Uzğan şimbädä Rusiäneñ säyäsi tormışında şaqtıy zur waqiğa bulıp uzdı. Yedinaya Rossiya - Berdäm Rusiä firkäse üzeneñ çirattağı qorıltayın ütkärde. Anda Tatarstannan da sallı ğına delegatsiä qatnaştı. 2 noyäberdä Yekaterinbur şähärendä uzğan Yedinaya Rossiya – Berdäm Rusiäneñ VII qorıltayında respublika törkemen Tatarstannıñ parlamentı räise Färit Möxämmätşin citäkläde. Respublika wäkilläre inde qazanğa qaytıp citsä dä, alar äle qorıltay näticäläre turında fikerlären, uzğan çaradan alğan tä’sirläre belän tanıştırıp ölgermäde. Berdäm Rusiä firkäseneñ mäğlümät üzäge isä Däwlät Şurası citäkçelegennän uzıp, bernindi añlatmalar birmäyäçägen belderde. Xäyer, qorıltay, anda respublika prezidentı Mintimer Şäymiev, Tatarstannan saylanğan Rusiä Däwlät duması deputatı Oleg Morozovnıñ çığışları, fikerläre turında şaqtıy äytelde bu könnärdä mäğlümät çaralarında.
Qorıltayda Berdäm rusiäçelär üzläreneñ yaña programmaların tikşerde häm qabul itte. Anda firkäneñ kiläse 10 yılğa maqsatları, Rusiä kiläçägeneñ kürüe bilgelängän. Mondıy däräcädäge dokument bezneñ säyäsi köndäşlärneñ ğomumän yuq, dip belderde bu xaqta firkä Prezidiumı särkätibeneñ urınbasarı Oleg Morozov. Cıyılışta Berdäm Rusiäneñ säyäsi köndäşlärenä tänqit şaqtıy buldı anısı. Bigräk tä yaña ğına oyışqan Spravedlivaya Rossiya – Ğädel Rusiägä qarata. Şulay uq qorıltayda Mintimer Şäymiev tä çığış yasadı. Ul Rusiädä awıl xucalığı tarmağın üsterergä kiräklegenä iğtibarnı cälep itte. Firkä cıyılışında bilgele şäxeslär – Berdäm Rusiä äğzäläre bulğan artistlar, sportçılar da yış kürendä televizor ekrannarında. Ğomumän, firkäneñ qorıltayı turında bik küp söylände, kürsätelde bu aralarda. Çaranıñ qupşı itep oyıştırılğanı da yaxşı kürende.
Tatarstanda älege çaranı niçek bäyälilär soñ, Berdäm Rusiäneñ kiläçäge xaqında nindi fikerdä toralar? Şuşı sorawlar belän bez bilgele jurnalist, üzeneñ qızıqlı häm başqalardan ayırmalı fikerläre belän tanılğan Räşit Äxmätovqa möräcäğät ittek. Xäzer anı tıñlap kitik.
Qorıltaynıñ, älbättä, real’ xakimiätkä mönäsäbäte yuq, ildä bar qararlarnı prezidentqa yaqın ber serle häm azsanlı törkem qabul itä. Qorıltayda küp yañğıraşlı süzlär, çığışlar, belderülär buldı, läkin älege firkä artında real’ ictimaği köçlär, nindider xakimiät wäkilläre tora digän tä’sir qalmadı mindä. Berençe çiratta min şuña iğtibar ittem – ul da bulsa Rusiä prezidentı Vladimir Putinnıñ qotlawına. Ul nindider añlaşılmıy torğan buldı. Minemçä, bu firkäneñ kiläçäge turında farazlar yasarğa mömkinlek birä. Äye, anda 60tan artıq töbäk citäkçese, ul şaqtıy zur administrativ köçkä iä. Läkin firkädä Putinğa yaqın keşelär kürenmi. Şuña da, aldağı saylaw aldı yılında Berdäm Rusiä ikençe planğa qalaçaq, dip farazlap bula. Yaña prezident kilsä, bu firkä betäçäk, yaña byurokratik-administrativ berämlek buldırılaçaq. Ä busı turında onıtaçaqlar. Şuña da barısı da Putinnan tora. Aña Berdäm Rusiä kiräkmäsä, bu firkäneñ bernindi kiläçäge dä bulmayaçaqBerdäm Rusiäneñ Tatarstandağı kiläçäge mäs’äläsenä kilgändä, Räşit Äxmätov bezdä firkäneñ yazmışı turıdan-turı Mintimer Şäymievqa bäyle dip sanıy.
Mintimer Şäymievqa kiläse ğinwarda 70 yäş tulaçaq. Şunardan soñ respublikada xakimiät alışınırğa mömkin. Anıñ urınına kilergä mömkin Kamil İsxaqov Ğädel Rusiä yaqlayaçaqtır. Şuña kürä Berdäm Rusiäneñ yazmışı respublikada bik nıqlı räweştä Şäymievnıñ yazmışı belän bäyle. Ul tatarstanda xakimiättä qala ikän – bu kiläse yılnıñ yazında xäl itelergä tieş – kiläse saylawlarda berdäm Rusiä küp tawışlar alaçaq. Yuq ikän – alarnıñ näticäläre çamalı ğına bulaçaq. Ul firkä bularaq saqlanıp qalaçaq, älbättä, läkin anıñ bernindi xakimiät resursı, yoğıntısı bulmayaçaq indeJurnalist, Zvezda Povolj’ya gäciteneñ baş möxärrire Räşit Äxmätov Berdäm Rusiä firkäseneñ qorıltayınnan soñ tuğan fikerläre belän urtaqlaştı.
Gölnaz İlgizär
