– Бу бәйге быел өченче тапкыр үткәрелә, елдан-ел катнашучылар да әкренләп арта бара. Быел да катнашырга теләк белдерүчеләр бар һәм алар тагын да артыр дип уйлыйбыз. Татар интернеты әлегә зур булмаса да, анда файдалы сайт авторлары, андый ресурслар бар.
Безнең бәйгедә гадәттәгечә җиде номинация бар. Алар арасыннан "Укытучы-җәүһәр" номинациясендә күпләгән укытучылар катнаша. Быел да 14 укытучы катнашырга теләк белдерде инде.
– Алар татар теле укытучылармы, әллә төрле фәннәрне укыталармы?
– Бу бәйгедә татар телендә белем бирүче укытучылар катнаша, әмма алар арасында күпчелеге татар теле укытучылары. Мисал өчен, рус теле, информатика һәм башка фәннәрне укытучыларның, укытучылар берләшмәләренең, мәгариф идарәсе хезмәткәрләренең дә үз сайтлары бар. Шулай ук укытучыларга ярдәмгә булган башка төрле сәхифәләр дә катнаша.
– Бу сәхифәләр барсы да татар телендә эшләгәнме соң?
– Татар телендә сәхифәләр гомумән арта да, кими дә дип әйтергә була. Бу интернет челтәре куйган таләпләргә күрә шулай. Милли җанлы, татарча проект эшләүчеләр дә бар. Татар конгрессының төрле төбәкләрдәге бүлекләренең сәхифәләре татар телендә эшләп китә.
Раил Гатауллин
Әмма интернетта татарча сәхифәләрне арттыру, аларны ныгыту калыпка салынмаган. Тагын бер ягы бар – татар телендә генә булган сәхифәләрне кешеләргә таныту күпкә авыр. Моның өчен татар интернетчылары өчен таныта торган махсус системалар, интернет проектлар кирәк. Мисал өчен каталоглар һәм биржалар, шулай ук башка төрле проектлар да булырга мөмкин. Әгәр шундый ресурслар була икән, татар телендәге мәкаләләр, татар телендәге файдалы мәгълүмат кулланучыга барып ирешәчәк. Моны ясаучы кешегә отышлы бер эш булачак. Татарча сәхифә ясаган кешегә ул нинди дә булса керем бирми, әгәр ул система киләчәктә җайга салына икән, ул үсеп тә китәчәк һәм керемле дә булачак.
– Бу системаны кемдер үз кулына алып эшләргә тиешме?
– Интернетта акча эшләү мөмкинлеге бар, әмма әлегә татар сәхифәләре моны эшли алмый. Әгәр без татар телендә реклам бирергә телибез икән, аны куярдай татар интернеты күпкә нык булырга тиеш. Анда меңәрләгән генә түгел, ә ун, йөз мең сайт була икән, татар телендә әлбәттә, бернинди проблем да булмый. Сайтлар әз булганда ул үз-үзен акламый. Татар интернетын үстерү өчен гаиләләрдә, мәктәпләрдә, университетларда татарча сайтлар ясауны арттыру кирәк. Шулай ук интернет челтәрендә татарча аралашу да кирәк. Акчага акча килә дигән шикелле, татар сайтларына татар сайтлары өстәлеп татар интернет тагын да ныгый барачак. Бу эшне җайга салу өчен эш бара. Кайбер татар интернетчылары берләшә дә башладык. Белгечләр дә арта башлады. Киләчәктә татар интернетында мондый мөмкинлекләр булыр дип ышанып калам.
– Әйе, кулланучы безнең сайтка кергәч тә ул иң өстә бәйгедә катнашучыларны күрә. Анда тагын "нигезләмә", "җәүһәрләр" дигән бүлекләр дә бар. "Катнашучылар" да быелгы бәйгедә һәр номинациядә кемнәр катнашканны күрергә мөмкин. "Җәүһәрләр" дигәннән, әйтәсем килә, татар сайтлары елдан-ел камиллеккә омтыла бара. Иң яхшы "Җәүһәр" дәрәҗәсе алган сайт үзенә күрә лауреат була һәм шушы бәйгенең җәүһәре дип санала. Ул башка сәхифәләргә, татар интернетына үрнәк булып тора. Ике ел дәвамында татар интернетына үрнәк булырдай сигез сайт сайлап алынды, аларга беренче урыннар бирелде. Алар алдагы бәйгеләрдә катнаша алмый. Алар кунак буларак бәйге тантаналарына һәрдаим чакырылып тора.
– Быелгы жюрига кемнәр керде?
– Безнең жюрида кемнәр бар икәнен дә бәйге турындагы сәхифәнең уң як исемлектән күреп барып була. Безнең узган елгы белгечләр һәм жюри әгъзалары бу бәйгенең хәле белән даими кызыксынып тора. Бу исемлек елдан-ел тулылана гына бара. Узган елгы экспертлар һәм жюри әгъзалары быел да калачак. Безнең бу исемлектә Татарстан Дәүләт шурасыннан Разил Вәлиев, министрлар кабинетыннан Фирая Шәйхиева һәм башкалар да бар. Без мәгариф министрлыгы, Дөнья татар конгрессы белән хезмәттәшлектә. Узган ел мәдәният министрлыгы да әлеге бәйгегә кушылып китте. Безнең бу бәйгенең иганәчеләре һәм ярдәмчеләре дә бар. Алар да елдан-ел арта бара.
