Estoniädä bu aralarda barğan waqiğalar xaqında Rusiädä bik küp mäğlümät birälär, kürsätälär, yazalar. Sovet soldatına häykälne küçerü uñayınnan älege ilgä qarata bersennän-berse qırısraq çaralar kürergä täqdim itüçelär dä az tügel. Tatarstanda isä bu xällärgä nindi mönäsäbät kürsätelä, xalıq bu xaqta mäğlümätleme? Tatarstanlılar da Estoniädäge waqiğalar xaqında xäbärdar. Çönki Sovet soldatına häykäl tiräsendäge xällär xaqında, Rusiä säyäsätçeläreneñ, qayber cämäğät eşlekleläreneñ añlatmaları, älege ilgä qarata qırıs täqdimnäre xaqında bik täfsilläp, küpläp söylilär häm kürsätälär üzäk mäğlümät çaraları. Bu xaqta işetmi qalmawçılar yuq diärlek. Ä menä Rusiäneñ üzendäge häykällärne küçerä oçraqlarına ällä ni iğtibar itüçe yuq. Menä mäsälän, şuşı könnärdä genä Mäskäw yanındağı Ximki şähärendä Watan suğışında ülüçelär kümelgän oçuçılarnıñ qäberlären küçerä başlağannar. Bu xaqta internetta şaqtıy ğına mäğlümät tabıp bulsa da, Rusiäneñ TV kanalları da, üzäk matbuğatı da xäbär itmäde. Sovet soldatları häykälenä qul tiderergä Estoniägä genä yaramıy küräseñ, ä menä rusiälelärneñ suğış qaharmannarı qäberlären küçerüläre xilaf sanalmıy.
Ğädättä dönyadağı häm ildäge yañalıqları üzäk mäğlümät çaralarınnan ala torğan küpçelek tatarstanlı älbättä Ximkidağı ğämällär turında berni dä belmi. Bezneñ qazanlılardan andağı xällärgä mönäsäbätlären beleşergä teläwebez uñışsız bulıp çıqtı. Şuña da, Azatlıq tıñlawçılarına Ximkidağı wazğiät turında mäğlümät citkerer öçen bez älege şähärdä yäşäwçe Denis Wäligä möräcäğät ittek. Xäzer anıñ belän bulğan äñgämädän özeklär tıñlağız.
Çınlap ta, Ximkida, Leningrad yulında ber aviatsiä berläşmäse bar. Aña kergändä Watan suğışı waqıtında häläk bulğan oçuçılar cirlängän, alarğa häykäl quyılğan. Şähär idäräse şul qäberlekne ziratqa küçerergä uylağan. Şähär xalqı bu eşlärgä nindi dä bulsa qarşılıq kürsätmi, bernindi piketlar da, demonstratsiälär dä yuq şähärdä Şulay itep, Ximkida da Estoniädäge kebek ük suğışta häläk bulğan xärbilärneñ qäberen küçerep yatalar. Läkin şuşı säbäple nindi dä bulsa qarşılıq çaraları şähärneñ üzägendä dä, Rusiäneñ başqa töbäklärendä dä ütmi, bu xaqta xätta yazuçı, belüçe dä yuq. Ä menä Estoniädäge häykäl tiräsendäge wazğiätkä mönäsäbät belderü Rusiädä şaqtıy üzençälekle räweşlär ala. Mäsälän, Yıraq Şärıqta Estoniädä citeşterelgän tawarlarnı satıp almasqa çaqıralar. Xäyer, Tatarstanda andıy uq ğämällärgä barıp citmädelär. Kibetlärdä eston tawarlarınnan baş tartırğa cıyınmıylar, satıp aluçılar arasında da bezgä eston äyberläre kiräkmi, diüçelär kürenmi. Säyäsätçelär, ictimaği xäräkät wäkilläre arasında da Estoniädäge waqiğalar uñayınnan belderülär işetelmäde.
Gölnaz İlgizär
