Moñarçı da Evropa keşe xoquqları mäxkämäse Törkiäne xökem itkäne bar ide. Ämma mondıy ruxtağı ğayıpläw berençe tapqır bulğanlıqtan, küplärneñ iğtibarın cälep itte.
Mäxkämä Törkiäneñ Evropa keşe xoquqları kileşüeneñ keşelärgä naçar möğalämä kürsätü häm cäberläwne tıyğan öçençe, keşe tigezlegen bozunı tıyğan undürtençe häm yäşäw xoquq turındağı ikençe maddälären bozuda gäyeple taptı. Törkiä şuşı qarar nigezendä Evropa keşe xoquqları mäxkämäsenä şiqayät beldergän xatınğa 36500 yevro kompensatsiä tüliäçäk.
2002 yılda Naxidä Opuz isemle xatın Evropa keşe xoquqları mäxkämäsenä üzen qinağan, pıçaq belän cäräxätlägän, üterü belän yanağan, soñraq isä İzmirğa qaçqanda anasın mıltıq belän atıp ütergän elekke ire H.O.-ğa qarşı däwlät mine saqlıy almadı digän şiqayät belän möräcäğät itkän ide.
Evropa keşe xoquqları mäxkämäse Evropa Şurası tarafınnan 1950 yılda tözelgän. Bügen 47 il tarafınnan qabul itelgän keşe xoquqları mäsäläsendä iñ yuğarı mäxkämä bularaq qabul itelä. Evropa berlegenä äğza bulu öçen şuşı mäxkämäne dä tanu şart.
Törkiä bügengä qadär meñgä yaqın xökem protsessı arqılı millionnarça yevro kompensatsiä tüläde. 2008 yılda ğına da Evropa keşe xoquqları mäxkämäse Törkiäne 5 million 700 meñ evro kompensatsiä tülärgä xökem itte. Äytergä kiräk, Törkiä belän Rusiä 47 il arasında caza tüläwdä iñ yuğarı urınnarnı biläp, dürtençe urında tora.
İnde soñğı qarar Törkiädä ğailädä köç qullanu häm cäberläwneñ taralğan buluın isbatlıy. Tabiği, monnan iñ küp zararnı xatın-qızlar kürä. Uzdırılğan tikşerülärgä qarağanda, Törkiädä här un xatınnıñ dürtese irläre tarafınnan törleçä cäbärlänä. Tulayım alğanda, kiäwdäge xatınnarnıñ 39 %-ı köç qullanuğa, 15%-ı censi yaqtan köçläwgä, 42% gäwdä häm censi köç qullanuğa duçar bula. Ä 44%-ı isä ruxi cäberläwgä yäki faydalanuğa duçar itelä.
Mondıy xällärgä duçar bulğan xatın-qızlar, bigräk tä tön'yak-könçığış belän urta Anatoliädä küp ikän. Monda här ike xatınnıñ berse naçar mögälämä kürä. Yuğarı belem alğan xatınnar arasında bu protsent kim. Läkin şulay da un xatınnıñ öçese köç qullanuğa duçar bula. 15 yäştän keçeräk qızlarnıñ 7 %-ı censi yaqtan faydalana. Monıñ säbäbe nigezdä borınğı gädät-göreflär, radikal' İslam häm keşeçelek normalarınıñ bigräk tä belemsez xalıq arasında tübän buluın äytep bula.
Evropa keşe xoquqları mäxkämäseneñ berençe märtäbä ilgä şundıy caza birüe dä problemnıñ nindi citdi buluına işarä itä. Xökümätne bu qarar bik tınıçsızlandırdı. Başta premyer häm ministrlar reaksiä kürsätte.
Anqara şunda uq Evropa keşe xoquqları mäxkämäse awır wäzğıättä reforma yasalırğa tieş, dip Strasburgqa möräcäğät itte. Çınnan da, Evropa keşe xoquqları mäxkämäsendä bgenge köndä 105 meñnän artıq möräcäğät xökem qararın kötä. Gäyepläw aktları yağınnan Rusiä berençe, Törkiä ikençe, Rumıniä isä öçençe urında tora. 2010 yılda Şvetsiä mäxkämä citäkçelegen üz östenä alğaç, Evropa keşe xoquqları mäxkämäsenej kiläçäge turında ber konferensiä uzdırılaçaq.
