Başqortstan urıs däwlätenä üz irke belän quşıluına 450 yıl tuluğa bağışlanğan oluğ bäyrämgä äzerlänä. Älbättä, bu bäyrämneñ säyer yaqları da bar. Äytik, tarix kitaplarında “tatar baş kütärüläre” turında süz tapmassıñ, ä menä “başkirskie vosstaniä” digän temalarğa binihayä zur urın birelä. Üz irke belän quşılğan xalıq nilektän soñ üzen cılı qanatı astına alğan ilgä qarşı ğasırlar buyı köräşkän? Mondıy sorawlar bixisap. Ä ğadi xalıq bu oluğ tantanalar turında ni uylıy ikän soñ?
Öfe qalasınıñ güzäl poçmağında urnaşqan “Yäşel sawqalıq” şifaxanäsendä däwalanuçılar fikerlären “Azatlıq” radiosı tıñlawçıları iğtibarına da täqdim itäbez.
Bäyräm inde bu, zur bäyräm. Şuña şatlanabız da. Min bu bäyrämneñ mäğnäsen añlamıym. İ vse! Dönyada ber genä xalıq ta, ber genä il dä üz irke belän başqalarğa quşılmağan, barısı da ayulap alınğan. Bäyrämder inde, isänlek, tınıçlıqta yäşibez. Min üzem mari keşese – barıbız da tuğannarça yäşibez. Anıñ nigä kiräk bulğanın belmim, şulay da bäyräm bit inde, naçar tügel. Minem anda eşem yuq – awırıym äle. Min eşçe keşe, 450 yılmı, 90 yılmı – bezgä bernindi dä faydası da yuq. Min başqort tügel bit – tatar. Teläsä nişläsennär, miña ayırması yuq. Urıs keşese küzlegennän çığıp äytsäñ, Başqortstannıñ yañadan(?) quşıluı (“vossoedinenie” – dide respondent) oluğ ähämiätkä iä. Başqort qabiläläreneñ urıs qanatı astına kerüe alarnıñ yaqtı kiläçägen tä'min itte. Ä başqort küzlegennän qarasañ? Minemçä, alar berni dä yuğaltmadılar. Bezgä kilep tatarlarnı başqort dip yazdırdılar. Bu bäyrämneñ ni faydası, ni äybäte yuq tatarğa. Minemçä urıs belän başqort ber fikergä kilep berläşkännär. Näticädä kul'turalar yaqınayğan, tatar-başqortlarnıñ urıslaşuı – yaxşı küreneş, bu xalıqlar duslığın nığıta. Min bu xäldä berni dä añlamıym. 450 yıl nämästäkäy ul? Moña minem sorawım da, cawabım da yuq. Berni dä belmim şul min… Xalqıbıznıñ ber mäqäle bar: qart ata mäçe eşe häm säläte yuqlıqtan närsä yalıy dilär äle? 450 let nazad başkirı i russkie obyedinilis, i eto oçen' xoroşo! Bu quşılu arqasında barıbızğa da zur mömkinleklär açıldı: uqu yağınnan da, eş tabu yağınnan da… Bäyräm bulır, Putin kiler. Mir-drujba, digändäy. Üzläre quşılğannarmı, ällä köçläp quşqannarmı – min anı belmäyem. Urıs bäyräme bulır inde… Rossiä haman şul talaw yulı belän bara inde. Äle dä berse bay – qalğannarı xäyerçe… Kötep torabız bu zur bäyrämne. Alar yış bulmıy bit. Bu berläşüneñ faydası bulğanmı-yuqmı inde – belmäyem. Respublika xalıqlarınıñ berläşüen bäyräm itäbez. Bu bäyräm tatar, başqort, urıslarnıñ duslığın nığıtuğa yärdäm birer.
Ayrat İbrahim, Ufa – Sember
