Fännär akademiäsen 15 yıl tiräse akademik Mansur Xäsänov citäkläde. Şul däwer öçendä ul ğalimnärne ber uçqa tuplap, köçle kollektiv buldırdı. Tatarstan akademikları belän Rusiädä genä tügel, xätta çit illärdä dä isäpläşüläre turında äledän-äle işetep torabız. Bu xaqta üz çığışında Tatarstan Prezidentı Mintimer Şäymiev ta bilgeläp uzdı.
Mansur Xäsänov sälämätlege qaqşaw säbäple bu eştän üzen azat itüne sorap ğariza birgän. Cıyılışta anı Tatarstan citäkçeläre dä, ğalimnär dä zur räxmätlären belderep ozattılar.
Cıyılışnıñ ikençe öleşe Fännär akademiäseneñ yaña citäkçesen saylawğa yunältelgän ide. Berdänber kandidat bularaq Bötenrossiä uglevodorod çimalı fänni-tikşerenü institutı general' direktorı, akademik Äxmät Mäzgarov täqdim itelgän. Cıyılış barışında tawış birüne yabıq kileş uzdıru qararı qılındı. 70тән artıq akademiknıñ barısı da ber tawıştan Äxmät Mäzgarovnı sayladı.
Äxmät Mäzgarov 1943 yılğı. Baltaçnıñ Sosna awılında tuğan. Ätise mulla bulğan häm küptän tügel awıldaşları häm balaları anıñ isemendäge mäçet buldırğannar. Bu xaqta jurnalist Amil Nur
Ul mulla ğailäsennän. Zıyalı ğailä ide. Ul Sosna awılında ximiä buyınça iñ yaxşı uquçığa häm çañğıçığa premiä buldırdı.
Äxmät Mäzgarov kükertle neft'ne eşkärtü yunäleşendä zur eşlär alıp barğan keşe. 1960 nçı yıllarda neft' ximiäse tarmağı ayıruça nıq üseş alğanı mäğlüm. Şunıñ belän bäyle küp kenä ölkälärdä neft' ximiäse kompleksları, zavodlar barlıqqa kilde. Älege waqiğalarda fänni-tikşerenü institutınıñ öleşe zur.
1990 yıllar, yäğni iñ awır – aqçasızlıq, eşsezlek - torğınlıq çorında 130 keşedän torğan institutın saqlap qalu ğına tügel, anı üsterügä ireşä. Çit illär belän elemtädä tora. 1993 yılda Qazaqstannıñ Tengiz neft’en çistartu mäs’äläsenä qağılışlı “Şevron” Amerika neft' kompaniäse bäyge iğlan itkän bula. İnstitut älege bäуgedä ciñü yaulıy.
Uzğan yıl Äxmät Mäzgarov citäklägän institut texnologiäsenä nigezlänep 35 caylanma tözelgän. Älege katalizatorlar Rusiä, Amerika, İran, Almaniä patentları belän yaqlanğan.
Äxmät Mäzgarov ğadi tatar awılınnan çıqsa da ingliz häm alman tellären belä. Ul Tatarstannan berdänber İslam Fännär akademiäseneñ akademigı da bulıp tora. Comğa könne cıyılışta akademik İndus Tahirov Äxmät Mägzarovnıñ texnik qına tügel, ä gumanitar fikerle keşe buluın da äytte. Anıñ milli ruxta tärbiälängänen dä bilgeläp uzdı.
Mintimer Şäymiev cıyılışta Fännär akademiäse aldında yaña burıçlar quydı - yäğni yaña proyektlar, eşlänmäläre turında oktyaberğa xisap äzerläwne yökläde.
Landış Xarrasova.
