Xökümätlär asılda üz citeşsezleklären faş itärgä yaratmıy. Säyäsätçelär xalıqnı ni qädär ömetländersälär dä, şulay tieş dip qabul itälär. Tabiği süz betkän, ni genä äytsäñdä, xalıqnı künderä almağan çaqlar bula. Menä küp kenä illärdä kebek ük Törkiä dä dön'yaküläm krizisnıñ tä'sirennän qotıla almadı.
Ämmä krizisqa qädär ük, Törkiäneñ burıçları küp ide. 2008 yıl axırında başlanğan ekonomik krizis Törkiäne tağın da «bärde». Eksportı 40 %-qa töşte, eşsezlär sanı bik küpkä arttı. Statistik mäğlümatlarğa qarağanda, yaş'lärnej 25 %-nan artığı eşsez. Xalıqnıñ satıp alu mömkinlege kimü säbäple, inflyatsiä üsmi kebek kürensä dä, keşeneñ här kön qullanğan azıq-tölek, darü, yäki transport çığamnarı üsä bara. Monı bazarğa yörgän xatın-qızlar yaxşı belä.
Krizisnı çişüdä Ärdoğan xökümäte Putin çaraların kürergä batırçılıq itmi. Putin yazmış şuqlığı digändäy, Ärdoğan belän ber ük köne krizisqa üz cawabın birgän, Pikolavağa çaqırtqan eşmäkärlärne köçläp, yä şuşı kileşügä qul quyasız, yäisä sezneñ fabrik-zavodlarnı däwlät qaramağına alam dip kisätep, alarnı berniçä ay tülänmägän eş xaqların tülärgä mäcbür itkän ide. Ämmä irekle bazar şartlarında mondıy metodlarnı qullanıp bulmağanlıqtan, Ärdoğan da başqaçaraq yullar ezli başladı.
Xökümät tä şuşı krizistan intekkän eşmäkärlärne, eşsez qalğannarnı tınıçlandıru öçen başta öy cihazları, avtomaşinalardan alınğan östämä salımnı waqıtlıça töşerde.
4 iyüldä isä “Yaña investitsiälärgä, yaña eş urınnarına kapital saluğa xökümätneñ yärdäm paketı” iğlan itelde. Şuña kürä, Törkiä täräkqıät yağınnan dürt rayonğa bülenä. Berençe rayonğa İstanbul, Anqara, İzmir, Bursa, Äskişähir kebek şähärlär kerä. Şuşı şähärlär İzmirdän qala barısı da ilneñ tön'yak-könçığışında, İzmir isä Ägäy diñgeze yarında urnaşqan. 4-nçe rayon isä ilneñ könçığışında, yäğni ilneñ iñ artta qalğan öleşe.
Yärdäm paketınıñ mäksatı - yaña eş urınnarı buldıru, yäğni eşsezlek belän köräşü. Berençe rayondağı illärdä başlıça yuğarı texnologiä kiräk bulğan avtomaşina, elektronik, daru, maşina tözü häm optik cihazlar eşläp çığarğannarğa ber milliard lira tiräsendä investitsiä yärdäme bireläçäk. Östämä xezmät iäsen eşkä alğan öçen eşmäkär eşçe öçen tülägän sotsial iminiät salımınnan yıl azağına qadär azat iteläçäk.
Berençe häm ikençe rayon şähärlärendäge tekstil' zavodların öçençe häm dürtençe rayonnarğa küçergän xucalar aldağı berniçä yıl däwamında 20 % urnına, 5 % qına salım tüläyäçäk.
Xökümätneñ yärdäm paketı iğlan itelgäç ük, İstanbul industriä oyışması, İzmir säwdä oyışması, Törkiä eksportçıylar mäclese bu çarağa uñay bäya birgändä, Çinovniklar hönär berlekläre konfederatsiäse monı xalıqnıñ aqçasın baylarğa taratu dip bäyäläde.
Törkiäneñ iñ bay eşmäkärlären üzendä cıyğan Törkiä industriä eşmäkärläre oyışmasınıñ citäkçese Arzuxan Doğan Yalçındağ: “Bu yärdämnär bik yaxşı. Läkin ğamälgä aşırıla alır mikän? Däwlätneñ defitsitların 90-nçı yıllarda bulğan kebek bankalar finanslayäçäkmı? Ul çaqta eşmäkärlär qaydan kredit tabaçaq?”, dip mondıy çaralarnı gämälgä aşıru öçen aqça kiräklegenä işarä itte.
