Accessibility links

Кайнар хәбәр

Körd proyektı körçekkä teräldeme?


Generälştab başlığı İlkrr Başbuğ
Generälştab başlığı İlkrr Başbuğ

Törek xökümäte tarafınnan alğa sörelgän körd proyıqtı buyınça qabınğan qızu bäxäslär berniçä atnalardan birle däwam itä.

Başbug Törek Qorallı Köçläreneñ (TSK) bu mäsälädäge çiklärne bilgelägän belderüendä: «Şuña kürä TSK barı tik ber millätkä tayanğan unitar däwlät tözeleşe tärtibeneñ saqlanuın yaqlıy häm yaqlawın däwam itäçäk», dielä.

Bu belderü monnan elek oppozitsiä partiäläre – «Cömhüriät Xalıq» belän «Millätçe Xäräkät» partiäläreneñ alğa sörgän qaraşlarına turı kilä. Dimäk, premer Räcäp Tayip Erdoğannıñ: “Törkiä watandaşları törek, körd, çärkäz kebek törle etnik törkemnärdän tora, ämma bu xäl berdämlegebezgä zıyan kitermi”, digän qaraşına bik tä turı kilmi.

Çönki Erdoğannıñ fikerlärenä qarşı buluçılar Törkiädä ber genä millät bar, ul da bulsa - törek milläte dilär. Asılda ğawğa törek süzeneñ Törkiädä törki bulmağan xalıqlar öçen dä watandaşlıq häm millät iseme bularaq qullanuına qaytıp qala. Törek milläte, Törek däwläteme, yäki törkiä milläte, Törkiä däwläteme?

Xökümätneñ başta «körd», soñraq isä «demoqratik proyıqt» isemen birgän şuşı proyıqtnıñ eçtälege äle açıqlanmadı. Xökümätneñ maqsatı kördlärneñ taläplären öleşçä cirenä citkerep PKK terrorın beterü. Ämma kördlärneñ radiqal öleşe quyğan konstitutsiägä körd milläte süzen kertü, körd bayrağın qullanu häm başqa şundıy taläplär ilne bülügä kiteräçäk digän qurquğa iltte. Bu ayıruça oppozitsiädä köçle reaqsiä tudıra.

Gärçä, generälştab başlığınıñ belderüwennän soñ, prezident Abdullah Gül: “Bik yaxşı çığış buldı”, dip äytte. Bu süzlär isä premer Tayip Erdoğannıñ da “Törkiä unitar däwlät bulıp qalaçaq” dip raslawı, xökümät qanatınıñ bu mäsälädä çigenü yasayaçağına işarä itä. Läkin “äytkän süz - atqan uq” digändäy, kire çigenülär radiqal körd qanatın qänägätländermäyäçäk. Bu proyıqtnıñ älegä eçtälege bilgele bulmasa da, ul «üle tuğan bala» bulaçaq.

Ämma “Pandoranıñ işege açıldı”, törek xalqı inde üz aldında citdi ber körd problemı buluın kürä. 28 augustta çıqqan «Zaman» ğäzetında İhsan Dağlı üz mäqäläsendä «SETA-Pollmark» şirkäteneñ 10 meñ keşe arasında ütkärgän soraştıru näticäsen bastırğan. Soraştıruda qatnaşqan 55% xalıq körd mäsälese - Törkiäneñ möhim problemı digän. 71 % keşe isä 25 yıldan birle terror belän köräştä qullanılğan metodlarnıñ uñışsız buluwına ışanuın beldergän. Köräşne uñışsız tapqannarnıñ 71 %-ı törek, 75%-ı isä körd.

Soraştırılğannarnıñ 60 % - premyer Erdoğannıñ bu tırışlığına seperätizm digän bäyä birmägännär. Bu äle waq ber soraştıru näticäse genä. Soñğı waqıtlarda kimegän terror xäräkätläre yañadan qabınsa, fikerlär tiz genä üzgärer, di belgeçlär.

Qısqası, premyer Erdoğannıñ AQ partiäneñ xaqimiäten nığıtu planınıñ möhim ber öleşen täşkil itkän körd proyıqtında älegä uñış kürenmi. İkençe yaqtan, iqtisadi krizisnıñ çişelü ixtimalı kürenmi.
XS
SM
MD
LG