Uyın avtomatlarınıñ sanı respublikada 12 meñnän dä artıp kitkän ikän. Bu ölkädä däwlät kontrol’legen urnaştıru yözennän parlamentta qanun äzerlänä. Ul berençe uqılışnı ütkän ide inde. Qanun, uyın avtomatların barısın da ber cirdä tuplarğa, Kama Alanı yäki Qazan ippodromında urnaştırunı küz aldında tota. İkençe uqılışqa citkäç, qanunğa täqdim itelgän ber tözätmä arqasında xökümät häm parlament arasında qarşılıq kilep çıqtı. Mäs’älä, pänceşämbe könne parlament utırışında xäl itelergä tieş ide, ämma deputatlar, tözätmälärne qabul itmäde, kiçekterep torırğa buldı. Uyın avtomatları, salonnar, kazino kebek urınnar, Qazanda adım sayın urnaşqan. Eşmäkärlär, kafelar tabış kitermi başlağaç, alarnı tiz genä uyın salonnarına äyländerä torğan buldı, xätta inde bolay da yaxşı satıla torğan azıq-tölek kibetlären yabıp, ipi, söt urınnarına, binalarına uyın atvomatların kertep quydı. Awıllarda da andıy caylanmalar barlıqqa kilde, anda da dönyasın onıtıp, yäşlär dä, qartlar da uynıy başladı. Deputat Tufan Miñnullin, qanunnı tikşerü barğanda, äydä tıyıq bu äyberne, dip yalqınlı çığışlar yasadı.
Qanun, uyın biznesı belän şöğellänüne bötenläye belän tıymıy, barı älege uyın cihazların xakimiätlär bilgelängän urınnarda urnaştırunı küz aldında tota. Xökümät äzerlängän tözätmälärdä, barı Kama Alanı häm Qazan at sportı komplesksında ğına urnaştırırğa, başqa cirdä urnaştıru tıyarğa, dip äytelgän ide. Ämma deputatlar, komitet utırışında bu tözätmäne kire qağıp, avtomatlarnıñ urnaşu urının xökumät belän kileşterep, cirle xakimiätlär bilgeli, digän matdäne täqdim ittelär. Mondıy fiker belän kileşmiçä, xökumät räise urınbasarı Rawil Moratov, tiz arada matbuğat oçraşuın ütkärde. Anda ul pensiälären uynap betergän artlarnı, burıçqa batqan, urlaw, talawğa qädär barıp citkän yäşlärne misal itep kiterep, deputatlarnı uyın biznesınıñ mänfäğätlären yaqlawda gäyıpläde. İnde, sessiä köne kilep citte. Anda Prezident Mintimer Şäymiev ta üz qaraşın belderde, ul da, avtomatlarnı 2 genä urında urnaştıru yaqlı bulıp çıqtı. Ämma, deputatlar da üz pozitsiälärendä qalırğa buldı. Parlament räise Färit Möxämmätşin ike yaqnı kileşterü yulın taptı.Ul, qanun bik kiräk dide, ämma bäxäsle tözämä östendä eş äle tämamlanmağan, başqa mätdälären dä tözätep beteräse dä bar, äle federal qanun da qaralıp betmägän dip, mäs’äläne kiläse utırışqa qädär kiçekterergä täqdim itte. Qayber deputatlar, xäzer uq tawış birik, dip qarşı çığıp qaradı, ämma parlament räise, diskussiäne beterep, kiçekterü täqdimenä qarata tawış birergä çaqırdı. Deputatlarnıñ küpçelege räise täqdime belän rizalaştı.
Älegä qädär uyın biznesı iskeçä eşläwen däwam itä. «Azatlıq» radiosı xäbärçese Qazan üzägendä urnaşqan, ber uyın salonına kerep, avtomatlarnı häm uynawçılarnı kürep çıqtı. Salonnıñ citäkçese Aleksey äfände äytkänçä, alarğa äle cihazlarnı cıyarğa häm başqa cirgä küçärgä digän boyırıqlar kilmägän. İppodromğa küçüne, Aleksey xuplamıy, çönki anda bay keşelär genä barıp yöri alaçaq, di ul. «Belmim niçek alar anda xäl itärlär, yuın biznesına bik zur aqçalar äylänä. Minemçä bu eş yabılmas. Däwlätkä üzenä dä faydalı, bez bik zur salımnar tülibez här avtomattan», dip cawap birde salon citäkçese.
Äytkänebezçä, deputatlar, qanunğa tözätmälär kertüne häm 2nçe,3nçe uqılışta qabul itü eşen, kiläse utırışqa qädär, 3 martqa qaldırdı. Aña qädär, xökumät belän deputatlar, ber tözätmä tiräsendä niçek kileşerlär, äle tögäl äytep bulmıy, ämma belgeçlär, deputatlar. Prezident äytkän fikerne xuplar, uyın avtomatların urnaştıru öçen barı 2 genä urınnı qaldırırlar, dip farazlıy.
Bikä Timerova.
