Mäskäwneñ qayber mäğlümät çaraları yuğaltqan, xätta anı eşennän dä alıp, däwalanırğa cibärergä ölgergän Mintimer Şäymiev tabıldı. Sişämbe kiçendä ul Germaniäneñ Saksoniä cirenä kilde. Hawa alanında anı Saksoniäneñ premyer-ministrı urınbasarı Tomas Yurk qarşı aldı. Şäymiev Saksoniäneñ Leipzig şähärendä uza torğan kürgäzmälärdä häm Tatarstannı täqdim itü çarasında qatnaşuçı respublika wäkilçelegen citäkli. Respublika wäkilläre arasında Tatarstannıñ xökümäte äğzäläre, eşquarlar, ere sänäğät şirkätläre citäkçeläre. Alar Leipzigta uza torğan avtocihazlar citeşterüçelärneñ Z-2007 häm maşina yasawçılarnıñ İntec kürgäzmälärendä qatnaşaçaq. Şulay uq tatarstanlılar respublikanıñ säwdä häm iqtisadi mömkinleklären täqdim itäçäk Saksoniädä. Älege çarada Avstriya, Germaniya, Macarstan, Şveytsariya häm başqa illärdän barlığı 150dän artıq şirkätlär qatnaşa. Alar öçen 400 kvadrat metr mäydanında Tatarstannıñ mömkinlekläre kürsäteläçäk.
Monnan tış, Mintimer Şäymiev Leipzig universitetı belän tanışaçaq. Ä pänceşämbe könne Drezden şähärendä urnaşqan Saksoniäneñ bio-texnologiälär üzägenä baraçaq. Tatarstan prezidentı Saksoniäneñ premyer-ministrı Georg Milbradt belän dä oçraşıp söyläşäçäk. Äytergä kiräk, Saksoniä başlığı belän Mintimer Şäymievnıñ berençe genä oçraşuı tügel. 2006 yılnıñ mayında Milbardt Qazan inde kilep kitkän ide. Ul waqıtta xezmättäşlek turında kommyunike dä imzalanğan ide. Älege dokumentta Saksoniä belän Tatarstan arasında maşina, avtomobillär citeşterü, nefteximiä tarmağında xezmättäşlekne üsterü xaqında äytelä.
Äytergä kiräk, Saksoniä häm Tatarstan şaqtıy ğına oşağan töbäklär dä. Saksoniä Germaniädä federal’ cir statusında tora, anıñ üz konstitutsiäse, äläme, gerbı bar. Şuña da, Rusiä belän yaña wäkälätlärne büleşü turındağı şartnamä öçen köräşkän Tatarstanğa Mintimer Şäymievnıñ anda baruı ayırım ber mäğnägä iä. Monnan tış, Saksoniädä Tatarstanda kebek maşinalar citeşterü tarmağı eşläp kilä. Şul säbäple, ikeyaqlı xezmättäşlek uñışlı bulır, dip ömetlänälär respublikada.
Ğomumän, Germaniä belän dä Tatarstannıñ araları şaqtıy nıq. 2006 yılda ike aradağı säwdä äyläneşe soñğı yıllarda iñ yuğarı noqtağa citep, 800 million dollarğa citä yazğan. Respublikağa investitsiälär kertü buyınça da almannar Britaniä belän Şveytsariädän genä qalışa. 50dän artıq Tatarstan şirkäte Germaniäneñ törle oyışma häm firmaları belän iqtisadi elemtädä tora. Tatarstanlılar Leipzigta üzlären tanıtqannan soñ, älege sannar tağı da artır, digän ömetlär şaqtıy respublikada. Mintimer Şäymiev tä, bez qatnaşqan çaralar, respublikanıñ Leipzigta ütäçäk investitsiä forumı germaniä häm başqa Evropa illäre belän xezmättäşlekne üsterü öçen bik yaxşı mömkinlek aça, dip belderde. Ğädättägeçä yılmayıp torğan, bar qarağan närsäse belän qızıqsınuçı, soraştıruçı prezident awıru yäki tiz arada yalğa kitärgä cıyınuçığa oşamağan ide. Xäzer Tatarstan prezidentına yaña media höcümnär oyıştıruçılarğa tağın närsä uylap çığarırğa turı kiler? Rusiädäge bügenge wazğiättä monısın şaqtıy yaqın kiläçäk kürsäter digän şik tudıra.
Gölnaz İlgizär
