Borınğı Bilär qalası cirlege, İälär tawı, İzge Çişmä… Tabiğätneň şuşı güzäl poçmağında 10-12 Yül könnärendä Sälätneň çirattağı 9nçı cıyını ütte. Çiremşän yılğası buyındağı kiň alanğa 600dän artıq bala cıyıldı.
Sälät turında işetmägän tıňlawçı bulsa iskärtep kitim. 1994 yılda oıyşqan bu xäräkät sälätle balalarnı barlaw belän mäşğül. Nindi dä bulsa berär ölkädä säläten kürsätkän balalar cäyge alannarğa cıyılıp, yal itkän arada däreslär ala, kürenekle şäxeslär belän oçraşa, belemen arttıra. Sälätkä elägü öçen östämä ber şart bar, tatar telen belü, hiç yuğı moňa omtılu.
Tatarstannıň törle töbäklärendä, Älmät, Saba, Qazan, Bilärdä eşlägän alannarğa bıyıl tağın ber yaňası - Zäy alanı östälde. 1997 yıldan başlap bu alannar yıl sayın barısı bergä berniçä köngä Bilärgä kilep urtaq cıyın uzdıra. Bıyıl monda berençe tapqır, küzätüçe sıyfatında, Bögelmä, Leninogorski häm dä Perm ölkäsennän kilgän balalar qatnaştı. İxtimal, kiläçäktä bu töbäklär dä üzlärendä Sälät alannarın açar.
Här yıldağıça, Bilär alanı 3 kön byına göcläp tordı. Törle bäyge, kürgäzmälär, Bilär tarixı belän tanışu, cır, biyü, tamaşalar, futbol, şaxmat yarışları, Saban tuyları. Hawanıň beraz salqınça buluı, yaňğır sibäläp toruı balalarnıň käyefen az ğına da töşermäde. Käyef niçek digän sorawğa sälkeşlärdä ber genä cawap - şäp!
Kiň alannıň üzägenä zur tirmä, anıň tiräsenä rät rät tezelgän törle töstäge çatırlar. Bu manzaranı kürergä kiräk! Maxsus bülengän aş peşerü urınınarı, här alannıň üz uçağı bar, ämmä, sineke mineke yuq, aş bulsın digängä, bergä bulsın di sälkeşlär.
Yänäşädä qunaqlar tirmäse, bitaraf bulmağan atanalar da Bilärgä kilep üz çatırların qorğan. Qayçandır Sälättä bulıp, xäzer inde student, yä isä uqıp beterep qayadır eşli başlağan ölkän sölkeşlärneň üz awılçığı.
Qunaqlar digännän, Sälätneň dusları, yärdämçeläre, teläktäşläre bu könnärdä özelmäde. Yäşlär, sport wä turizm ministrı Marat Bariev, Fännär akademiäse prezidentı urınbasarı Damir Sayfullov, akademik İndüs Tahirov, xalıq şağire Rinat Xaris, yazuçı Rabit Batulla, yustitsiä ministrı Midxät Qormanov, cirle citäkçelär. Barısın da sanap beterü mömkin tügel, ämmä tağın ikesen äytmi kitep bulmas. Tanılğan ğalimnär Bilär belgeçe Äwär Xäyri belän Qazannıň meň yıllığın isbatlawçı Fayaz Xucin bıyıl da Bilärgä kilep balalarğa tarix sabaqları birdelär. Äytkändäy kiläçäktä şuşı Bilär cirlegendä Yäşlärneň fänni üzägen qoru xyıalı bar. Sälätne oyıştıruçılarnıň berse Qazan däwlät universitetı möğallime Cäwdät Söläyman äytüençä, bu proyekt yuğarı dairälärdä inde xuplaw tapqan. Xäzerge waqıtta Tatarstan prezidentı isemenä räsmi möräcäğät äzerlänä.
Şulay itep, Sälätneň 9nçı Bilär cıyını tämam. Alannar üz töbäklärenä taralıştı. Qayberläre şuşı könnärdä eşen tämamlıy. Ä menä Qazan astındağı Rawşan alanı eşen äle başlap qına cibärä. Sälkeşlär Bilärdän kiter alddınnan ğädättägeçä, qalğan çüplären cıyıp, alannı tazartıp çıqtılar. Häm izge Bilär cire belän ber yılğa xuşlaştılar. Kiläse yılğa qabat şuşında kilep Bilärgä qaytunıň 10 yıllığın ütkärü xıyalı belän.
-Ali Gilmi, Bilär
