Tatarstanda invalidlar unkönlege yıl sayın oyıştırıla. Bilgele ki här invalidnıñ iseme cisemenä dä turı kilmider, çönki “invalidlıq tanıqlığın” satıp aluçılar da soñğı waqıtta işäyde digän süzlär yöri. Ämma tormış tarafınnan räncetelgännäre dä şaqtıy. Qazanda ber üze genä ğоmer kiçerüçe 3нче gruppa invalid Fähimä Ğiläcewa isä “Azatlıq” radiosına darularğa aqça citmäwennän zarlandı, mondıy çarağa da berençe tapqır çaqıruları di. Fähimä Ğiläcewa:
Berqayçan da sorap yörmädem – oyalam da, qurqam da. Bu çarağa da çaqıruları berençe tapqır. Kübräk iğtibar kiräk.
Fähimä Ğiläcewa kebek invalidlar şaqtıy cıyılğan ide. Tayaqqa tayanıp yörüçe Räysä Safinanıñ isä küptän tügel ire wafat bulğan. Ul bulğanda äle tormış itsä küpkä ciñelräk ide di Räysä Safina:
Ber üzem yäşi. Qızım häm ulım bar, ämma minem belän yäşämilär. Qızım da invalid. Ulımnıñ xatını ülgäç insul't buldı, menä şunnan soñ invalid bulıp qaldım. İğtibar yuq xakimiät tarafınnan.
Räysä Safina kebek tayaqqa tayanıp, kolyaskalarda kilüçelär şaqtıy ide bäyrämdä. Alar arasında yäşlär dä bar. Ğomumän invalid balalar arta bara ikän. 13 yıl däwerendä Qazanda 103нче reabilitatsiä üzäge citäkçese Zölfiä Äminova:
Bezdä 13 yıl eçendä 1 meñnän artıq bala buldı. Alar monda uqıylar da. Xäzer 100 bala uqıy, 500 bala sälamätlänä bezneñ üzäktä.
Zölfiä Äminova äytüençä, reabilitatsiä üzägendä balalarnı olı tormış yulına äzerlilär. Çönki fizik mömkinlekläre çiklängän keşelärgä eş tabuı bügen şaqtıy awır. Bu invalidlar arasında iñ zur problema bulıp tora. Kolyaskada utıruçı Al'bert Avzalov tik utırmıy, kibetlärgä yöri di. Ämma eş tabu çiten di. Al'ber Avzalov:
Berär eşmäkär öygä eş kiterep birsä min eşlär idem. Alay caylı bulır ide.
Äytergä kiräk, respublikadağı här invalidnıñ üz probleması. Ämma urın östendä yatuçılar, invalid arbasında utıruçılar kübräk iğtibarğa moxtac. Ägär alğa kitkän illärdä fizik mömkinlekläre çiklängännär öçen bar uñay şartlar buldırılsa, Tatarstanda moña äle kereşälär genä. Sotsial' yaqlaw ministrı urınbasarı Güzäliä Minkina yortlarğa kerä torğan cirlärdä maxsus caylanma bulaçağın äytte. Güzäliä Minkina:
Xäzer yortlarda invalidlarğa kerer öçen maxsus caylanma bulmasa bez ul yort proyektına qul quymıybız, anı qabul itmibez.Güzäliä Minkina äytüençä, invalidlar unkönlegendä küp çaralar qaralğan. Bilgele alarnıñ kübese qazandağılar öçen genä uza. Äle bit awıllarda ğomer kiçerüçe invalidlar da bixisap.
Landış Xarrasova