Qısqası, xökümätneñ niäte yaxşı, ämmä bu proyekt aqçasızlıq säbäple, matur süzlär bulıp qalmağayı digän borçılu häm qurqu bar. Şuşı qurqu öçen isä baytaq säbäp tä bar. Çönki krizis waqıtında säyäsätçelär çınbarlıqnı mömkin bulğan qadär yäşerergä tırışa.
Ämmä krizisqa qädär ük, Törkiäneñ burıçları küp ide. 2008 yıl axırında başlanğan ekonomik krizis Törkiäne tağın da «bärde». Eksportı 40 %-qa töşte, eşsezlär sanı bik küpkä arttı. Statistik mäğlümatlarğa qarağanda, yaş'lärnej 25 %-nan artığı eşsez. Xalıqnıñ satıp alu mömkinlege kimü säbäple, inflyatsiä üsmi kebek kürensä dä, keşeneñ här kön qullanğan azıq-tölek, darü, yäki transport çığamnarı üsä bara. Monı bazarğa yörgän xatın-qızlar yaxşı belä.
Krizisnı çişüdä Ärdoğan xökümäte Putin çaraların kürergä batırçılıq itmi. Putin yazmış şuqlığı digändäy, Ärdoğan belän ber ük köne krizisqa üz cawabın birgän, Pikolavağa çaqırtqan eşmäkärlärne köçläp, yä şuşı kileşügä qul quyasız, yäisä sezneñ fabrik-zavodlarnı däwlät qaramağına alam dip kisätep, alarnı berniçä ay tülänmägän eş xaqların tülärgä mäcbür itkän ide. Ämmä irekle bazar şartlarında mondıy metodlarnı qullanıp bulmağanlıqtan, Ärdoğan da başqaçaraq yullar ezli başladı.
Xökümät tä şuşı krizistan intekkän eşmäkärlärne, eşsez qalğannarnı tınıçlandıru öçen başta öy cihazları, avtomaşinalardan alınğan östämä salımnı waqıtlıça töşerde.
4 iyüldä isä “Yaña investitsiälärgä, yaña eş urınnarına kapital saluğa xökümätneñ yärdäm paketı” iğlan itelde. Şuña kürä, Törkiä täräkqıät yağınnan dürt rayonğa bülenä. Berençe rayonğa İstanbul, Anqara, İzmir, Bursa, Äskişähir kebek şähärlär kerä. Şuşı şähärlär İzmirdän qala barısı da ilneñ tön'yak-könçığışında, İzmir isä Ägäy diñgeze yarında urnaşqan. 4-nçe rayon isä ilneñ könçığışında, yäğni ilneñ iñ artta qalğan öleşe.
Yärdäm paketınıñ mäksatı - yaña eş urınnarı buldıru, yäğni eşsezlek belän köräşü. Berençe rayondağı illärdä başlıça yuğarı texnologiä kiräk bulğan avtomaşina, elektronik, daru, maşina tözü häm optik cihazlar eşläp çığarğannarğa ber milliard lira tiräsendä investitsiä yärdäme bireläçäk. Östämä xezmät iäsen eşkä alğan öçen eşmäkär eşçe öçen tülägän sotsial iminiät salımınnan yıl azağına qadär azat iteläçäk.
Berençe häm ikençe rayon şähärlärendäge tekstil' zavodların öçençe häm dürtençe rayonnarğa küçergän xucalar aldağı berniçä yıl däwamında 20 % urnına, 5 % qına salım tüläyäçäk.
Xökümätneñ yärdäm paketı iğlan itelgäç ük, İstanbul industriä oyışması, İzmir säwdä oyışması, Törkiä eksportçıylar mäclese bu çarağa uñay bäya birgändä, Çinovniklar hönär berlekläre konfederatsiäse monı xalıqnıñ aqçasın baylarğa taratu dip bäyäläde.
Törkiäneñ iñ bay eşmäkärlären üzendä cıyğan Törkiä industriä eşmäkärläre oyışmasınıñ citäkçese Arzuxan Doğan Yalçındağ: “Bu yärdämnär bik yaxşı. Läkin ğamälgä aşırıla alır mikän? Däwlätneñ defitsitların 90-nçı yıllarda bulğan kebek bankalar finanslayäçäkmı? Ul çaqta eşmäkärlär qaydan kredit tabaçaq?”, dip mondıy çaralarnı gämälgä aşıru öçen aqça kiräklegenä işarä itte.
Qısqası, xökümätneñ niäte yaxşı, ämmä bu proyekt aqçasızlıq säbäple, matur süzlär bulıp qalmağayı digän borçılu häm qurqu bar. Şuşı qurqu öçen isä baytaq säbäp tä bar. Çönki krizis waqıtında säyäsätçelär çınbarlıqnı mömkin bulğan qadär yäşerergä tırışa.
