Çärşämbe könne Mädäniät ministrlıysında uzğan matbuğat utırışında G.Kamal teatrınıñ Londonğa gastrol''lär belän barıp qaytuına yomğaq yasaldı. Anda teatr citäkçese Şamil Zakirov, baş rejisser Färit Bikçäntäev, aldınğı artistlar İrek Bahman, Äshär Şakirov, İskändär Xayrullin, İldus Äxmätcan qatnaştı.
Böyekbritaniäneñ iñ yaxşılardan sanalğan «Riverside Studios» säxnäsendä qamallılar G.Kamalnıñ "Berençe teatr", Zölfät Xäkimneñ "Telsez küke" p''yesa-romanı häm Rawil Boharayıvnıñ "Timer borçaq" äsäre täqdim ittelär. Riversayd Studios wäkile cäy aylarında Qazanğa kilep, ingliz tamaşaçısı öçen Kamal repertuarındağı äsärlärne üze saylap alğan ide.
Teatr citäkçese Şamil Zakirov süzlärenä qarağanda, tamaşa zur uñış belän uzğan, London tamaşaçıları tatar artistlarınıñ çığışın bik cılı häm qızıqsınu belän qabul itkän.
“Bu gostrol''lärdän bik qanatlanıp, kütärenke käyef belän qayttıq. Tamaşaçı bezneñ spektakl''lärne kütärenke qabul itte, tamaşa zalları tulı buldı. Häm bez uylıybız kiläçäktä bezneñ çit illärgä gostrol''lär yışraq bulaçaq. ”Teatrğa zur qızıqsınuların cirle tatar diaspora wäkilläre dä beldergän. Londonda yäşäwçe tatarlarnıñ berläşterü üzäge älegä yuq. Häm bu gastrol''lär tatar milli mädäniäte ölkäsendä xalıqara xezmättäşlek yulında berençe adım bulıp toraçaq, dide Şamil'' Zakirov.
London tamaşaçısı ayıruça Zölfät Xäkim äsäre buyınça quyılğan spektakl''gä mökibbän qalğan. Artistlar äytüençä, zal tulı xalıq, tın da almıy qarap, yäşle küzlär belän qaytıp kitkän. Tamaşaçılarnı şulay G.kamal artistlarınıñ berniçä kön däwamında öç törle janrda uynaw säläte soqlandırğan. Tatarstannıñ Tuqay büläge lawreatı Äzhär Şakirov gastrol'' tä''sirläre belän urtaqlaşqanda, tamaşaçınıñ spektakl''lärne añlamawınnan qurıqqanın äytte.
“Min uylağan idem inde, bu tamaşaçı bezneñ spektakl''lärne añlar mikän dip. Bigräk tä “Telsez kükene” añlamaslar, çönki bu milli tema. Cırlıylar, tatarnıñ bäxetsez yazmışı turında bara. Yuq. Menä küzlärenä qarap toram, şaqqattım, betkäç tä taralmadılar. Çıqqaç urap aldılar bezne, çäçäkkä kümdelär. Min aptırap qaldım. Küräseñ alarğa añlaşıldı tatar yazmışı, böten qatlawlığı belän. Tatarlar zalda küp tügel ide. Alar inde meskennär mine qoçaqlap aldılar da yılap uq cibärdelär.”Şunı äytergä kiräk, G.Kamal teatr Böyekbritaniädä uzuçı möselman mädäniäte festival''dä Rusiä islamın täqdim itüçe berdänber teatr. G.Kamal teatrınıñ Londonğa gastrol''lär belän kilüe turında Londonda näşer itelüçe "Times" gäzite yazıp çıqqan häm tatar teatrın "Öç yoldız"ğa bäyälägän. Teatrnıñ baş rejisserı Färit Bikçäntäev äytüençä, Böyekbritaniädä teatrlarğa birelä torğan iñ zur bäyä - biş yoldız. Rusiäneñ Mariin teatrı da zamanında "Dürt yoldız"lı bulğan.
Qısqası, tatar teatrınıñ xalıqara mädäni, iqtisadi elemtälär üzäge bulğan Londonda çığış yasap milli sänğät tarixın dönyağa çığuı bik zur waqiğa. Monı añlaw häm añlatu kiräklegen matbuğat oçraşuında çıqqan ber bäxäs kürsätte. Sergey Savvin isemle jurnalist tatarlarnı Londonğa baruın kürsätü nigä häm ni öçen kemgäder dälillärgä, isbatlap torırğa kiräk dip soraw birde.
Sänğat''kärlär isä milli teatrnı häm ğomumän tatar milläteneñ ruxi yözen çit illärgä kürsätü nindider kompleks nepolnotsennosti, tatarnıñ üz köçenä ışanmaw bilgese tügel. Tarixi säbäplär milli mädäniätne bastırıp kürsätmi toru omtılışı nindi komplekstan kilä dide dramaturg Zölfät Xäkim.
Menä bu bäxäs üze dä mondıy säyäxätlärneñ häm ul turıda jurnalistlarğa täfsille mäğlümat birüe niqädär kiräklegen kürsätä.
Kem belä bälki kiläçäktä İdel- Uralnıñ başqa xalıqları da dönyanıñ tanılğan säxnälärendä çığış yasayaçaq.
Gölnaz Şäyxetdin
