Härxäldä oçraşıp söyläşüdä qatnaşqan 11 äni keşe şulay dide. Alardan Ruşaniä Nasıyrova, Fäniä Zäynullina, Minciä Säğireva, Ramilä Fäxretdinova, Gölkäy Camalieva, Rimma Nasretdinova, Gölkäy Äbdrievalardan ğibrätle özeklärne radiotıñlauçılar iğtibarına da täqdim itäbez.
Attestatsiä ütkäç, tağın 5 yılğa mäktäbebez saqlanır, dip uylap tınıçlanğan idek. İnde xäzer Berände awılında uqıtmaqçılar, di bezneñ balalarnı. Nigä aqça ekonomit' itüne balalardan başlıylar ikän? Bıyıl 3 sıynıfnı alırlar, annan tağın… Häm mäktäpne bötenläy dä betererlär. Bu isä awılnı beterü, digän süz dä. Balalar baqçasın beterdelär, xäzer mäktäpkä totındılar. İmeş, avtobus belän 12 çaqrım tuda-suda yörtmäkçelär. Benzinğa, şoferğa, maşinanı tözätergä küpme aqça kitäsen berkem dä sanap qaramıy. Balalarnıñ qışqı yulda tuñuları ixtimalın da……………
Bezneñ mäktäp – milli mäktäp. Ul üz yözen saqlap qalırğa tieş! Berändedä millilek yuğala. Bezneñ balalar olimpiadalarda yıl sayın 1-urınnır yaulıylar. Änä bıyıl da Ramil Zäynullinnıñ iseme “Ölkäneñ iñ yaxşı wıpusknikları” digän maqtaw taqtasına elengän. Balalarıbız tatar bulıp tuğan, tatar bulıp qalırğa xaqlı. Kiräkmi bezgä urıs mäktäbe! Balalarnı anda cibärmibez dä.…………….
Minem qızım bıyıl 10-nı beterde. Monda uq mäktäpne tämämlawın telim. Üzemä dä 2 yıl urıs mäktäbendä uqırğa turı kilde. Anda bernindi uvajenie yuq keşegä. Tatarin, tatarka, dip üçekläw genä bulır.…………..
İkençe malayım 11-yençegä kerä. Urıs awılına cibärmäyäçäkmen. Anda tärtipsezlekkä genä öyräner malayım. …………….
Min 2 bala anası. Üz awılımnan tartıp-yolqıp urıs awılına cibärgem kelämi alarnı. 16 bala – encelärebez ul bezneñ. Bez alarnı üzebezçä, tatar tele, tatar kul'turası, TATAR XOLQI möxitendä tärbiälädek. Anda araqı, narkotik, tämäkegä öyräterlär. Bez zur qıyınlıqlar belän 1990-yılda urta mäktäp açuğa ireştek. Xäzer ul statusnı kire almaqçılar. Teläsä genä nişläsennär, min balamnı urıs awılına uqırğa cibärmäyäçäkmen. YÄ texnikumğa, yä Mäläkästäge, yä Ul'yandağı tatar mäktäbenä birermen. Ä urıs awılına iltep tıqmıybız!...............
Telämim balamnıñ anda uquın! Berençedän, bezdä 73 bala, ä anda - 64 kenä. Şulay da alarnıqın qaldırıp, bezneken beterergä, imeş. İkençedän, yul, avtobus – niçek olannı qışqı salqında cibäräseñ, di? Öçençedän, tärtip yağınnan qurqınıç - balamnı bozarlar, dip qurqam. ……………..
Başıma sıymıy: nigä gel tatarğa bäylänälär ikän? Nik Berändelär bezgä kilmi, balaları da azraq bulğaç. Kilsennär, bez qunaqçıl xalıq. Tärtipkä dä öyräter idek alarnı. Anda niçek qarşılarlar bit äle – bilgesez… Şulay uq Qızılsu balaların da urıs awılına taşımaqçılar ikän. Miña da urıs mäktäbendä uqırğa turı kilde. Ägär tänäfestä ana telendä söyläşkäneñne işetsä, uqıtuçı sügä ide. Xäzer dä açulı çırayı küz aldımda: “Urısça söylä”, dip aqıra sıman. Şöker, balalarım miña qarağanda tatarçasın yaxşıraq belälär. Şuña şatlanam. Alarnıñ da urısqa äylänüen telämim.………………
Här balağa yılına 15 meñ rubl' birelä, di. Birsennär üzebezgä, bez anı niçek qullanırğa belerbez. Bezneñ 16 balağa, döres sanasam, 240 meñ kilep çığa. Nigä bez ul aqçanı Berändegä büläk itik di?! Mäktäbezez attestatsiäne yaxşı ütte. Şul uq Beryändinnan, Matyuşkinnan da yaxşıraq, balalarnıñ beleme - 70 protsent, didelär. Bu iñ yaxşı kürsätkeç ikän. Qısqası, balam – mineke, min anı üzebezçä tärbiälärgä telim, ana tele, milli cır-moñ möxitendä. Cibärmim. ……………
Ayrat İbrahim, Abdulla, Sember