Mäxkämä Törkiäneñ Evropa keşe xoquqları kileşüeneñ keşelärgä naçar möğalämä kürsätü häm cäberläwne tıyğan öçençe, keşe tigezlegen bozunı tıyğan undürtençe häm yäşäw xoquq turındağı ikençe maddälären bozuda gäyeple taptı. Törkiä şuşı qarar nigezendä Evropa keşe xoquqları mäxkämäsenä şiqayät beldergän xatınğa 36500 yevro kompensatsiä tüliäçäk.
2002 yılda Naxidä Opuz isemle xatın Evropa keşe xoquqları mäxkämäsenä üzen qinağan, pıçaq belän cäräxätlägän, üterü belän yanağan, soñraq isä İzmirğa qaçqanda anasın mıltıq belän atıp ütergän elekke ire H.O.-ğa qarşı däwlät mine saqlıy almadı digän şiqayät belän möräcäğät itkän ide.
Evropa keşe xoquqları mäxkämäse Evropa Şurası tarafınnan 1950 yılda tözelgän. Bügen 47 il tarafınnan qabul itelgän keşe xoquqları mäsäläsendä iñ yuğarı mäxkämä bularaq qabul itelä. Evropa berlegenä äğza bulu öçen şuşı mäxkämäne dä tanu şart.
Törkiä bügengä qadär meñgä yaqın xökem protsessı arqılı millionnarça yevro kompensatsiä tüläde. 2008 yılda ğına da Evropa keşe xoquqları mäxkämäse Törkiäne 5 million 700 meñ evro kompensatsiä tülärgä xökem itte. Äytergä kiräk, Törkiä belän Rusiä 47 il arasında caza tüläwdä iñ yuğarı urınnarnı biläp, dürtençe urında tora.
İnde soñğı qarar Törkiädä ğailädä köç qullanu häm cäberläwneñ taralğan buluın isbatlıy. Tabiği, monnan iñ küp zararnı xatın-qızlar kürä. Uzdırılğan tikşerülärgä qarağanda, Törkiädä här un xatınnıñ dürtese irläre tarafınnan törleçä cäbärlänä. Tulayım alğanda, kiäwdäge xatınnarnıñ 39 %-ı köç qullanuğa, 15%-ı censi yaqtan köçläwgä, 42% gäwdä häm censi köç qullanuğa duçar bula. Ä 44%-ı isä ruxi cäberläwgä yäki faydalanuğa duçar itelä.
Mondıy xällärgä duçar bulğan xatın-qızlar, bigräk tä tön'yak-könçığış belän urta Anatoliädä küp ikän. Monda här ike xatınnıñ berse naçar mögälämä kürä. Yuğarı belem alğan xatınnar arasında bu protsent kim. Läkin şulay da un xatınnıñ öçese köç qullanuğa duçar bula. 15 yäştän keçeräk qızlarnıñ 7 %-ı censi yaqtan faydalana. Monıñ säbäbe nigezdä borınğı gädät-göreflär, radikal' İslam häm keşeçelek normalarınıñ bigräk tä belemsez xalıq arasında tübän buluın äytep bula.
Evropa keşe xoquqları mäxkämäseneñ berençe märtäbä ilgä şundıy caza birüe dä problemnıñ nindi citdi buluına işarä itä. Xökümätne bu qarar bik tınıçsızlandırdı. Başta premyer häm ministrlar reaksiä kürsätte.
Anqara şunda uq Evropa keşe xoquqları mäxkämäse awır wäzğıättä reforma yasalırğa tieş, dip Strasburgqa möräcäğät itte. Çınnan da, Evropa keşe xoquqları mäxkämäsendä bgenge köndä 105 meñnän artıq möräcäğät xökem qararın kötä. Gäyepläw aktları yağınnan Rusiä berençe, Törkiä ikençe, Rumıniä isä öçençe urında tora. 2010 yılda Şvetsiä mäxkämä citäkçelegen üz östenä alğaç, Evropa keşe xoquqları mäxkämäsenej kiläçäge turında ber konferensiä uzdırılaçaq.
