añlarğa yärdäm itä. Aqça uyınına baylar tügel, yarlılar, pensionerlar, mäktäp uquçıları, studentlar küp kilä ikän.
Qayberäwlär äytüençä, uyın avtomatlarına kerep yuğalğan aqçalar 9миллиард sumnan da kim tügel – Qazannıñ ber yıllıq byudjetı çaması. Ä qayberäwlär äytä – 30 mlrdqa citä dilär. İnde mäğlümat birik, bolar nindi xezmät başqara. Çönki qullarında – Bez eşlärgä telibez digän şiğärlär. Nindi eş ikän ul? Avtomat saqlaw, aqça sanaw. Qazannıñ Könyak trassasında basıp toruçı faxişälär dä – Mı rabotayım, bez eşlibez, dilär. Alarnıñ käsepläre ciñel häm xäwefsez tügel. Ä avtomattan açqa sawuçılarnıñ böten qayğısı - 30 iyündä Däwlät Sovetı qabul itkän qarar. Uyın avtomatları şähärdän çittä bulırğa tieş. Ä bu isä 30 meñ keşeneñ mul ğına yäşäwenä zıyan kiterä. Älege uram waqiğası turında xäbär bik az buldı. Ber televidenie kanalı ğına – Bez eşlärgä telibez digän şiğärne qabat-qabat yañğırattı. Ä uramnan kitep baruçılar häm televizor qarawçılarnıñ kübese añlamadılar – närsä eşlärgä teli alar? Aldap-yoldap kesälärdän suırıla torğan açqalarnı sanarğa tağın 30 meñ keşe kiräklegenä ışanu bik qıyın. Şunda ütep barğan iqtisatçı Farsel Zıyätdinov baqçağa barığız da, şunda eşlägez dip qıçqırdı. Ul tanılğan baqça yaratuçı. Aqça yaratuçılar anıñ öndämäsenä qolaq salmadılar.
Rimzil Wäli
