15 avgust – arxeologlarnıñ hönäri bäyrämnäre. Qazannıñ 1000 yıllıq tarixına Tatarstan arxeologlarınıñ qazanışları bik zur rol' uynadı. Arxeologiä fäne ul arxeologik qazılmalar aşa borınğı xalıqlarnıñ könküreşe häm kul'turası saqlanıp qalğan äyberlär buyınça öyränä torğan fän. Respublikada arxeologiä fäne belän şöğellänüçelär bik küp. Tatarstannıñ fännär akademiäse.Tel, ädäbiät häm sänğät institutı xezmätkärläre.Tarix institutı. Yuğarı uqu yortlarınıñ tarix häm arxeologiä bülegendä belem aluçı studentlar, törle tarixi muzeylar, mäktäp muzey xezmätkärläre häm başqalar.
Ämma arxeologlarnıñ hönäri bäyrämnäre häm bügenge köndä töp qazılma, ezlänü eşläreneñ xälläre niçek ikän, dip, bez Tatarstan Fännär Akademiäseneñ Şihabetdin Märcani isemendäge tarix institutına möräcäğät ittek. Arxeologiä bülegendä ölkän fänni xezmätkär tarix fännäre kandidatı Nail' Nabiullin Azatlıq radiosına menä närsälär dide:
“ Arxeologlar hönäri bäyrämnären bergäläşep ütkärä almıylar, çönki bezneñ institut xezmätkärläre ekspeditsiälärdä . Äle ber törkem institut xezmätkärläre Ästerxanda ekspeditsiädä. Bıltır Ul'yan töbägendä eşlädelär. Bıyıl tağın Altayğa ber ekspeditsiä cıyına”. Tatarstanda nindi qazılma eşläre alıp barıluı turında tarix fännäre kandidatı Nurulla Ğarif söyli.
“ Tatarstanda mäsälän, bıyıl Çulman yılğasınıñ sul yağın öyränälär. Yıldan -yıl Çulman yılğası ber kütärelep ber töşep, yarlarnı yua bara. Yañadan yaña häykällär çığa bara. Yañadan yaña açışlar, tarix tuqtalmıy. Eş häm hönärçelek qoralları çığa. Bu inde şul çordağı yäşägän keşelärneñ üseşen, sivilizatsiäsen kürsätä.
Şuşı könnärdä Ästerxanda qazılma eşlären alıp baruçı Tatarstan arxeologlarınıñ ekspeditsiäse eşli. Bu ekspeditsiäne Tatarstan Fännär Akademiäseneñ milli arxeologik ezlänülär üzäge citäkçese, tarix fännäre kandidatı Ayrat Sitdiqov citäkli. Xäzer sez alarnıñ üzläreneñ nindi qızıqlı tabıldıqlar - qaldıqlar tapqanı turında söylägänen işetersez.
“ Bez Zur Altın Urda başqalası urınında eşne alıp barabız. Bik qızıq tabıldıqlar. Keşe yortları urınnarı, eş urınnarı tabıla berniçä taş bina, qızıl balçıqtan bik matur itep eşlängän tälinkä qaldıqları. 15 avgust arxeologlarnıñ hönäri bäyräme bularaq bäyrämdä qotlawlar, aş äzerläw mäşäqäte belän yöri idek äle. Bärän çaldıq, plau peşerergä äzerlänep yöribez. Tatarstannan 30 yaqın keşe alıp kilgän idek. Ästerxannıñ muzey tıyulıq citäkçese, xezmätkärläre häm balalar yärdäm itä. Menä şulay bilgeläp ütä hönäri bäyrämnären Tatarstan arxeologları.
Mälikä Basıyr
