16 aprel' könne Regnum mäğlümat agentlığınıñ internet säxifäsendä Rusiäneñ töbäklär üseşe ministrlığınıñ millätara mönäsäbätlär departamentı citäkçese Aleksandr Juravskiy qatnaşlığında on-layn konferensiä uzdı. Monda Juravskiy säxifägä kilgän milli säyäsät temasına qarağan aktual' sorawlarğa ber säğät däwamında cawap birde. On-layn konferensiä barışında Aleksandr Juravskiy berniçä distä sorawğa cawap birde. Ayırım alğanda, millätara mönäsäbätlär häm milli mädäniätlär üseşe ölkäsendäge däwlät säyäsäteneñ oyışuı, millätlär häm dinnär arasındağı solıx, üzara añlaşunı nığıtu maqsatınnan däwlät qaramağında bulmağan oyışmalar belän federal' häm cirle xakimiätneñ xezmättäşlegenä qağılğan sorawlarğa cawap birde. Şulay uq Rusiä qanunnar cıyılmasındağı törle din oyışmaları eşçänlegenä häm dini mäğrifätkä qağılışlı yaña üzgäreşlär xaqında fikerlär alışındı.
Berniçä soraw häm cawapqa tulıraq tuqtap kitik. Orenburg tatar milli mädäni möxtäriäte şurası äğzası Mansur Sägdiev Rusiä töbäklärendä milli ädäbiätneñ üseşe turında soraw birde. Rusiä mäktäplärendä tuğan telne öyränügä atnağa 1-3 säğät birelä, şul waqıt aralığında milli ädäbiätneñ üseşen niçek küzallıysız? Älege mäsäläne sezneñ oyışma üzeneke dip sanıymı? Bu sorawlarğa Aleksandr Juravskiy bolay dip cawap birde. Älbättä, mäğärif ölkäsenä qarağan sorawlarlar Rusiä mäğärif ministrlığına qağıla, dide Juravskiy. Ämma qanun nigezendä Rusiä töbäkläreneñ başqarma xakimiätläre milli tellärne häm başqa etnomädäniä yunäleştäge däreslärne öyränüdä bulışlıq itärgä wäqäläte bar. Milli tellärne uqıtu küläme töbäktä nindi millät wäkilläre yäşäwgä qarap bilgelänergä tieş. Milli tellärne uqıtu ixtiacı bulğan töbäklärdä, milli sıynıflar açıla. Niçek kenä bulmasın mondıy mäsällärne töbäk häm cirle urında ğına xäl itep bula dip sanıy Aleksandr Juravskiy.
Şulay uq turı elemtä barışında töbäklärdä tuğan telne uqıtu mäsäläse qağılışlı soraw yañğıradı. Çita ölkäsendä oyıştırılğan Bayqal aryağı xalıqları berlege 100 törle millät wäkillären bergä tuplap tora. Şularnıñ küpçelege üz milli tellären mäktäplärdä uqıtunı, yäisä ayırım däreslär bularaq öyrätüne sorıylar. Ämma älegä monda buryat telen genä öyränep bula. Älege mäs'älädä başqa millät wäkilläre dä Rusiä xökümätennän finans yärdäm kötä alamı, digän sorawnı jurnalist Yevgeniä Onoşqa birde. Bu sorawğa cawap birgändä Aleksandr Juravskiy Rusiä subyektlarınıñ däwlät xakimiäteneñ qanun çığaruçı häm başqarma orğannarınıñ oyıştıru prinsipların iskä aldı. Ul Çitada häm başqa töbäklärdä yäşäwçe milli azçılıqlarnıñ qanun nigezendä belem alırğa xoquqları bar dide. Yäkşämbe mäktäplärendä milli belem alu öçen matdi yärdämne cirle üzidarä birergä tieş bulıp çığa. Çınnan da däwlät däräcäsendä federal' üzäktän mondıy waq mäsälärgä yärdäm birelmi, dip sanıy Qazandağı on-layn äñgämäne küzätüçelär.
Älege Aleksandr Juravskiy qatnaşlığında uzğan on-layn konferensiä barışın Linova-Mediä şirkäte wäkile Äminä Yulamanova da küzätep barğan. Ämma üze kötkän sorawğa cawap taba almağan.
“Ber säğät bardı konferensiä, ämma tatarlar tormışına qarağan cawaplar bik az buldı. Min beläm Tatarstannan da soraw birelgän ide. Häm ul mondıy ide. Rusiä tatarlarınıñ milli-mädäni moxtäriäten qayçannan başlap Rusiä byudjetına kerteläçäk digän soraw ide ul. Ämma bu sorawğa cawapnı küpme genä ezläsäm dä taba almadım.”Bu on-layn äñgämäse milli mäsälärgä cämäğätçelek iğtibarınıñ zur buluın häm töbäklär üseş ministrlıqnıñ ber departament citäkçese genä barlıq sorawlarğa cawap birä almıy. Milli säyäsät öçen cawap birä torğan ministrlıq bulmawınıñ zıyanı bu oçraqta tağın ber qat açıq kürende.
Gölnaz Şäyxetdin
