Ber ğasırdan artıq tarixı bulğan (130 yıl) bu universitet törle waqıtta törle isem belän atalsa, bıyılğa qädär ul pedagogik universitet, dip yörtelde. Bügenge köndä anıñ muzıka fakultetında Tatarstannan ğına tügel, Rusiäneñ başqa töbäklärennän kilep uqığan studentlar da bik küp.
Bu uqu yortında belem aluçılar elek-elektän Qazan, Tatarstan, İdel buyı, Ural töbägeneñ muzıka sänğäte buyınça, gömümän, mädäniät üzäge buldı. Şul töbäklärdän kilgän yäşlär muzıkal belem aldılar.
Soñınnan mäktäplärdä muzıka buyınça belem birü mäsäläse burıçı kilep basa. Bu mäsälä kütärelgäç 1960 yıllarda mäktäplärdä eşlär öçen yuğarı belemle kvalifikatsiäle kadrlar äzerläw mäsäläse kütärelä. Menä bu uqu yılında bu fakultet üzeneñ 45 yıllıq yubileyın ütkärde.
Ul elek xäzerge fizkultura fakultetı binasında açılğan bula. Annan soñ elekke konservatoriä binasına küçep eşli başlıy. Bügengä qädär ul şunda urnaşa. Bu fakultetnıñ başında torğan frontovik, dirijer Larisa Fillipovna Pankina bik köçle şäxes, küp yıllar dekan bulıp eşli. Fakul''tetnıñ açılğan waqıtınnan uq Cäläy Gayazov, Sadri Cihanovlar kebek muzıka belgeçläre eşlägän . Berençe çığarılışınnan bulğan Räğdä Xalitov bik küp yıllar anıñ dekanı bulıp eşläde. bu muzıka fakul''tetınıñ tarixı - ul ğömümän tatar mädäniätendä , mäktäplärdä ruxi tärbiä birügä zur rol'' uynağan fakultet.
Xäzer bu fakultetnı muzıka belgeçe, professor Färidä Şärif qızı Salitova citäkli. 2006 yılnıñ ğinwarınnan başlap fakultetta tatar muzıka sänğäte kafedrası açıldı. Anı kürenekle muzıka belgeçe, zur ğalim, professor, osta başqaruçı, bayançı, kürenekle şäxes Räğdä Fatix ulı Xalitov citäkli.
Bu fakultet mäktäp öçen muzıka uqıtuçıları äzerläsä dä, ämma alar arasında säxnägä kütärelgän cırçılar da bar. Soñğı yıllarda çıqqannardan, bügenge cır kafedrasınıñ citäkçese dotsent , Tatarstannıñ xalıq artistı Aydar Fäyzraxmanov.
1970 yılda Qazan däwlät konservatoriäsen tämamlap, üzeşçännär belän küp yıllar eşlägännän soñ bu fakul''tetta 25 yıldan artıq şuşı muzıka fakul''tetında uqıtqan dotsent Tatarstannıñ xalıq artistı Miñğol Ğalievneñ şäkertläre tanılğan cırçılar Räsim Nizamov, Röstäm Zakirov, Aydar Ğalimov. Belem ala başlağan yegetlärdän Zakir Şahban da säxnädä üzläreneñ urının alıp , xalıq qarşında alarnıñ çığışları xuplap qarşı alındı. Alar pedagog bularaq ta eşlären däwam itälär. Häm alar inde bügen Tatarstannıñ atqazanğan artistları . Ä Aydar ĞalimovTatarstannıñ atqazanğan, ä Başqortstannıñ xalıq artistı.
Soñğı yıllarda “Tatar cırı” laureatı bulğan Läysän Gimayıva. Böten Rusiä konkursında lawreat bulğan Quqmara yegete İlnur Sattarov, häm tağın äle ölgerep kilgännäre bar, - di Miñğol Ğäliev.
Ä bıyıl bu universitetnıñ çığarılış studentları tatar däwlät häm gumanitar pedagogik universitetı studentları bulıp çığarılalar.
Maynıñ soñğı könendä menä şuşı muzıka fakul''tetınıñ cır bülegendä çığarılış imtixannarı buldı.
