Respublikada bu aralarda säyäsi tormış ällä ni görläp tormasa da, ara-tirä törle waqiğalar bulıp tora. Düşämbe könne, mäsälän, Qazanda berniçä säyäsi firkäläreneñ Tatarstan bülekçäläre wäkilläre jurnalistlar belän bergä Tügäräk östäl utırışına cıyıldı. 5 fevral’ könne uzğan Tügäräk östäl söyläşüe Patriotı Rossii-Rusiä patriotları firkäse cirle bülekçäseneñ binasında uzdı. Anda respublikada eşläp kilüçe 10 säyäsi firkä bülekçäseneñ wäkillärenä çaqırılğan bulğan. Läkin süz irege turında fikerläşügä şularnıñ nibarı 4 genä kilde. Alar arasında SPS-Uñ köçlär berlege, Rusiäneñ liberal’-demokratlar firkäse, Rusiäneñ berdäm sotsialistik firkäse häm Spravedlivaya Rossiya-Ğädel Rusiä firkäse. Häm, älbättä inde, Rusiä patriotları firkäse wäkilläre. Şulay uq söyläşüdä jurnalistlar da qatnaştı.
Tügäräk östäldä kübräk tänqit süze menä şul jurnalistlarğa, mäğlümät çaraları wäkillärenä eläkte dä inde. Törle firkä wäkilläre tatarstan xalqı törle yaqlı häm tulı mäğlümät ala almıy, dip borçıldı. Häm respublika mäğlümät çaralarında üzläre xaqında mäğlümät bulmawnı assızıqladı. Xäyer, älege wazğiättä firkä wäkilläre ğädättägeçä Tatarstan citäkçelegen ğäyeplämäde. Monda jurnalistlar üzläre ğäyeple, digän fiker belän barısı da diärlek kileşte diärgä bula. Rusiä patriotlarınıñ respublika bülekçäse başlığı Rawil Xösnullin jurnalistlarda eçke senzura barlığın äytte, ä LDPRnıñ cirle oyışması citäkçese Vyaçeslav Zubakov mäğlümät çaraları wäkillären xätta eşli belmäwdä häm aqçağa satıluda ğäyepläde, dip yazıp çıqtı Kommersant gäcite. Läkin jurnalistlar da älege däğwälarnı tınıç qına tıñlap utırmadı. Nigä sez süz irege turında saylawlar aldınnan ğına iskä töşeräsez, bez yazar idek, nindi mäğlümät birä alasız soñ sez, dip qarşı kilde.
Söyläşüneñ axırında cıyılğan firkä wäkilläre Tatarstan prezidentına möräcäğät yulladı. Anda Rusiä häm anıñ çiklärennän tış ta liberal säyäsätçe häm demokratik qimmätlärne yaqlawçı bulıp tanılğan Mintimer Şäymievnı respublikada süz irege belän kilep tuğan wazğiätne yaxşırtuda yärdäm itärgä çaqırğannar. Çönki mäğlümät çaralarında beryaqlı ğına mäğlümät taratu respublikanıñ däräcäsenä zıyan kiterä dip qayğırta LDPR, Rusiä patriotları häm Berdäm Rusiä sotsialistik firkä wäkilläre. Çarada qatnaşqan tağı ike firkä bu möräcäğätne imzalawdan baş tarttı.
Şulay itep, qayber säyäsi firkä äğzäläre Tatarstanda süz irege, mäğlümät taratu mäs’äläsendä problemalar bar dip sanıy. Xäyer, satuda törle yünäleştäge gäcitlär bar, ällä ni cäberlängän jurnalistlar turında da işetelmi. SPS-Uñ köçlär berlegeneñ cirle bülekçäse wäkile Pavel Sigal da Tatarstanda süz irege bar, dip sanıy. Küpme yazğanım buldı matbuğat çaralarına, ber genä yazmam da basılmıy qalmadı. Min, kiresençä, federal’ däräcädä, bigräk tä Mäskäwneñ telekanallarında mäğlümät bik çiklänep birelä, dip sanıym, dide Pavel Sigal. Respublikanıñ Watanım tatarstan gäciteneñ baş möxärrir urınbasarı, Dönya dilbegäse kem qulında säyäsi kitabı avtorı Mansur Mortazin da bezdä süz irege belän xällär qänäğätlänerlek, dip sanıy.
Demokratiä, süz irege bezdä qısıla dip min äytä almıym. Bezdä şaqtıy kisken fikerlär äytelä. Häm alar öçen kemder şeltä ala dip tä uylamıym. Min üzem dä yazğan süzläremä, fikerläremä qarata östän nindider kisken süzlär işetkänem yuq. Älbättä, närsäneder äytmiçä qaldırırğa turı kilä inde ul. Süz irege 100 protsent bulmıy häm bula da almıy. Läkin tatarstanda süz irege şaqtıy däräcädä bar dip sanıym minBu süz irege turında jurnalist Mansur Mortazin fikerläre ide. Xäyer, alda äytkänebezçä, berniçä firkäneñ tatarstan bülekçäse wäkilläre respublikada mäğlümät irege yuq dip sanıy häm anı buldıruda ömetlären Mintimer Şäymievqa bağlıy.
Gölnaz İlgizär
