Semberdäge xäbärçebez 2-iyündä şähär mäktäplärendä pravaslau dine nigezlären uqıtu turındağı prikaznı tormışqa aşıru başlansa da, anıñ üzen yäşerep totuları turında radiotıñlauçılarğa citkergän ide. Xäzer isä yäşermilär dä ikän inde. Bu turıda “Симбирский курьер” gäzite dä yazıp çıqqan. Xäbärçebez şunıñ tärcemäsen täqdim itä. Ul'yanovsk mäktäplärendä pravaslau mädäniäte nigezlären uqıtırğa cıyınalar.
Yazma şulay atala. Ä xäzer – eçtälege. Ul'yan şähäre mäğärif idäräse ağımdağı yılnıñ 1-sentyabrennän barlıq mäktäplärdä dä balalarnı pravaslau mädäniäte nigezläre belän tanıştıra başlamaqçı. Şähär xakimiäte wäkilläre “Ğailädä häm mäktäptän tış kiñlektä balalar häm yäşlärne ruxi- äxlaqi tärbiäläw” digän çarada änä şulay belderdelär.
Mäğärif idäräse citäkçelege yaña kurs kertüne balalar häm yäşüsmerlär arasında cinayätçelekneñ arta baruı belän añlata häm şuşı citdi problemanı çişüdä ör yaña fängä zur ömetlär bağlıy.
Mäğlüm ki, dönyawi mäktäptä din nigezlären uqıtu qanunnarğa qatği qarşı kilä. Qanun buyınça, pravaslau yäki başqa din mädäniäte nigezläre belän tanıştıru fakul'tativ däreslärdä häm barı tik ata-analarnıñ rizalığı bulğan oçraqta ğına röxsät itelä.
Uzğan yılda ğammäwi mäğlümat çaraları Ekätrinburg şähäre mäktäplärendä yeparxiä belän ölkä mäğärif ministrlığınıñ urtaq proyektı ğämälgä aşırıla başlawın xäbär ittelär. Yeparxiä xätta maxsus programmalar buldıruı häm möğallimnär äzerläwe turında da belderde. Ämma tizdän mäğärif türäläre, süz bu oçraqta barı tik fakul'tativlar häm tügäräklär açıp cibärü turında ğına bara, dip añlatma birergä aşıqtılar.
Ul'yan şähäre mäğärif idäräse tarafınnan äzerlängän variant isä pravaslau mädäniäte nigezlären 1 – 11 sıynıflarda uqıtunı maqsat itep quya.
Şuña küräder inde, Mäğärif idäräseneñ bu qararı zur bäxäslär tudıra
Bezdä “Pravaslau dine mädäniäte nigezläre” dip atalğan fän uqu-uqıtu programmasınıñ regional' komponentı qısalarında, yäğni cirle xakimiät qararı buyınça kerteläçäk. (Tağın äle federal' häm mäktäp komponentları bar. Berençese RFneñ Mäğärif häm fän ministrlığı tarafınnan bilgelänsä, ikençese pedagoglar kollektivı qaramağına tapşırılğan.)
Älbättä, pravaslau dinennän qala, başqa din häm millät balalarına bu wäzğıättä nişlärgä, nindi yulnı saylarğa, digän ifrat ta çeterekle sorawğa tögäl genä cawap birüçe yuq.
“Yaña fänne barlıq uquçılar da teläp öyränäçäk häm alar arasında bernindi qarşılıqlar kilep çıqmas”, - dip ışandıralar mäğärif idäräsendä utıruçı türälär.
“Simbirskiy kur'yer” mäqäläse tämam. Üzebezdän şunı da östäp äytergä buladır. Moña qädär mäktäp sisteması urıslaştıru säyäsäteneñ töp qoralı bulsa, bu wazifa ütälgän bulıp sanala, küräseñ. Xäzer şul uq sistema çuqındıru qoralı wazifaların üz östenä ala. “Bu şartlarda nişlärgä soñ”, - digän sorawğa cawap ber genä bula ala: barlıq möselmannar öçen ayırım mäktäp taläp itü. “Balam mineke, anıñ çuqınuın telämim, şunlıqtan üzemneñ balama qaralğan 15000 rubl'ne üz qulıma biregez, şäxsi uqıtuçı yallarbız cıyılışıp”.
Tatar mondıy qapma-qapşılıqqa säläten saqlap qalğanmı soñ? Şekspir süzen qabatlap äytsäk, MENÄ QAYDA MÄS'ÄLÄ!
Ayrat İbrahim, Sember