Ğomum belem birü, muzıka mäktäplärendä häm pedagogiä beleme buyınça urta belem birä torğan uqu yortlarında eşlärlek cır uqıtuçıları nindi äzerlek belän çığalar soñ,-digän sorawlar belän bez bu universitetqa kildek. Häm bezneñ aldağı söyläşülär universitetta baraçaq. Monda bıyılğı imtixan totuçılar arasında Käşifä Bahautdin qızı Militsina klassında uquçılar :Yuliä Kanaxina, Elonora Şarafutdinova; :
Uqıtuçısı- Akramova klassında -studentqa Ol''ğa Apurina ,
Miñğol Ğaleevnıñ uquçıları;. Elvira Axmadeewa häm Närkäs Xarrasova;
A. G Ğalyautdinovanıñ. klassında – L. Abdraxmanova
Aydar Fäyzraxmanovnıñ klassında Ğ.Ğil''mutdinova, Liliä Salaxova, El''vira Ğafurova. Alar başqaruında Bax , Wiwal''di, Gendel'' Çaykovskiy, Musorgskiy, Rimski Korsakov, Glinqa , Dj. Rossini muzıkaları belän bergä tatar xalıq cırları da , S Säydäşev, R. Yaxin , J Fäyzi, Rim Xäsänov, Luiza Batır Bolğari muzıkaları da yañğıradı.
Ä xäzer süzne studentlarğa biräbez imtixan waqıtınnan özeklär
Ä xäzer bez alarnıñ uqıtuçılarına qarata nindi mönäsäbättä buluların , üzläreneñ nindi xislär toyuların, nindi xıyallar belän yäşäwlären tıñlap qarıyq äle.
“Uqıtuçılarğa, universitetqa bik- bik räxmätlebez .
Ä xäzer konsertmeyster Zulfiä İbrahimovanı tıñlıyq äle:
“Bıyıl bik yaxşı tawışlı, talantlı balalar buldı”. Dotsent Miñğol Galiev söyli “Cır cırlarğa öyrätü ul- keşeneñ canındağı küñel qılın köyläw”.
Kafedra mödire: Aydar Fäyzraxmanov : Töp maqsatıbız - balalarğa muzıka tärbiäse birüçe cır uqıtuçıları äzerläw. Taläplär bik yuğarı ide. Muzıka uçilişçelarınıñ , konseravatoriälärneñ cır büleklärenä turı kilä torğan taläplär ide. Studentlarnıñ repertuarında Çit il kompozitorlarınıñ äsärläre belän bergä rus klassiklarnıñ ariäläre dä , üzebezneñ milli ahäñnärgä dä urın qaldırılğan ide. Studentlar bik äybät äzerlängän ide. Yomğaqlaw süzen Däwlät imtixanı buyınça räis: Mirsäyet Yarullinğa biräbez :
Muzıka fakul''tetında uqıtu bik citdi quyılğan. Tärbiä eşe bik matur quyılğan häm monda yuğarı kvalifikatsiäle uqıtuçılar uqıtalar . Bu döres yünäleştä eşli torğan universitetıbıznıñ muzıka fakul''tetı. Yaxşı ğına muzıka uqıtuçıları çığalar. Alar Respublikanıñ törle urta mäktäplärenä, kolledjlarına barıp belem birsälär , respubliqa öçen bu bik zur tabış bulır ide. Kiläçäktä respublikada muzıykal'' zäwıqnı kütärüdä bik nıq yaxşı eş bulır ide. Menä şulay ütte bu TDHPUda cır buyınça bulğan imtixannar .Tatar xalqınıñ moñın saqlawda, anıñ sänğäten, mädäniäten yäş buınğa citkerüdä zur rol'' uynağan berdänber yuğarı uqu yortı muzıka fakul''tetında.
Sez TDHPU muzıka fakul''tetınıñ cır bülegen tämamlağan çığarılış kursı studentlarınıñ , däwlät imtixannarın totqan studentlarnıñ nindi äzerlektä buluı turında tapşıru tıñladığız .
Mälikä Basıyr
