Çärşämbe könne Qazan Ratuşasında Qazan şähär Dumasınıñ çirattan tış 13 sessiä utırışı uzdı.
Kön tärtibendä barlığı 5 mäs'älä qaraldı. Şularnıñ berse Qazan şähäre Saylaw komissiäseneñ möräcäğäte ide. Bıyılnıñ 10 oktäberendä Qazanda initsiativa törkeme Saylaw komissiäsenä ike mäs'älä buyınça cirle referendum uzdırunı sorap möräcäğät itkän ide. Anıñ berençese - Passajir transportınıñ bügenge çeltären qaldırıp, keçkenä avtobuslar belän bergä, urta häm zur avtobuslarnı saqlap qalu, kiräk bulsa, avtobuslarnı arttıru, yaña transport marşrutların açu isäbenä passajirlarnı yörtü sıyfatın yaxşırtu belän sez kileşäsezme?" digän soraw bulsa, ikençese isä "Qazan şähäre munitsipal' berämlege başlığı - Qazan merınıñ şähär xalqı tarafınnan ğomumi tigez häm turıdan-turı yäşeren tawış birü belän, 2008 yılnıñ 1 ğinwarına qädär saylanırğa tieşlege belän sez kileşäsezme?". Komissiä isä älege möräcäğätne Qazan Duması deputatları tikşerüenä çığarırğa buldı.
Qazan şähäre Dumasınıñ zakonlılıq, xoquq tärtibe häm cirle üzidarä mäsäläläre Daimi komissiäse räise Niqolay Rıbuşkin cirle referendumğa täqdim itkän sorawlarnıñ zakonnarğa turı kilü-kilmäwen açıp saldı. Niqolay Rıbuşkin süzlärenä qarağanda, berençe soraw döres quyılmağan. Süzlärne törle mäğnädä añlap bula. Mäsälän, "Avtobuslarnı arttıru" digän süzlärne niçek añlarğa? Avtobuslar sanın arttıru yäki avtobuslarnıñ ülçämen arttırumı? Ber soraw eçendä berniçä soraw quyılğan. Alarnıñ härbersenä "yuq" yäki "äye" dip cawap birep bula. Niqolay Rıbuşkin süzlärençä, bu sorawğa cawap birü üzennän soñ nindi näticälär alıp kilüe bilgesez.
Şulay itep, Niqolay Rıbuşkin sorawnıñ Tatarstan Respublikasınıñ "Cirle referendum turında"ğı Zakonınıñ 10 maddäse 5 bülegenä turı kilmäwen rasladı. İkençe soraw mäsäläse buyınça çığış yasağanda, Niqolay Rıbuşkin şähär Ustavına tayandı. Anıñ süzlärenä qarağanda, cirle referendumda barı tik cirle ähämiätkä iä bulğan mäs'älälär çığarıla.Şähär merın qayçan saylaw kiräklegen bügen Qazan xalqı bilgelämi. Bu wäqälätkä Tatarstan Respublikası däwlät orğannarı iä.
2004 yılnıñ 21 oktäberennän 21 noyäberenä qädär Qazan xalqı cirle üzidarä orğannarı strukturasın üze saylarğa teläk beldermiçä qala. Bu eşne üz östenä respublika ala. 2010 yılnıñ dekaberenä qädär şähär merı berençe möddätkä deputatlar tarafınnan saylana. Mernı ikençe möddätkä saylaw xoquqına isä şähär xalqı iä bulaçaq. Cirle referendumğa täqdim itkän sorawnı Niqolay Rıbuşkin respublikanıñ "Cirle referendum turında"ğı Zakonınıñ 10 maddäseneñ 1, 4, 5 büleklärenä turı kilmi dip belderde.
Şulay itep, Şähär Dumasında astan kilgän täqdimnärne kire dä qaqmıylar, qabul da itmilär.
Gölnaz Şäyxetdin
