Accessibility links

Кайнар хәбәр

Törkiädä uqu yılı başlandı


24 sentäberdä Törkiädä başlanğıç häm urta mäktäplär öçen uqu yılı başlandı. Ramazan bäyräme bulğanlıqtan, bıyıl mäktäplär beraz soñraq qalıp açıldı.

Başlanğıç, urta häm maxsus hönär mäktäplärendä bıyıl 14 million 265 meñ bala uqıyaçaq. Bu uquçılarğa 600 meñ tiräse uqıtuçı belem biräçäk. Äle bu sanğa balalar baqçasına barğan 800 meñ bala belän alarnı tärbiyälägännär kermi. 2 million 300 meñ universitet studentnıñ uqu yılı isä ike atnadan soñ başlanaçaq. Alarğa isä 96 meñ professor, doçent häm başqa akademiklar belem biräçäk.

Dimäk, 18 millionnan artıq bala, yäşüsmer, uqıtuçı häm alarnıñ ata-anaları öçen uqu-uqıtu çorı başlana. Törkiädä 32 meñ 660 sigez yıllıq başlanğıç mäktäp belän 4 meñnän artıq urta mäktäp bar. Başlanğıç mäktäpkä isä 10 millionnan artıq uquçı yöri.

«Balam niçek uqıyaçaq, mäktäbe cılınaçaqmı, uqıtuçısı yaxşımı, transport, aş-su, kiyem-salım, kitap, däftär h.b. çığımnarnı niçek qaplarğa?» Bügen bu sorawlarğa küplär cawap ezli. Çönki ekonomik krizis şartlarında alar tabíğıy sorawlar. Misal öçen, uquçılarnıñ zur öleşe yäşägän İstanbulda transport bäyäläre öç kilometrğa xätle 135 lira, yäğni 100 dollar bulaçaq.

Törkiädäge bıyılğı uqu yılı baytaq problemalar belän başlana. «Radikal» ğazetı “150 meñ uqıtuçı citmi” dip yaza. Şul säbäple dä sıynıflar ifrat däräcädä tığız. Almania belän Gresiadä sıynıflarda 24 keşe bulsa, Törkiädä 60 bala ber sıynıfta uqıy. Qayber sıynıflarda uquçılar sanı xätta yözgä dä citä.

«Milliyet» gazetasındağı “Mäğäriftä ütkän könnärne ezläyäçäkbezme?” isemle mäqälädä mäğärif eşläre belgeçe Abbas Güçlü tarafınnan Törkiä mäğärifeneñ ayanıç xälenä qısqaça analiz yasala. Anıñ fikerençä, uqıtuçılıq sisteması bu xätle degenerasiagä oçramağan ide.

«Urta häm yuğarı mäktäplärgä kerü öçen bilgelängän imtixannar häm anıñ näticäsendä barlıqqa kilgän xosusi kurslar, mäğärifneñ häm mäktäpneñ aldına uzdılar. Mäğärifneñ sıyfatı ifrat töşte. Çit teldä uqıtu yuq bulu däräcäsenä citte. Hönärçelekkä uqıtu cimerelde. Uquçılar bertuqtawsız üzgärtelgän sistemalar arqasında täcribä obyıqtına äwereldelär.

Stipendialär yul aqçasına da citmäde. Uquçılarnıñ yartısı tulay toraq citmäw säbäple, öysez qaldı. İlneñ här poçmağında bernindi dä infrastrukturası bulmağan universitetlar açıldı. Äle dä uqıy-yaza belmägän millionlağan keşe bar. Şul uq waqıtta diplomlı eşsezlärneñ sanı yöz meñgä citte», digän fikeren beldergän Abbas Güçlü «Milliat» ğäzetında.

Törkiädä bıyılğı uqu yılı ütkän yıldağı problemalarnıñ zur öleşe çişelmiçä başlandı. Qısqası, Törkiädä mäğärif sistemasında zur üzgäreşlär yasaluı şart, läkin xökümät moña aqça sarıf itüdän tartına. Çönki mäğärif ölkäsendä uñay täräkqıyat buldıru öçen berniçä un yıl waqıt kiräk. Ä bernindi dä partia ul xätle ozaq xakimiattä qala almıy.
XS
SM
MD
LG