Tatarstanda sektalar belän köräş oyıştırılmağan. Xätta alarnıñ respublikadä nindi isemdä häm küpme buluı da tögäl mäğlüm tügel. Älege sektağa eläkkän keşe bu problema belän berüze köräşergä mäcbür, döresräge anıñ yaqınnarı. Çönki terkälgändä barı dini oyışma bulıp yazıla. Tatarstan Ministrlar Kabinetı qarşındağı Din eşläre Şurası baş belgeçe Marina Fasixova äytüençä, Tatarstanda 1400 dini oyışma terkälgän. Şunıñ 1200гә yaqını möselman häm pravoslaw, qalğannarı başqa dini oyışmalar. Alar arasınnan sektalarnı ayırıp qaraw öçen maxsus tikşerenülär kiräk. “Moskovskiy komsomoles”gazetası yazuınça, Rusiä Dinnär häm sektalarnı öyränü üzäge citäkçese Aleksandr Dvorkin bu könnärdä deputatlarğa mäskäwlälelär iñ zarlanğan sektalar isemlegen täqdim itkän. Berençe urında sayentologlar tora, ikençe urında “Anastasiä” xäräkäte, öçençesendä - munnitlar. Sayentologlar iñ küp tamır cäygännär. Alarnıñ dönya buylap ber könlek kereme genä 3-5 million dollar ikän. Bu isä anda yörüçelärdän cıyılğan aqçalar. Mäskäwdä isä alarnıñ 4 oyışması bar. Tizdän Yevropada iñ zur ştab-fatirnı da Mäskäw üzägendä tözergä cıyınalar. Sayentologlar oyışması Qazanda da bar. Bu xaqta Ministrlar Kabinetı qarşındağı Din eşläre Şurası baş belgeçe Marina Fasixova:
Sayentologlar turındağı mäğlümat bezneñ oyışmada bar. Däwlät terkälgän dini oyışmalar eşçänlege belän härdaim qızıqsınıp tora häm alarnıñ närsä belän şöğellängännären belä. Çönki alar üzläreneñ qayda urnaşqanın terkägändä yazalar. Şulay uq alar Qanun nigezendä, üz eşçänlekläre turında xisap birep torırğa tieşlär.Marina Fasixova äytüençä, terkälmägän sektalarnı küzätü hiç mömkin tügel, çönki alar härwaqıt üzläreneñ cıyılu urınnarın üzgärtep toralar.
Marina Fasixova şulay uq Mäskäwdä tamır cäygän munnitlar isemle sekta Qazanda räsmi terkälmägän, dide. Ämma bilgele bulğança, 90 yıllar azağı-2000 yıllar başında Qazanda alar “KARP” digän yäşlär oyışması bulıp yördelär. Yäşlärne Qazan üzägendäge fatirda cıyalar ide. İnde menä berniçä yıl alar elekke urınnarında kürenmilär.
Ğomumän, räsmi bulmağan mäğlümatlarğa qarağanda, Qazanda 20гә yaqın sekta bar dip isäplänä. Alar küpçelektä xalıqnı yal könnärne törle mädäniät yortlarında cıyalar. Balalar öçen maxsus çaralar oyıştırıla. Bu qapqanğa kübräk tormışta üz qiblası bulmağan keşelär elägä. Alardan aqça suıru da ciñel, çönki sektanıñ töp maqsatı – tabış, yäğni xalıqtan aqça cıyu.
Ägär ber 3-4 yıl elek Tatarstanda sektalar turında şaw-şu qupqan bulsa, xäzer tınıçlıq urnaştı. Respublikada sektalarğa qarşı eşläw oyışması da bar ide. Anda kübräk balaları älege bälägä eläkkännärneñ ata-anaları kerde. Läkin xäzer bu oyışmanıñ da eşçänlege işetelmi.
Landış Xarrasova
