Bu seriäne Näfqat Niğmätullin tuplağan icat kollektivı başlap cibärde. Döres, Lenin memorialı zalında buş urınnar baytaq ide. Qayberäwlär farazlawınça, oyıştıruçınıñ köndäşläre, bälki, kilerdäy keşelärneñ kilmäwe öçen dä tırışqannardır. Mäsälän, “Tuğan tel” aktivistı Rozaliä Matrosova bu tamaşa afişalarınıñ 5 cirdä yırtılğannarın yäki alarnıñ östän başqa afişalar belän qaplanğanın kürgän. İkençe säbäp itep, Näfqat oyıştırğan törkemneñ berençe märtäbä genä kilüen atarğa buladır – moña qädär ul törkem äğzası sıyfatında ğına kilä ide.
Tamaşaçı çağıştırmaça az bulsa da, alqışlar bik köçle buldı. Xätta Näfqat ritmına qul çabıp utırular cırnıñ başınnan axırına qädär däwam itte. Qısqası, bik cılı qabul ittelär anı.
Alıp baruçı Rafis Fazılcannıñ çığışın isä qabul itü qıyın. Şayarışları say buludan ğına tügel. Ägär dä sin keşe kieme belän säxnägä çığasıñ ikän, alar cırına awız açqalap qına torma. Anı teläsä kem buldıra ala - artist bulu da kiräkmi. Ä inde alar tawışına oxşatıp, alar repertuarınnan cırlar başqarsañ – menä şul bulır ide parodiä!
İkençe konsert - İlnar Säyfiewneñ “Solyanqa”sı. İseme dä urısça, eçtälege dä “zamança” dip ataluçı taqmaqlar. Anıñ tamaşasın elek kürgän ölkän yäştägelär zalda küzgä çalınmadılar. Ä yäşlärgä oşıy inde. Çäçkä, Timercanova kebek cırçılarnıñ ostalığı da, tawışları da yarıysı ğına. Milli moñnı ifrat ta yaratuçı kürşem – Fähimä xanım Däwlätşina uftanıp utırdı: şundıy sälätne tırt-pırtqa äräm itälär bit, di.
Öçençe konsertnı İlSAF büläk itte. Ul isä milli moñnan bizmägän, şöker. Bu yegetneñ bıyıl ğına 3-yençe märtäbä kilüe inde. Häm zal tağın da tulı ide. Säbäbe İlSAFnıñ talantında ğına tügel. Ul Çüpräle rayonı yegete, ä Sember tatarlarınıñ küpçelege, diärgä dä buladır, şul uq Çüpräle xalqı. İlSAFı belän ğorurlanuçı xalıq.
Soñğı konsertnı - dekaber başındağısın “Qazan” isemle cır-biyu ansamble büläk itte. Anıñ turında ällä ni süz ozaytu da kiräkmider: yıraq çit illärdä dä dan qazanğan kollektiv bit ul. Sember xalqına da tanış – kilgälägäne ba-ar… Soñğı yıllarda işek töbendä artıq bilet sorap toruçılar – siräk küreneş. Ä bu güzäl tamaşanı kürergä tezläwçelärne Lenin Memorial' üzägeneñ 1500 keşelek zalı da sıydıra almadı.
Älbättä, tamaşaçını danlıqlı ansambl'neñ sänğäti ostalığı cälep itkänder. Ämma afişada atalğan cırçılarnıñ da hämmäse talantlı: Röstäm Zakirov, Vil Usmanov, yäp-yäş bulsa da tiñsez diärlek tawışlı Röstäm Äsäev… Häm “Zöläylä”neñ dä üz tamaşaçısı bar.
Tik qızğanıç, : Sember tamaşaçısınıñ iñ yaratqan cırçılarınnan berse Röstäm Zakirov, kilmägän bulıp çıqtı. Yäşlär yaratqan “Zöläylä” törkeme dä. Alar urınına Liliä Mullağalieva häm Niqolay Konovalov kilgännär. Soñğısı urıs cırları belän çıqtı.
Şulay da süzne räxmät belän tämamlaw da urınlı bulır. “Qazan” milli-mädäni üzäge citäkçelegenä, şundıy yalqınlı häm tirän eçtälekle iyüllär quyuçı Çulpan Zakirovağa häm kollektivnıñ direktorı yaqtaşıbız İsxaq Usmanovqa.
Ölkä üzäge xalqın Qazan artistları sıylasa, Tatar mädäni üzäge – awıl xalqın. Şuşı arada cirle üzeşçännärebez Sarıtaw, Penza ölkäläre belän çiktäş – ölkä üzägennän iñ yıraq urnaşqan Pavlov häm Nikolaev rayonnarında yäşäwçe millättäşlärebezneñ küñelen kürep qayttılar.
Şöker, diärgä kiräk, ğomumän alğanda, cır sänğätennän xalıq bizmägän. Moña konsertlarnıñ yarıysı ğına yış bulıp toruı da yärdäm itä. Faydası da yuq tügel – milli moñıbız, artistlarıbıznıñ uñğanlığına ğorurlıq xisläre dä tärbiäli alar. Tik şunısı da bar: tamaşaçı alarnı kübräk küñel açu sıyfatında qabul itä. Ä millätebez yazmışları turında ällä ni uylanıp utırırğa etärgeç birmilär alar. Bu yaqtan teatr bik tä möhim. Qızğanıç ki, teatrlar Sember yaqlarında bik tä siräk küreneş. Bötenläy yuq, disäñ dä bula. Semberneñ üz tatar teatrı yuq, ä Tatarstan teatrları ut kürşe töbäkne, nigäder, urap ütälär.
Xäyer, “nigäder” digäne urınsız da kebek. Säbäbe bar: künmägän Sember tatarı teatrğa. Az yöri. Sixri bocra kilep çığa: teatrlar tamaşaçı az bulmağanğa kilmilär, ä tamaşaçınıñ az buluı säbäbe teatrlarnıñ bik siräk kilüendä. Menä şundıy xällär.
Ayrat İbrahim, Sember
