Din ähelläre äytüençä, iftar aşlarınıñ kübäyüe, täräwix namazlarına yörüçelärneñ, uraza totuçılarnıñ işäyüe – uñay küreneş. Härxäldä, ölkä möftie Fatıyx xäzrät, İske Mayna rayonınıñ İske Qızılsu awılı imamı İbrahim xäzrät, ölkä üzägeneñ “Äl-İslam” mäçete imamı - yäş din belgeçe Rail xäzrät bu yaqtan qänäğätlek belderdelär.
Ämma borçığan närsälär dä bar. Äytik, xalıqnıñ küpçelege yılına 2 märtäbä ğayıt namazlarında qatnaşu belän genä üzläreneñ möselman ikänleklären iskä töşerälär. Ramazan ğäyetendä, mäsälän, mäçetlärgä sıymağannar wäğäzlärne tışta ğına tıñladılar. Ä Comğa namazlarında zallar yartılaş, diärlek, buş bula.
Monıñ säbäpläre küp inde, anısı. Comğa köneneñ yal köne bula almawınnan alıp dönya külämendä İslam dinen pıçratularğa qädär. Teläsä nindi oçraqtan faydalanıp, İslam dinen çemetep alırğa omtılışlar – adım sayın. Mäsälän, Ğayıt köne aldınnan RTR kanalında kiçen atnalıq xäbärlär bara. Alıp baruçı Sergey Brilev Äzerbaycan turında bik cılı tapşıru äzerlägän. Säbäbe – Rusiä belän Äzerbaycan arasındağı mönäsäbätlärneñ yaxşılığı. (Cäyä eçendä şunı da äytep ütärgä kiräkter: näq Rusiä armiäseneñ danlıqlı generalı Şamanov citäkçelegendäge 104-diviziä Tawlı Qarabaxnı Äzerbaycannan tartıp alıp Ärmänstanğa büläk itkänen iskä almasañ – yaxşı inde). Ä axırda, bal miçkäsenä ber qaşıq deget salğanday, Baqi uramında ike yaulıqlı qız kürsätep, mondıy küreneşneñ Äzerbacannı “islamizatsiägä” kiterü ixtimalı belän qurqıttı. Bolay da töp xalqı islam dinen totqan ilgä qarata “islamizatsiä” süzen nindi mäğnädä qullanırğa häm añlarğa bula, ikäne añlatmıyça ğına.
Fatıyx xäzrät Aliullov fikerençä, mondıy väsväsälär İslam dinen pıçratu maqsatınnan ğına eşlänä ala. Rusiädä İslamnı açıqtan-açıq qıyırsıtu bulmasa da, armiädä kapellannar institutın buldıru, mäktäplärgä xristian dinen mäcbüri uqıtunı kertü tırışlıqları İslam dinen çitläşterü ğamäle dip kenä añlarğa kiräk. Professor Jdanov fikerençä, Rusiäne isertep yuq itü omtılışları bar. Ä araqı eçmäwçe möselman xalıqlarına qarşı fizik yuq itü ısulı qullanıla. Terrorizm töşençäsen İslam süzeneñ sinonimına äyländerü isä barlıq xalıqları da İslam dinenä qarşı qotırtu bulıp tora. Çönki globalizatsiä şawqımına qarşı tora alırday berdän-ber xalıq – çın möselmannar.
Globalizatsiäneñ Rusiä öçen faydası bulmasa da, bik ciñel bayıp ölgergän türälär xalıq turında uylamıylar. Alarnıñ töp maqsatı - xalıqnı talawnı däwam itü. Şunlıqtan da televizor aşa Rusiä xristiannarın möselmannarğa qapma-qarşı quyu omtılışları däwam itä.
Uzğan ğasır axırında älege ğasır möselmannar belän xristiannar arasında suğış ğasırı bulaçaq digännär ide. Bügen näq şul suğış bara da inde.
Ä bu suğışnıñ axırı närsä belän betär? – digän sorawğa Fatıyx xäzrät menä nindi cawap birde: “Ägär dä keşelek dönyası kiläçäktä dä yäşärgä däwam itüen teläsä, añğa kiler. Yäşäw instinktı anı Allah quşqança yäşärgä mäcbür itär”.
Ayrat İbrahim, Sember
