Aprel'dä Qazanğa Bötendönya Mirası şähärläre Oyışması baş särqatibeneñ kilüe kötelä. Ul Qazan merı belän oçraşıp Bötendönya mirası şähärläreneñ 9нчы kongressına äzerlek mäs’äläläre belän tanışaçaq. Qazanda älege zur çara 19 iyün könne açılaçaq. Biregä 90нан artıq ildän meñnän artıq keşe qatnaşır dip kötelä. Älege kongressta süz “Mädäni Miras häm iqtisad” turında baraçaq. Bötendönya mirası şähärläre 9нчы kongressında çit illärdän küp tatar arxitektorları häm ğalimnäre qatnaşaçaq. Baqsañ Finlyandiä, Äzärbäycan, Qazaqstanda häm tağın küp kenä Rusiä töbäklärendä baş arxitektorlar bulıp millättäşlärebez xezmät quya ikän. Ğomumän, bu çarada tatarlıqqa şaqtıy basım yasarğa uylıylar – kilep çıqsa inde. Kongress baraçaq 5 räsmi tel arasınnan – inglizçä, fransuzça, ispança, rusça berse tatar tele bulaçaq. Ana telebezdä maxsus seksiä dä eşliäçäk. Dimäk, Mädäni Mirasnı saqlawda totılaçaq aqçalar xaqında tatarça fiker alışaçaqlar. Kongressnıñ teması – Mädäni miras häm iqtisad. Bu xaqta Qazan şähäre Başqarma komitetınıñ tellärne üsterü häm ictimaği oyışmalar belän eşläw bülege citäkçese İrek Arslanov:
Dön'yaküläm bu mäs’äläne tatar telendä söyläşä alu zur uñış dip sanıym. Ul çittä yäşäwçe tatarlarğa tel turında ğına tügel, ä dönyadağı mirasnı saqlap qalu buyınça söyläşü öçen zur mömkinlek birä. İrek Arslanovtan Qazanda qunaqlarğa kürsäter mädäni miras barmı dip qızıqsınğaç. Biregä problemalar xaqında söyläşergä kilälär, maqtanu maqsat tügel dide. Şulay da kongressqa Tatar bistäse buyınça ayırım utırış ütkärü täqdim itelgän. Anda Tatar bistäseneñ bügenge xäle belän tanıştıraçaqlar häm anıñ kiläçäk planı kürsäteläçäk.
Kongressnıñ finans çığımnarı 3 million dollarğa yaqın. Şunıñ iñ küp öleşen Amerikanıñ Getti isemendäge häykällärne saqlaw fondı, Yevropa Şurası biräçäk, şulay uq bu çarağa Qazan xakimiäte dä üz öleşen kertä.
Älege kongress ike yılğa ber tapqır uza häm anda UNECKO isemlegenä kertelgän tarixi şähärlärne saqlaw belän şöğellänüçe däwlät keşeläre, säyäsätçelär häm ekspertlar cıyıla. Fänni utırışlarda tarixi häm mädäni häykällärneñ şähär üseşe iqtisadına yoğıntısı qaralaçaq. 90нан artıq ildän kilgän meñnän artıq keşeneñ 117 millättäşlärebez bulaçaq. Qazan şähäre Başqarma komitetınıñ tellärne üsterü häm ictimaği oyışmalar belän eşläw bülege citäkçese İrek Arslanov äytüençä, Bötendönya mirası şähärläre 9нчы kongressı Tatarstan öçen zur ähämiätkä iä. Xäzer Qazanda bu uñaydan oyıştıru komitetı tözelgän. Amerikanıñ Getti fondı belän berlektä çaralar isemlelege qarala.
Landış Xarrasova
