Aydar Xälimneñ Germaniädä yäşäwçe çığışı belän Qazannan bulğan, ataqlı kompozitor bularaq tanılğan Sufia Ğobaydullinağa açıq xatı milli üzañnıñ tübänlege niqädär zıyan yasawğa bağışlanğan. Şağir häm publitsist Aydar Xälim bu turıda berençe tapqır ğına yazmıy. Bu yulı ul möselman atadan tuğan qıznıñ üz dinen üzgärtüe turında yaza. Bu bik çeterekle tema, çönki härkemneñ üze telägän dinne saylap alırğa, yäki ber dinne dä totmasqa xaqı bar. Şulay da Aydar Xälim, üz milläteneñ äxlaqi qanunnarına möräcäğät itä.
“Ätiegez belän äniegez mäxäbbät garmoniäläre bulğaç, nişläp sez, garmoniäle tatar häm Qazan qızı ber süz dä tatar süze belmisez, söyläşmisez. Sez dönyanıñ ataqlı kompozitorı, tatarnıñ şul altın tamçısı belän birelgän, tatar moñığızda ber genä äsär, ber genä cır yazmadığız häm yazmıysız. Bezgä bäddoğa uqıp kitkän diär idek, Qazanğa qaytıp çäk-çäklär tämläp yörisez. Mäxäbbätneñ demokratiäse tigez bulğaç, barı ber millätkä genä mäxxäbätle qalıp, tatarlarğa mäxäbbätsez tärbiäländegez”, dip yaza ul.
Aydar Xälim Sufia Ğobaydullinanıñ Qazannıñ İrek mäydanında qayandır awıldan kilgän tatarlarnıñ tatarça belmägän yaqtaşlarına yañağına suğıp yöri digän fikerenä menä şulay cawap birä.
“1990 yıldan bügenge könnärgä qädär İrek mäydanınnan kitmägän Xac qılıp qaytqan möselman bularaq, Qor’än qarşında qulımnı yörägemä quyıp raslıym, bulmadı andıy tatarlar İrek mäydanında. Ägär dä andıy tatarlar oçrağan bulsa, berençe bulıp min ul tatarnıñ yañağına suğıp, mäydannan qaytarıp cibärgän bulır idem. Bulmadı andıy oçraq. Ägär ul bulğan bulsa. Xoquq saqlaw orğannarında terkälgän bulır ide”. Aydar Xälim Qazannıñ İrek mäydanında başqa millätlärgä üz telen bäyläp taqqan, yäki keşelärgä qul kütärgän tatarlarnıñ dönyada bulğanın inqyär itep çığa.
“Min ğömeremdä 50 meñ yul şiğer yazıp, sezneñ kebek xalıqta imperial' qalıpta fikerlägän millättäşläremne ber genä millimetrğa bulsa da alğa cibärermen” dip uylağan idem. Bulmağan ikän. Aydar Xälim üzeneñ möräcäğäten menä şundıy ayanıçlı süzlär belän tämamlıy. Täwbägä kilik! digän baş astında “Tatarstan yäşläre” gazetasında basılğan şuşı açıq xat milli üzañ citmäwgä qänäğätsezlek belän suğarılğan. Axırda şunı äytergä kiräk, soñğı könnärdä Azatlıq radiosına şaltıratqan tıñlawçılarnıñ kübese Sufia Ğobaydullinanıñ “Новая газета”sında bastırıp çığarılğan äñgämäsen uqımağannar. Alar Azatlıq radiosınıñ Yaña ğasır kanalındağı retranslyatsiäse yabıluğa qarşı çığıp, radionıñ milli üzañ tärbiäläwdäge ähämiäten häm milli üzañı citmägän qärdäşlärebezneñ ruxi tormışqa niqädär zıyan yasawına räncilär. Yäğni, törle temağa yazılğan möräcäğätlär , xatlar, törle yaqtan ber ük borçılu awazları işetelä. Üz milläteñneñ mänfägat'lären onıtu cinayät tügel, ämma millätneñ äxlaqıy bäyä birüen berkem dä tıya almıy.
Rimzil Wäli
